home / persoonlijke ontwikkeling / kernkwaliteiten / autonoom / dwarsligger

Dwarsligger of rebels: ben je dat?

Ben je een dwarsligger? Of zeggen anderen dat je dat bent? In dit artikel ga ik in op dwarsliggen. Ook waar het vandaan komt en hoe het zou kunnen ontstaan.

Betekenis en definitie

Het woord van dwarsligger komt van de spoorwegen. Natuurlijk komt het woord dwarsligger van de spoorwegen. Een dwarsligger is een dwarsliggende balk onder de spoorrails. Daarom wordt ook gezegd: ‘zoek jij maar een baan bij de NS, dan kun je solliciteren als dwarsligger’. Wanneer word je een dwarsligger genoemd? Dat gebeurt wanneer:

• je tegenwerkt bij bepaalde veranderingen
• je niet wil meewerken aan de totstandkoming van bepaalde ideeën
• je bewust verzet toont tegen bepaalde zaken en daar ook niet mee stopt
• je een sterke tegenstrever bent en een andere mening toegedaan bent dan de rest (van het team of van de vergadering)
• je altijd een afwijkende mening hebt t.o.v. anderen
• je niet constructief meewerkt aan bepaalde veranderingen
• je altijd een weerwoord tegenargument hebt of weerstand toont
• je een negatieve houding aanneemt

Oordelen van de omgeving

Dwarsliggers zullen niet ontkomen aan sterke veroordeling van de omgeving. Daarbij kun je voorbeelden bedenken zoals:

• hij zal het er wel weer niet mee eens zijn
• hij/zij heeft altijd wat te zeuren
• het is ook nooit goed, hij/zij blijft ontevreden
• je kunt het hem/haar toch nooit naar de zin maken
• hij/zij is een rotte appel in het team
• hij/zij stikt in de negativiteit
• hij/zij is een betweter of hij/zij is eigenwijs

Waarom?

Waarom zou je een dwarsligger zijn? Daar kunnen tal van redenen voor zijn.

• Positieve aspecten

  Ik begin bij een aantal positieve aspecten:

  • je ziet de zaken nu eenmaal anders dan anderen en je wenst je niet te conformeren aan de omgeving
  • je hebt een eigen mening en zienswijze en wellicht moet je oppassen om niet betweterig over te komen maar je hebt tenminste ruggengraat
  • de rest huilt met de wolven mee: je staat tenminste voor uw mening

     

    Je ziet dat dit positieve elementen zijn wanneer je niet doorslaat. Ook kan het zo zijn dat je in een cultuur verkeert waar je de aansluiting mist. Voor jezelf en voor anderen kan dat lastig zijn.

• Negatief

  Het wordt negatief wanneer je dwarsligt doordat:

  • je bij voorbaat uit bent op tegenwerking omdat je gewoon de ander een hak wil zetten of omdat je de ander te wijs af wilt zijn
  • je dwarsligt uit haatgevoelens of gevoelens van rancune
  • je een behagen hebt in strijd en woordenwisselingen
  • je jouw positie inzet als vorm van machtsstrijd tegenover anderen

Kwaliteit

Weet je dat dwarsliggen de doorgeslagen variant van een kwaliteit is? De kwaliteit die erbij hoort, noem ik autonoom. Dat wil zeggen dat je ergens voor staat, je eigen weg durft te gaan, je niet laat meenemen door sociaal wenselijk gedrag.

Leerdoel

Het leerdoel of de uitdaging is: meegaand.

Het is de kunst om onafhankelijk en kritisch te blijven maar ook flexibel te zijn als de situatie daarom vraagt, en om respectvol tegenover andere meningen te staan. Dus niet koste wat kost in de weerstand blijven hangen maar ook zorgen voor verbinding.

Hoe ga je als leidinggevende met dwarsliggers om binnen het team?

Is er binnen jouw team een dwarsligger? Of ervaar je het zo dat iemand altijd dwarsligt? De vraag is: hoe ga je ermee om? Ik ga in een paar stappen in op deze vraag.

• Wat is er aan de hand?

  • Het eerste punt is: is iemand een dwarsligger of heeft de persoon in kwestie een afwijkende mening? Te gemakkelijk wordt naar mijn mening soms gezegd dat iemand dwarsligt of negatief is. De vraag is ook of er voldoende veiligheid binnen het team is om een afwijkende mening te hebben. Duldt de leiding voldoende tegenspraak of kan men daarmee moeilijk omgaan? Heeft iemand terechte punten die de kop in gedrukt worden?
  • Een andere invalshoek: past het betreffende teamlid binnen jouw organisatie of is er onvoldoende match tussen de bedrijfscultuur en persoonlijke waarden en normen van de persoon in kwestie?
  • Het derde punt: heb je inderdaad een rotte appel in jouw  team die voortdurend anderen negatief beïnvloedt en zorgt voor stemmingmakerij binnen jouw  team of organisatie? Is er geen constructieve communicatie mogelijk?

• En dan?

  Kortom: eerst vaststellen wat er aan de hand is. Niet meteen oordelen, niet de psycholoog gaan uithangen en proberen te achterhalen hoe dat gedrag bij je zo overkomt.

  • is er onvrede bij de betreffende persoon?
  • is er sprake van zelfbescherming en allergiegedrag?
  • voelt hij/zij zich gekwetst of gepasseerd?
  • is er sprake van oud zeer binnen de organisatie?
  • is er op zijn/haar ziel getrapt in het verleden?
  • is er sprake van bepaalde problemen bijvoorbeeld in privé?
  • zit de medewerker op de juiste plek?
  • is er sprake van disfunctioneren? Dat kan ook omdat de medewerker een negatieve attitude heeft!

• Enkele tips

  Ik ken jou niet en ik ken ook het teamlid niet die ervaren wordt als een dwarsligger. Daarom kan ik je geen tips op maat geven. Maar om er een paar te noemen:

  • wanneer de persoon in kwestie een afwijkende mening heeft maar toch een positieve bijdrage levert, dan is het zaak de persoon te waarderen en met de persoon in gesprek te gaan om het toch constructief te houden
  • wanneer de persoon de zaak stagneert en fungeert als een luis in de pels dan is allereerst duidelijkheid geboden en dien je  te communiceren dat een negatieve attitude niet op zijn plek is