home / persoonlijke ontwikkeling / kernkwaliteiten / valkuilen

Valkuilen of zwakke punten: bewustwording en inzicht

Valkuilen of zwakke punten: daarover gaat dit artikel. Zit daar dan verschil in, zo vraag je je misschien af? Nou, dat is een punt waar ik verder op inga. Je treft ook een lijst met voorbeelden van persoonlijke valkuilen. Ik heb er meer dan 125 voor jou uitgeschreven. In dit artikel aandacht voor;

• Wat is een valkuil en wat is een zwak punt
• Lijst met voorbeelden van zwakke punten of valkuilen

Grenzen en valkuilen

Vraag is: wat is de grens tussen jouw kwaliteit en jouw valkuil? Wat is de grens tussen betrokkenheid en overbetrokken raken? Wat is de grens tussen verantwoordelijkheidsgevoel en je overal verantwoordelijk voor voelen? Grenzen voel je, dat is het kenmerk. Theoretische verhandelingen helpen niet, wanneer je voorbijgaat aan jouw grenzen. Jouw persoonlijke valkuil raakt vaak jouw eigen grens of de grens van de ander.

• Je kunt over eigen grens heengaan
• Je gaat over de grens van de ander
• Je laat de ander over jouw grens gaan

De vraag is: ken jij jouw valkuil? Weet je wanneer je in jouw valkuil stapt? Gedrag vanuit de valkuil kost je extra energie terwijl het kenmerk van jouw kwaliteit ook energie levert.

Soorten valkuilen

Net als bij kernkwaliteiten maak ik vaak een indeling in valkuilen en onderscheid daarbij vijf soorten:

• Valkuilen die met jouw drijfveren te maken hebben of valkuilen die te maken hebben met hoe we jou in beweging krijgen. Dan moet je denken aan valkuilen als fanatiek, te veel hooi op de vork, de lat te hoog etc.
• Valkuilen die te maken hebben met hoe je op situaties reageert. Dan moet je denken aan koel en afstandelijk, dramatiserend, overgevoelig, passief of afwachtend.
• Valkuilen die te maken hebben met hoe je met mensen omgaat: over-zorgzaam, te betrokken, te loyaal, over-verantwoordelijk, betuttelend, bemoederend.
• Valkuilen die te maken hebben met hoe je denkt en hoe je voelt. Voorbeelden zijn: teveel denken en te weinig doen, te veel ideeën in je hoofd, te praktisch of te oplossingsgericht.
• Valkuilen die te maken hebben met jouw communicatie: te kort door de bocht, bot, kortaf, teveel uitweiden, te lang van stof, te direct, onduidelijk, niet tot de kern komen.

Lijst met valkuilen uitgewerkt

Onderstaand een lijst met uitgewerkte valkuilen.

aannames en aannemen dat...

Je zit vol aannames en je gaat er te snel vanuit dat het zo of zo in elkaar zit. Daardoor luister je niet meer goed en hoor je niet wat de ander wil vertellen. Jouw leerdoel is dat je meer onbevooroordeeld bent. Dat kun je leren.

aardig en leuk gevonden willen worden

Je wilt graag aardig en leuk gevonden worden en je wringt je in alle bochten om dat te bereiken. Dit kan een valkuil zijn die bij de kwaliteit aanpassingsvermogen hoort. Natuurlijk kunnen er tal van andere aspecten meespelen waarom jij pleasegedrag vertoont.

achteloosheid

In je achteloosheid ga je soms voorbij aan zaken die wel van belang zijn en die jouw aandacht vragen. Jouw leerdoel is om opmerkzaam te zijn, kritisch te blijven kijken. Ben je een levensgenieter? Of sta je heel relaxed in het leven? Dat zijn kwaliteiten waar je zuinig op mag zijn.

afstandelijk en gevoelloos

Op anderen kom je soms afstandelijk en gevoelloos over.  Vinden anderen jou soms afstandelijk? Reageer je vaak onderkoeld? Wellicht ben je nuchter en sla je daarin soms door.

 

altijd klaar staan voor een ander

Altijd klaar staan voor een ander lijkt een hoge vorm van dienstbaarheid maar in feite is het een auto verhuren maar verbieden dat je de brandstof mag bijvullen. Je kunt niet altijd klaar staan voor een ander. Ten diepste zit er nog iets anders onder namelijk: te weinig klaar staan voor jezelf. Jouw tank moet af en toe gevuld worden om hulpvaardig, zorgzaam en behulpzaam te kunnen zijn.

altijd aan het woord: te veel praten

Altijd aan het woord zijn is een valkuil. Want ja, wie te veel praat, luistert te weinig. Praten en luisteren gaan nu eenmaal niet tegelijk. Gevolg is dat je signalen mist. Je hoort niet wat de ander wil vertellen. Waarom niet? Je praat er alweer doorheen wellicht!

altijd het laatste woord willen hebben

Ben je een mens die graag gelijk krijgt en wil je altijd het laatste woord hebben? Dan heb ik twee laatste woorden voor je: stop ermee! Jij hebt er niks aan en een ander zit hier helemaal niet op te wachten. Bovendien komt het de relatie met de ander niet ten goede. Wellicht ben je verbaal sterk en zeer welbespraakt. Zet deze kwaliteiten in en vermijd dat je doorslaat.

altijd willen winnen

Kun je slecht tegen je verlies, wil je altijd winnen? Vind je het moeilijk om soms te incasseren? Dan ben je wel gedreven maar dan in de doorgeslagen variant. Het neigt naar fanatisme. Je bent zoveel krachtiger wanneer je jouw wilskracht op de juiste manier leert inzetten!

arrogant

Wellicht hoor je het van anderen dat ze jou arrogant vinden. Of misschien ben jij je er bewust van dat je zo overkomt? Wil je deze valkuil vermijden? Zet dan jouw kwaliteit aanwezig en zelfverzekerd in en overdrijf niet.

bedeesd en timide

Voel jij je vaak bedeesd en timide? Dat kan ontstaan doordat je zeer ingetogen bent, wat een kwaliteit is. Of misschien ben je heel bescheiden! Maar er kunnen ook andere oorzaken zijn.

bekrompen

Hoor jij weleens dat je bekrompen bent? Is dat de feedback die je soms krijgt? De kwaliteit is dat je behoudend bent. Je vernieuwt niet om te vernieuwen. Maar blijf je wel openstellen voor nieuwe  strategieën en werkwijzen.

belerend

Je bedoelt het misschien goed maar in jouw over-zorgzaamheid ga je soms te ver. Dan kom je belerend over op andere mensen. Met als gevolg dat anderen in de weerstand schieten. De kunst is om vroegtijdig los te laten en jouw kwaliteit zorgzaamheid beter te benutten.

bemoeizuchtig of bemoeiziek

Vinden mensen jou bemoeizuchtig of bemoeiziek? Ik vind het nooit zo aardig klinken. Maar mocht jij je te snel bemoeien met andermans zaken dan ga je over de grens van de ander heen! Dat is niet goed voor de onderlinge verstandhouding.

altijd beren op de weg zien

Zie je vaak beren op de weg? Ik vraag dan: wat voor kleur beren zag je? Waren dat bruine beren? Of witte? Maar dat is maar gekheid. Het vertelt iets over jouw manier van denken. Je ziet snel gevaren en wellicht schiet je daarin door.

besluiteloos

Geen keuze is ook een keuze. Maar dat wist je al. Toch ervaar je dat je regelmatig besluiteloos bent. Is het maken van keuzes moeilijk voor je? Dan is het leerdoel nu gesteld!

betuttelend

Wanneer je betuttelend bent ga je over de grens van anderen heen. Je schrijft voor, je geeft adviezen waar niemand op wacht, je corrigeert en je creëert alleen maar weerstand bij de ander.

betweter

Een eigen mening hebben is prima! Een eigen weg vinden is een kwaliteit. Maar het kenmerk van de betweter is dat je het contact met de ander verliest. En voor je het weet strooi je jouw zienswijze en mening uit over andere mensen in jouw omgeving.

bewijsdrang

Een valkuil kan zijn dat je jezelf moet bewijzen. Maar bewijsdrang betekent voor mij dat je gevangen zit in een nare vicieuze cirkel. Je bent niet los van andere mensen. Anderen bepalen jouw doen en laten. Daarom is het een valkuil!

breedsprakig

Ben je soms breedsprakig? Dan is er kans dat je de ander kwijtraakt met wat je eigenlijk zou willen vertellen. Ik zei het hiervoor al: breedsprakigheid is een valkuil. Weet je hoe het komt? Wil je er wat aan doen? Dat kan!

bot communiceren

Een valkuil die ook te maken heeft met communicatie is bot communiceren.  Zeggen andere mensen dat jij soms bot bent? Noemen ze jou botterik? Weet je waar ze op doelen? En wat vertelt het over jouw energieniveau?

dichtklappen tijdens een gesprek

Is dichtklappen tijdens een gesprek voor jou een issue? Merk je dat je soms geen weerwoord hebt? Weet je hoe dat komt? En is er wat aan te doen? Jazeker!

dogmatisch

Dogmatisch heeft een zonnige kant maar ook een schaduwzijde. De zonnige kant van een dogma is dat het de beginselen vastlegt. De zaken waar je voor gaat en waar je voor staat! De valkuil beschrijft dat je leerstellig bent, niet open staat voor andere standpunten. Dan sla je door!

dramatiseren

Dramatiseren is overdrijven. Dat is niet positief want op den duur ben je ongeloofwaardig. Ben jij erg betrokken? Komt het daardoor dat je soms dramatiseert? Het is een overmatige reactie op een bepaalde situatie.

drammerigheid

Je houdt van opschieten wellicht en soms ben je wat ongedurig. Dan gaat het je niet snel genoeg en ga je drammen. Met als gevolg dat mensen zich soms tegen je keren of denken 'bekijk het lekker met je gedram'.

dwarsligger

Ben je soms tegendraads, een dwarsligger en sta je vaak haaks op de gevestigde orde? Dat is een valkuil van de kwaliteit autonoom. Schiet nu niet te veel door. Je hebt er niks aan.

dwingend

Ben je beslist en kordaat? Dat zijn kwaliteiten. Zodra je dwingend wordt is de grap eraf. Anderen ervaren dan te weinig ruimte.

de kool en de geit willen sparen

Ben jij iemand die de kool en de geit wil sparen? Dan heb ik een mededeling: meestal hou jij geen kool en geen geit over. Je raakt ze beide kwijt!

dominant of bazig

Aanwezig zijn is een kwaliteit. Ga maar staan, zeg wie je bent en wat je wilt. Maar zodra je dominant of bazig wordt is de grap er snel af want dan ga je de ruimte innemen van andere mensen. Dat vinden ze niet fijn! Zelfs niet, al zeggen ze het niet tegen jou.

explosief in jouw communicatie

Ben je explosief in jouw communicatie? Dan reageer je soms te primair wellicht. Je schakelt je verstand even uit en je reageert puur vanuit emotie. Dat is een valkuil waar je iets aan kunt doen!

egoïsme

Ik hoor niet bij de categorie die heel belerend doet over het verkeerde van egoïsme! Waarom niet? Het is een valkuil net zoals die andere (meer dan) 120 valkuilen die ik hier beschrijf. Niet meer en niet minder.

eigenwijs of eigengereid

Ben je eigenwijs of eigengereid? Dan sta je tenminste ergens voor. Eigen wijs heb ik weleens vertaald als 'eigen melodie'. Zing je jouw eigen melodie? Dat is prima! Maar eigenwijs is wel de valkuil. De kunst in samenwerking is: op gelijke toonhoogte zingen, gelijkgestemd zijn en samenwerken. Als je dat goed kunt, is het prima om een eigen geluid te hebben. Wordt gewaardeerd zelfs!

emotionele verstrengeling

Ben je een gevoelsmens en reageer je vaak vanuit gevoel en emotie? Dan ligt emotionele verstrengeling op de loer. Hou het leerdoel in de gaten wat over afstand en nabijheid gaat.

fanatiek

Fanatiek zijn heeft te maken met WILLEN. Het is de valkuil van gedrevenheid. Ben jij fanatiek en sla je daarin soms door? Daar kun je wat aan doen.

goedgelovig

Goedgelovig betekent voor mij dat je een groot vertrouwen hebt in andere mensen. Dan neem je snel aan wat een ander jou vertelt. Je veronderstelt dat het klopt wat de ander beweert en zonder dat nader te onderzoeken neem je het voor waar aan.

geen tegenspraak dulden

De manager zei: 'iedereen mag zijn eigen mening hebben en dat stimuleer ik ook'. Maar in de praktijk bleek wel dat hij geen tegenspraak kon verdragen. Dus hij bedoelde: 'ieder mag zijn eigen mening hebben, als je het maar met mij eens bent'.

gemakkelijk ingesteld

Ben jij weleens te gemakkelijk ingesteld? Dan sta je relaxed in het leven. Ben je een levensgenieter? En til je niet zo zwaar aan heel veel zaken waar anderen zich erg druk om maken? Pas op dat je niet doordrijft want dan mis je wel de essentie waar het om gaat.

gereserveerd of terughoudend

Ben je gereserveerd of terughoudend? Dat kan komen omdat nuchterheid een kwaliteit van jou is. Of zijn er dingen gebeurd waardoor jij je vertrouwen in de koelkast hebt gezet?

gevoelsarm of emotieloos

Wordt jou weleens verteld dat je gevoelsarm of emotieloos bent? Een reden kan zijn dat je rationeel bent ingesteld. Dat noem ik een kwaliteit. Jouw hoofd baseert zich op redenen, op feiten en logica. Maar sla je daarin door, dan raak je de verbinding met andere mensen en met je eigen gevoelens kwijt. De wereld bestaat niet alleen uit feiten en het bestaan is groter dan logica. Waar zit jouw beleving?

gezapigheid

Een valkuil die bij geduld hoort is gezapigheid. Het is een tweelingbroer van passiviteit. Ben je soms gezapig? Jouw leerdoel heet:  initiëren.

hautain en hoogmoedig

Hoogmoed komt voor de val, zeiden de mensen vroeger. Ik noem hautain en hoogmoedig een valkuil die hoort bij zelfoverschatting. Op een ander neerkijken of uit de hoogte doen, heeft niets met zelfvertrouwen te maken. Eerder met een gebrek aan eigenwaarde en zelfvertrouwen. Wie zelfverzekerd is, heeft geen hautaine houding nodig.

iedereen te vriend willen houden

Wil je graag iedereen te vriend houden? Een nobel streven, maar wat een klus hé? Wellicht ben je gemoedelijk en loyaal. Dat zijn mooie kwaliteiten. Maar iedereen te vriend houden gaat je niet lukken. Weet je waarom niet? Iedereen bestaat niet!

iemand te veel ontzien

Soms moet je weleens iemand ontzien omdat je weet dat hij/zij het moeilijk of zwaar heeft. Maar iemand te veel ontzien heeft geen enkel nut. Je helpt er niemand mee en vaak is het een oneigenlijke bescherming van de ander.

impulsiviteit of impulsief

Ben je impulsief? Dat is de doorgeslagen variant van spontaniteit. Soms ook van besluitvaardigheid. Je doet dan iets op emotie en gevoel maar je hebt de consequenties niet goed overzien.

kort van stof

Ben je soms kort van stof in jouw communicatie? Dat is een valkuil die hoort bij de kernkwaliteit bondig. Jouw kwaliteit is dat je met een enkele zin kunt samenvatten wat de essentie is van een verhaal of vraagstuk. Maar soms.... ben je te kort van stof. Dan zou je wat uitgebreider mogen zijn, wil je de ander meenemen in jouw verhaal.

kortzichtig

Is kortzichtigheid een valkuil die bij jou past? Dan zie je veel zaken over het hoofd, terwijl je toch al een oordeel of mening hebt over de situatie. Misschien ben je consequent en principieel en sla je door naar de valkuil van deze kwaliteiten.

kritiekloos of klakkeloos

Heb je de neiging om kritiekloos of klakkeloos iets aan te nemen van anderen? Dan is jouw vertrouwen wel heel groot. Je zou best wat kritischer mogen zijn. Of anders gezegd: je zou alert en waakzaam moeten zijn, wil je voorkomen dat je vandaag of morgen in de boot genomen wordt.

laconiek

Ben je laconiek? Dan lijkt het uiterlijk alsof je niet van je stuk te brengen bent. Je blijft gewoon kalm en rustig en je gaat onverstoorbaar je gang. Je vat de zaak zogenaamd heel nuchter op en het deert je weinig zoals dat op anderen overkomt.

langdradig: lang van stof

Ben je langdradig: lang van stof? Dan heb je te veel woorden nodig om jouw verhaal te vertellen of toe te lichten. Jouw leerdoel is bondig en kernachtig communiceren. Is daar wat aan te doen? Jazeker! Daar hebben wij uitgebreide ervaringen mee.

lichtvaardig of lichtzinnig

Ga je soms lichtvaardig of lichtzinnig met situaties om? Is er regelmatig sprake van onderschatting? Neem je de situaties soms te weinig serieus? Wellicht is levenslustig een kwaliteit van je en sta je relaxed in het leven. Maar vergeet niet alert en opmerkzaam te blijven.

luchtfietserij of gebakken lucht

Verkoop je weleens gebakken lucht? Of zeggen mensen dat je doet aan luchtfietserij? Dan ben je te optimistisch ingesteld, je bekijkt de zaken te positief en je zou wat realistischer mogen zijn.

mateloos of grenzeloos

Kun je moeiljk maathouden? Ben je mateloos of grenzeloos? Dat kan zich uiten in tal van zaken: eten of drinken, sporten of het aanschaffen van nieuwe dingen. Maar het zit soms ook in je werk misschien wanneer je een workaholic bent. In ieder geval is jouw leerdoel begrenzen.

meningloos

Ben je meningloos? Neem je niet snel een standpunt in? Komt dat omdat je geen mening hebt? Of zeggen anderen dat je meningloos bent? Misschien ben je genuanceerd en onbevooroordeeld (oordeelvrij). Als dat zo is: dat zijn twee kwaliteiten. Maar er kunnen ook andere redenen zijn waarom jij geen mening hebt. Misschien heb je nooit geleerd om een standpunt in te nemen. Of deden anderen dat voor jou, waardoor je niks te vertellen had.

met alle winden meewaaien

Als de wind uit het oosten komt, waai jij mee naar het oosten. Komt de wind uit het westen, dan waai jij mee naar het westen. Kortom: met alle winden meewaaien past bij jou. Maar het is wel een valkuil. Misschien ben je meegaand en flexibel. Of je past je snel aan. De valkuil wijst erop dat je daarin doorslaat.

moraalridder

Ben jij moralistisch? Of ben jij een moraalridder?  Dat betekent dat je erop uit bent om jouw regels en maatstaven ook aan anderen op te leggen. In feite draag je jouw ideeën, opvattingen, normen en waarden uit en brengt je het doorgaans over als zijnde de enige interpretatie. 

muggenzifter

Is jouw valkuil dat je soms een muggenzifter bent? Dan ben je af en toe een twistgierig knibbelaar. Je kunt haarkloven over van alles en je zeurt en zanikt over tal van kleinigheden. Wellicht is jouw kwaliteit dat jij kritisch bent en oog voor details hebt.

naïef en naïviteit

Ben je soms naïef? Naïef of te goed van vertrouwen zijn lelijke valkuilen. Omdat het je in moeilijkheden kan brengen. Het is niet zonder gevaar. Wellicht ben je niet kritisch en alert genoeg en stap je argeloos in een of ander avontuur. Leer om de balans te vinden tussen openhartigheid en opmerkzaamheid.

oordelen of veroordelen

Heb je snel de neiging om te oordelen of te veroordelen? Vul je het snel in voor anderen? Heb je snel last van aannames of vooringenomenheid? Of de neiging om anderen de maat te nemen, de les te lezen of te labelen? Wellicht kun je snel mensen en situaties inschatten. Maar je hangt er direct een oordeel aan en je kunt het ook verkeerd zien. Jouw leerdoel is onbevooroordeeld (dat is een kwaliteit).

overbeschermend

Waar ligt de grens tussen bescherming en overbescherming? Wie overmatig beschermt, voorziet vooral in de eigen behoeften van controledrang om de eigen angst dat er iets verkeerd gaat op te lossen. Je ziet dan ouders die de hele dag achter de kinderen aanlopen om ze te vertellen wat ze niet moeten doen, waar ze aan moeten denken en waar ze op moeten letten.

overkritisch of té kritisch

Kritisch, alert, waakzaam of opmerkzaam: dat zijn kernkwaliteiten. Maar als je daarin doorslaat kun je overkritisch of té kritisch worden. Dat is niet fijn. Dat kan de relatie schaden met anderen mensen maar het kan je zelf ook behoorlijk in de weg zitten. Jouw leerdoel is om wat meer te relativeren.

onbezonnen en ondoordacht

Ben je soms onbezonnen en ondoordacht? Dat neigt naar impulsieve beslissingen waar je later spijt van kunt krijgen. Misschien ben je heel slagvaardig, besluitvaardig en stap je soms in die valkuil die onbezonnenheid wordt genoemd. Wat het betekent? Dat je de consequenties van jouw keuzes of daden op dat moment te weinig overdacht hebt.

onderdanig

Dienstbaar zijn is een gave, een kwaliteit of een deugd zelfs. Maar zodra je onderdanig bent, ben je niet meer dienstbaar. Waarom niet? Dan gaat het ten koste van je zelf en dat kan nooit de bedoeling zijn.

onpersoonlijk

Kom jij weleens onpersoonlijk over op andere mensen? Dat is de doorgeslagen variant van no-nonsens en nuchterheid. In feite maak je te weinig verbinding.

onzichtbaar

Is jouw valkuil dat jij je nogal eens onzichtbaar maakt? Dat betekent dat jij je plek weg geeft. Je neemt geen ruimte meer in. Je verschuilt je. Dat is de valkuil van bescheidenheid. Dus mocht bescheidenheid jouw kwaliteit zijn dan is jouw leerdoel dat jij je zelf zichtbaar leert maken. Oftewel: dat jij je leert profileren. Er kunnen ook andere oorzaken zijn waardoor jij onzichtbaar bent voor anderen. Wellicht heb je behoefte aan meer zelfvertrouwen en wil je je zelfverzekerder voelen. Wat let je om eraan te werken?

ongeduldig

Kun jij je geduld nogal snel verliezen? Hou je van opschieten, aanpakken en doorpakken? Dan ligt de valkuil van ongeduldigheid op de loer. Jouw leerdoel is geduld. Of zoals iemand pas zei: 'tot 10 leren tellen'. En ik voeg eraan toe: 'tel niet te snel'.

ongestructureerd

Is jouw valkuil dat je ongestructureerd bent? Waar zit dat in? Hoe je met je spullen om gaat? Of hoe je taken uitvoert? Weet jij welke kwaliteit daarbij kan horen? Of zijn er andere oorzaken waardoor je verstrooid en warrig bent zo af en toe?

ongezonde nieuwsgierigheid

Heb je soms last van ongezonde nieuwsgierigheid? Dat is een valkuil! Weet je wat ongezonde nieuwsgierigheid is? Dat jij je neus in andermans zaken steekt, waar je niks mee te maken hebt. Of dat jij je bemoeit met zaken waar je niet verantwoordelijk voor bent.

opdringerig

Directief zijn is een kernkwaliteit. Maar je kunt erin doorslaan. Die valkuil heb ik opdringerig genoemd. Kenmerk is dat je over andermans grenzen heen gaat. Welke woorden daarbij passen? Brutaal, onbescheiden en vrijpostig.

opoffering

Misschien ben je heel zorgzaam en soms over-zorgzaam. Of je bent bijzonder gericht op jouw medemens. Dat zijn mooie kwaliteiten. Toch? Maar zodra het woord opoffering zijn intrede doet, zit je in een valkuil die je echt moet zien te vermijden. Het zuigt je namelijk leeg. Uitputting dreigt op de lange termijn.

overbetrokken

De wereld zit te wachten op betrokken mensen. Betrokken is een kwaliteit, waar behoefte aan is. Zodra je overbetrokken raakt ben je niet meer in je goede doen. Niemand heeft er wat aan. Het leidt tot uitputting, en het is een basisingrediënt voor de burn-out samen met nog wat meer persoonlijke eigenschappen. Afstand houden is van belang. Ik spreek liever over distantie. In je over-betrokkenheid passeer je de grens van anderen en die van je zelf.

overgevoelig

Ben je overgevoelig, lichtgeraakt of snel aangedaan? Dat is de valkuil van gevoeligheid. Je slaat dan wat door naar het sentiment. De kunst is om de zaken wel op afstand te blijven bekijken.

overenthousiast, overdreven of te uitbundig

Enthousiasme is een kwaliteit. Het is een teken dat je bezield of begeesterd bent. Maar je kunt doorslaan en dan haken anderen af. Wanneer? Wanneer je overenthousiast, overdreven of te uitbundig bent. Niet iedereen is daarvan gediend.

pamperen

Hoe meer je pampert, hoe luier de ander wordt. Dat zinnetje heb ik al zo vaak gebruikt. Ik vind het een mooie woordspeling op pamperen. Waar gaat het om? Je helpt niemand door te pamperen. Sterker nog, wil je iemand voorthelpen? Geef hem/haar een hengel maar geen vis.

perfectionisme

Over perfectionisme is al heel wat gezegd. Ook ik heb er best veel over geschreven de afgelopen jaren. Het kan de valkuil zijn van kwaliteitgericht, accuratesse of zorgvuldigheid. Maar ik noem het ook een roze wolk. Het is een onzinnig streven om perfect te willen zijn. Waarom? Je was niet perfect, je wordt niet perfect en je zou het niet moeten willen zijn. Het leven verloopt niet volgens een strak schema. Leren relativeren en loslaten is het leerdoel.

pessimistisch

Wanneer je de zaak serieus neemt of wanneer je een serieuze taak- of levensopvatting hebt dan komt de valkuil pessimistisch snel om de hoek kijken. Wees serieus maar probeer wel te genieten. Dat is de boodschap.

redetwisten: altijd de woordenstrijd aangaan

Is jouw valkuil dat je snel de woordstrijd aangaat? Hou je van redetwisten? Wellicht ben je verbaal sterk! Maar je hebt er niet zoveel aan. Je wint er niks mee. Leerdoel is: luisteren naar wat de ander te zeggen heeft. Een competitie aangaan heeft geen enkel nut en niemand raakt daardoor overtuigd van jouw standpunten.

reactief ingesteld

Ben je reactief ingesteld? Dan geef je de regie uit handen. Een reactieve instelling hoort thuis in het hoekje van passiviteit. Past de kwaliteit geduldig bij jou? Benut deze in samenhang met een pro-actieve houding.

rebels

Ben jij rebels of zeggen ze dat je rebelleert? Dan ben je balorig, onwillig en weerspannig. Je weigert je te voegen naar de maatschappelijke norm, de gevestigde orde of het heersende gezag.

rechtlijnig denken

Is rechtlijnig denken een valkuil die jij herkent? Wellicht ben je principieel en sla je daarin soms door. Of ben je heel consequent en interpreteer je de zaken vooral naar de letter van de wet. Principieel en consequent zijn mooie kwaliteiten. Maar blijf het wel in de juiste proporties zien.

recalcitrant

Wanneer je recalcitrant bent dan ben je: onwillig en weerspannig, vol verzet en weerstand, opstandig en tegendraads, geneigd om je te verzetten,  dwars, koppig en halsstarrig, onhandelbaar en onwillig, stribbelig en dwars, tegenstrevend en weerbarstig.

roekeloos of overmoedig

Gedurfd zijn is een kwaliteit. Of misschien ben je avontuurlijk ingesteld. Ook een mooie kwaliteit. Zodra het neigt naar roekeloosheid of overmoed dan is de kracht eruit en kom je in de buurt van onbezonnen acties.

roomser zijn dan de paus

Ben je soms roomser dan de paus? Dat is geen gemakkelijk leven. Maar je slaat dan echt door naar het braafste jongetje of meisje van de klas. Principieel zijn heeft een functie en integer zijn is een kernwaarde. Maar doorslaan heeft geen functie. Ik druk het weleens zo uit: wanneer de preciezen te precies worden, heb je de rekkelijken nodig en wanneer de rekkelijken te rekkelijk worden, heb je de preciezen nodig'. Het bewaart voor onevenwichtigheid.

saai overkomen

Ben jij iemand die saai overkomt? Vind je dat zelf of vinden anderen dat? In feite ben je dan te weinig levendig! Ben je iemand die heel betrouwbaar en integer is? Dat zijn kwaliteiten. Ook hier geldt: niet doorslaan!

struisvogelpolitiek: de kop in 't zand steken

Een manier om de zaak te ontwijken is struisvogelpolitiek. Wat doet een struisvolgel? De kop in 't zand steken en vandaar deze uitdrukking. Je steekt de kop in 't zand om niet te ervaren, te voelen of om weg te kijken en te vermijden.

sentimenteel

Heb je de neiging om door te slaan naar het sentimentele? Dat kan maar het is wel een valkuil. Misschien ben je heel gevoelig. Sentiment is een voorbeeld van overgevoeligheid. Je kunt de zaken qua beleving dan niet meer in de juiste proporties zien.

slaafs

Slaafs wordt vaak geduid als een valkuil. En ik begrijp wat daarmee wordt bedoeld. Het is een vorm van deemoedigheid of dienstwilligheid die ongezond is. Een kwaliteit van jou kan zijn dat je gezagsgetrouw bent. Maar zodra je doorslaat wordt het ongezond. Blijf kritisch!

stellig in de communicatie

Een valkuil voor jouw persoonlijke communicatie is: stellig in de communicatie. De kwaliteit die past is: uitgesproken en ergens voor staan. Maar soms kun je net te heftig zijn in het uitdragen van jouw standpunt. Dat kun je overigens afleren. Waardoor je anderen eerder overtuigt van jouw boodschap.

streber of streberigheid

Ben je een streber? Is dat een valkuil die bij jou past? Misschien is het een grote drijfveer voor je. Het is de valkuil van gedrevenheid of 'grensverleggend'. Streberigheid neigt naar fanatisme.

te aardig, te lief of te vriendelijk

Je bent gemoedelijk, aardig, vriendelijk en meelevend. Maar soms ben je te aardig, te lief of te vriendelijk. Erg? Jawel! Want jij krijgt daar zelf last van. Anderen gaan gemakkelijk over jouw grens heen. Dat zou je niet moeten willen.

té amicaal

Amicaal is een vriendelijke kwaliteit maar je kunt ook té amicaal zijn. Dan voel je verhoudingen niet aan of je gaat over de grens van anderen heen. Het is een vorm van grensoverschrijdend gedrag.

te begripvol of te inlevend

Empathie, inlevingsvermogen, invoelingsvermogen en begrip zijn mooie kwaliteiten in het menselijke verkeer. Maar zodra je te begripvol of te inlevend wordt dan ga je er met het verdriet of de boosheid van een ander vandoor. Je neemt het mee, draagt het bij je. In feite kun je niet meer loslaten. En dat haalt de kracht net uit de kwaliteiten.

te veel wikken en wegen

Ben je bedachtzaam? Doordacht en weloverwogen? Dan is je valkuil: te veel wikken en wegen. En maar afwegen, opnieuw overdenken, kleine letters lezen, nog een keer bekijken. Maar je pakt niet door. Besluitvaardigheid is jouw leerdoel.

te behulpzaam of te hulpvaardig

Ben je behulpzaam of hulpvaardig? Dat zijn mooie kwaliteiten. Maar wellicht ben je soms te behulpzaam of te hulpvaardig. Dan maai je buurman's gras terwijl er niemand om vraagt. Kortom: je biedt hulp waar niet om gevraagd wordt. Begrenzen is een leerdoel evenals loslaten.

te oplossingsgericht

Ben je oplossingsgericht? Dan hebben we jou nodig in tal van situaties. Maar je kunt ook te oplossingsgericht zijn. Dan drijf je door. Niet doen dus!

te praktisch

Ben je praktisch ingesteld? Top! Dan kun jij moeilijke theoretische zaken vertalen naar de praktijk van alledag. Maar je kunt ook te praktisch zijn. Hoe kan dat? Soms los je vraagstukken niet op door praktisch te zijn. Anders gezegd: soms is er behoefte aan een andere oplossing.

zaken te rooskleurig voorstellen: té optimistisch ingesteld

Optimisme is een kernkwaliteit. Maar wanneer je zaken te rooskleurig voorstelt dan ben je té optimistisch ingesteld. Je verliest de realiteit uit het oog. Op den duur zal dat ten koste gaan van jouw geloofwaardigheid.

te loyaal of overloyaal

Kun je ook te loyaal of overloyaal zijn? Die vraag kreeg ik pas. Ook deze valkuil reken ik als ingrediënt voor uitputting en oververmoeidheid. Misschien ben je zo trouw als een hond, wil je niemand teleurstellen, terwijl het je uitput qua energie. Wees loyaal maar stel een grens!

veeleisend en de lat te hoog leggen

Ben je veeleisend? Leg je de lat vaak te hoog? Waarom doe je dat? Het is nergens voor nodig! We zien je zo wel staan. Vermijd deze valkuil. Het is een gevaarlijke valkuil want je overvraagt je zelf.

té direct en confronterend in de communicatie

Ben je té direct en confronterend in de communicatie? Dan komt jouw boodschap niet goed over. Je bereikt niet wat je zou willen bereiken. Hooguit schieten anderen in de weerstand, lopen ze om je heen of gaan ze jou vermijden. Wees direct maar tactvol! Dat kun je leren! Hoe? Bel voor een afspraak!

té principieel zijn

Kun je dan té principieel zijn? Dat is toch bijzonder! Nou, ik vind van niet! Je kunt overal in doorslaan. En wanneer je roomser wil zijn dan de paus dan ben je te principieel.

té sturend

Ben je soms té sturend? Dan worden anderen door jou overruled en voelen ze te weinig ruimte voor eigen keuzes. Op den duur gaat dat de relatie schaden. Er is niks mis met sturen! Soms is het nodig om een doel te bereiken. Maar laat de ander aansluiten in de weg die je samen gaat.

teruggetrokken

Ben je een beetje teruggetrokken? Of is dat in bepaalde situaties zo? Bijvoorbeeld in groepen? Het kan de valkuil van ingetogenheid zijn. Dat is een kwaliteit! Maar er kunnen ook andere zaken een rol spelen waarom jij teruggetrokken bent.

te veel hooi op de vork nemen

Ben je iemand die te veel hooi op de vork neemt? Overvraag je jezelf? Stel je te hoge doelen? Verwacht je te veel van jezelf? Dat is niet goed. Je gaat over je eigen grens heen!

te veel denken en te weinig doen

Ben je een denker? Weet je wat de valkuil is? Inderdaad: te veel denken en te weinig doen. Je komt dan niet meer in actie. Je blijft maar beschouwen. Uiteindelijk maak je niks klaar!

te veel ideeën in jouw hoofd?

Heb je te veel ideeën in jouw hoofd? Ben je heel creatief? Of een generator van ideeën? Blijf ze wel op aarde zetten en maak plannen. Zet plannen om in doelen en concrete actiepunten. Voorkom dat het luchtfietserij wordt.

uitweiden in jouw communicatie

Een valkuil in de communicatie kan zijn: uitweiden. Dat betekent dat je de kern van de boodschap niet meer overdraagt, waardoor anderen afhaken. Kernachtig communiceren is jouw leerdoel.

van de hak op de tak springen

Ben jij iemand die soms van de hak op de tak springt? Gaan jouw gedachten van hot naar her? Dat kan gevolgen hebben voor de communicatie. Wellicht dat je de rode draad snel uit het oog verliest.

verkwistend

Gul en vrijgevig is een kwaliteit. Verkwistend kan de valkuil zijn. Wanneer je verkwistend bent, geef je te veel uit. Verkwistend komt van kwistig en dat wil zeggen dat je rijkelijk, gul en goedgeefs bent. Maar verkwisting duidt op buitensporig en onmatig of overmatig zijn. Wees gul en ken je grens daarin!

verwaand, laatdunkend en hooghartig

Wanneer je de valkuil verwaand, laatdunkend en hooghartig herkent, dan heb je een te hoge pet op van je zelf! Je kijkt op een ander neer, om je eigenwaarde te rechtvaardigen. Je reageert uit de hoogte maar diep vanbinnen zit een kwijnende onzekerheid.

verwend

Verwend noem ik een valkuil!. Je legt je zelf te veel in de watten, je vertroetelt je zelf maar je knokt niet meer om wat te bereiken. Je meent dat het vanzelf gaat!

voorbarig

Voorbarig zijn noem ik een valkuil. Het is in feite vooruitlopen op de situatie die er nog niet is en waarvan je ook niet weet of die er komt. Het kan je behoorlijk in de weg staan wanneer je regelmatig voorbarig bent. De kwaliteit die erbij hoort noem ik: voortvarend!

wantrouwend of achterdochtig

Ben je wantrouwend of achterdochtig? Of vinden andere mensen dat jij zo bent? Wist je dat dit een valkuil kan zijn? Maar dat er ook andere redenen kunnen zijn waarom jij wantrouwend en achterdochtig bent geworden? Hoe zit het bij jou?

wispelturig

Wispelturigheid is een valkuil. Ben jij soms wispelturig? Dan ben je minder van de vaste lijn of vaste hand. Je reageert op het ene moment anders dan op het andere moment.

wollig of vaag communiceren

Wollig of vaag in de communicatie:  Ben je wollig, indirect of ontwijkend in jouw taalgebruik? Dat is een valkuil die bij tactvol communiceren kan horen. Jouw leerdoel is om directer te zijn. Of past de kwaliteit diplomatiek bij jou?

zelfingenomenheid

Ben je zelfingenomen? Dat klinkt niet positief. Maar wellicht hoor je wel vaker dat je het behoorlijk met jezelf getroffen hebt. Zelfingenomenheid is de doorgeslagen variant van aanwezig zijn of van jezelf waarderen. 

zelfonderschatting

Zelfonderschatting: heb jij daar last van? Doe je dat met regelmaat? Weet je ook waarom je dat doet? Wordt het niet eens hoog tijd om ermee te stoppen? Waarom doe jijzelf zoveel tekort? Waarvoor is dat nodig? Welke kwaliteit hoort erbij? Dat zou bescheidenheid kunnen zijn.

zorgen maken en overbezorgd zijn

Ben je overbezorgd? Maak jij je vaak zorgen?  Zit je gauw ergens over in? Zit je gauw iets dwars? Dan begin ik om jouw kracht te benoemen. Je hebt speciale voelhorens voor wat er mis kan gaan of wat nog niet helemaal op orde is. Jij hebt oog voor detail. Dat is de positieve kant! Maar je slaat erin door! En dat kun je afleren waardoor je meer in je kracht komt!

zwaar op de hand

Ben je zwaar op de hand?  Of zwaarwichtig? Dan doe je niet ‘maar zo’  of ‘zomaar’ iets. Je bent wars van lichtzinnigheid, onbesuisdheid, en onbezonnenheid. Maar het is een valkuil. Welke kwaliteit hoort erbij denk je?

zweverig

Zweverig is een woord dat nogal snel wordt gebruikt. Iemand zegt bijvoorbeeld: ‘dat is mij te zweverig’. Weet je wat grappig is: als iemand dat zegt, snap ik nooit wat hij/zij bedoelt. Waarom niet? Het is veel te zweverig en dus niet duidelijk. Zweverig is een valkuil die hoort bij idealistisch. Leerdoel is: concreet en realistisch.