home / persoonlijke ontwikkeling / communicatie / oordelen / aannames

Aannames: heb je er soms last van?

Wat is een aanname?

Een aanname is een beeld wat jij je in je hoofd hebt gevormd over een bepaalde situatie, over jezelf of over het leven. Het is dus:

• Een beeld wat in jouw hoofd zit
• Een gedachte die je hebt over een situatie
• Een gevoel wat je ergens over hebt
• Een veronderstelling
• Een uitgangspunt waar jij in jouw denken vanuit gaat

Verschil met feiten?

Er is een verschil tussen feiten en aannames.

• Een feit kan zijn dat er weinig conversie uit jouw website komt, terwijl er veel bezoekers zijn. Een aanname is dat de oorzaak hiervan is dat jouw website qua lay-out te weinig aanspreekt.
• Een feit kan zijn dat er minder klanten in jouw kapperszaak komen. Een aanname is dat dit door de coronamaatregelen komt.
• Een feit kan zijn dat jouw vriend minder contact zoekt. Een aanname is dat hij geen interesse meer heeft in contacten met jou.
• Je kunt ervan uitgaan dat je een goed pensioen hebt maar je hebt dit niet feitelijk onderzocht.
• Je verwacht een goed seizoen dit najaar maar feitelijk is dit nergens op gebaseerd.

Altijd negatief? Nee hoor!

Aannames zijn soms ook positief. Sterker nog: ik denk dat we aannames nodig hebben omdat we niet altijd alle feiten kunnen weten. Als je daarop moet wachten kom je niet tot keuzes. Dus vullen we in wat we nog niet kennen. Het is echter reuze belangrijk om je ervan bewust te zijn dat het een invulling is, een voorlopig uitgangspunt, totdat je meer informatie hebt en je je overtuiging op de feiten kunt baseren. Wellicht maak je dan andere keuzes of moet je je richting bijsturen. Dat is prima. Het gaat echter in de weg zitten als je niet meer doorhebt dat het om een aanname gaat. Voor jou is het een overtuiging geworden. Zeg maar een alternatief feit.

Natuurlijk heb je ook positieve aannames. Ik noem dat ook wel stimulerende overtuigingen. Een voorbeeld:

• Wie goed doet, die goed ontmoet
• Wat je geeft krijg je ook terug

Zie je dat dit ook aannames zijn die ook een bepaalde perceptie weergeven over hoe jij in de wereld staat?

Soorten aannames

Je kunt aannames hebben over jezelf, het leven en over andere mensen.

• Over jezelf

  Ik heb er een aantal voor je verzameld in het artikel over belemmerende overtuigingen.  Voorbeelden zijn:

  • De appel valt niet ver van de boom
  • Ik heb maar een mbo-opleiding
  • Ik zie er niet aantrekkelijk uit
  • Ik kan niet praten voor grote groepen mensen
  • Ik ben alleen maar interessant wanneer ik anderen een beetje please

• Over normen en waarden

  Je kunt ook aannames hebben over normen en waarden. Je hebt aangenomen dat de ander dezelfde normen en waarden heeft als jij. Of je projecteert jouw normen en waarden op een ander. Waarna je teleurgesteld bent dat die ander toch anders in elkaar zit dan jij had aangenomen.

• Over het leven

  Aannames over het leven kunnen je behoorlijk in de weg staan. Bijvoorbeeld:

  • Je moet het leven maar nemen zoals het tot je komt (de valkuil van passiviteit ligt hier erg op de loer)
  • Het leven is uitsluitend moeite en verdriet
  • Het overkomt je
  • Ik zit altijd in de hoek waar de klappen vallen (mijn advies: ga eens in een andere hoek zitten)

• Over de ander

  Aannames over de ander kunnen de relatie in de weg staan:

  • ‘Ik denk niet dat het hem gaat lukken’
  • ‘Ik moet nog zien of hij het redt’
  • ‘Die competenties heeft zij niet in huis’
  • ‘Met hem valt niet te praten’
  • ‘Het moet altijd gaan zoals hij het wil’
  • ‘Die vrouw meent dat ze heel wat voorstelt’
  • ‘Hij is zo gemakzuchtig, dat gaat hij nooit doen’

• Over de wereld

  Ook over de wereld zijn tal van aannames te bedenken.

  • Als het een week hard regent: ‘ja dat komt door die klimaatverandering’
  • Als het een week 35 graden is: ‘ja dat komt door die klimaatverandering’
  • Van de wereld blijft niets over, de wereld vernietigt zichzelf

Hoe kom je aan aannames?

Ik zeg altijd: ‘jij moet niet aannemen, want jij bent geen aannemer’. Immers: ‘aannemers nemen aan, jij moet onderzoeken’. Maar aannames krijg je door ervaring. De werkplaats voor beeldvorming noem ik: ‘eigen ervaringen’. En negatieve aannames horen vaak ook bij teleurstellingen. En die ervaring gecombineerd met dat gevoel van teleurstelling zorgt ervoor dat je een nieuwe aanname produceert.

• Je bent teleurgesteld omdat jouw relatie niet aan de verwachtingen voldoet. Dus ga je er maar vanuit dat jij niet voor een relatie gemaakt bent.
• Je bent teleurgesteld omdat je als ondernemer niet het succes hebt, wat je had gehoopt. Dus ga je er maar vanuit dat jij niet geschikt bent als ondernemer.

ANNA: altijd navragen, nooit aannemen

Het leerdoel is ANNA: altijd navragen en nooit aannemen. Dat betekent:

• Verwachtingen bespreekbaar maken
• Laat OMA thuis (oordelen, mening geven en aannemen)
• Verifiëren of je het goed begrepen hebt
• Open vragen stellen
• Voorbarigheid en vooringenomenheid inruilen voor: LSD: luisteren, samenvatten en doorvragen
• NIVEA: niet invullen voor een ander