Ben jij arbitrair?
Arbitrair komt van het Latijnse woord arbiter. En dat heeft alles te maken met getuige of scheidsman. Maar er is ook verbinding met het woord willekeur. Een arbitraire beslissing is dus een beslissing die gebaseerd lijkt op willekeur.
Wat is arbitrair?
Je kunt arbitraire keuzes maken of beslissingen nemen. Je kunt ook arbitraire conclusies trekken. Waar het om gaat is dat ze dus willekeurig zijn. En dat betekent in dit geval: eigenmachtig, ongefundeerd, naar eigen inzicht of de eigen wil volgend.
Ongefundeerde oordeelvorming
Arbitraire beslissingen zijn dus keuzes of beslissingen die nergens op gebaseerd zijn of die gebaseerd zijn op een beoordeling die nergens op slaat. Als voorbeeld noem ik wat ik onlangs meemaakte, namelijk dat er drie managers ontslag werd aangezegd wegens disfunctioneren terwijl dit ‘uit het niets is ontstaan’. Dat neigt dus naar:
- Een lukrake beslissing of keuze
- Toevalligheid
- Eigenmachtig optreden en handelen
- Eigendunkelijk handelen volgens een perceptie die nergens op gestaafd is
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Training en coaching
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen kunt vermijden? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Waarom een valkuil?
Arbitrair optreden kan ontstaan vanuit een doorgeslagen kernkwaliteit. Ik denk daarbij aan kwaliteiten als:
- Autonoom en de valkuil eigengereid of eigenzinnig
- Innovatief of creatief maar neigen naar impulsiviteit
Zit arbitrair in jouw allergie?
Merk je dat arbitrair in jouw allergie zit? Dan ben jij waarschijnlijk gedegen, betrouwbaar, gefundeerd, integer, principieel. Je zegt niet ‘zo maar’ iets en je doet niet ‘maar zo’ iets. Je bent juist grondig en degelijk, ook in jouw oordeelvorming.
Arbitraire conclusies en gevolgtrekkingen
Ik noem wat arbitraire conclusies die ook echt niet kloppen:
- ‘Een watertype is niet hard genoeg voor een managementfunctie’
- ‘Die heeft geen universitaire opleiding, dus hij kan niet hoogbegaafd zijn’
- ‘Zij is erg stil, dus ze is introvert’
- ‘Zij is heel bedeesd en timide, je hoort haar nooit in de groep’
Voorbeeld arbitraire beslissing
Ik kan ook wel een voorbeeld noemen van een arbitraire maatregel. De overheid nam tijdens de corona-tijd de beslissing dat je maximaal twee bezoekers mocht hebben thuis. Angela en Jan hebben een gezamenlijke huishouding. Vier broers van Jan wonen nog thuis bij zijn ouders. Op grond van de overheidsmaatregel mochten Angela en Jan wel bij zijn ouders (en broers) op visite maar mochten Jan en Angela geen visite ontvangen van zijn ouders en broers. Dat lijkt arbitrair. Daarom wordt een arbitraire beslissing vaak gezien als onrechtvaardig en oneerlijk.
Leerdoel
Je zult wel begrijpen inmiddels dat het leerdoel aan de kant zit van: gefundeerd keuzes maken die ergens op gebaseerd zijn. Dus:
- Grondigheid
- Degelijkheid
- Betrouwbaar
Training kwaliteiten en valkuilen
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen vermijd? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
