home / persoonlijke ontwikkeling / autonomie / verwachtingen

Verwachtingen en verwachtingspatronen

Verwachtingen zijn belangrijk in jouw en mijn leven. Ik denk dat het belang zelfs vaak onderschat wordt. Verwachtingen zijn de brandstof voor jouw motivatie om iets te bereiken of om ergens aan te beginnen.

Wat zijn verwachtingen?

Ieder mens heeft verwachtingen. We hebben verwachtingen van het leven, van onszelf en van onze omgeving. Een verwachting is een beeld over hoe iets zou moeten verlopen of hoe je wenst of hoopt dat iets verloopt. Verwachtingen raken altijd jouw behoeften, jouw idealen en wensen, wellicht ook jouw persoonlijke missie.

Soorten verwachtingen

Over verwachtingen zou ik een aparte website kunnen openen om die allemaal te beschrijven. Zo kun je verwachtingen hebben over het leven, over anderen in jouw omgeving en over jezelf.

• Over jezelf

  Ik noem eens wat voorbeelden van verwachtingen die je over jezelf kunt hebben. Je kunt verwachten dat je:

  • Een partner vindt waarmee je het leven kunt delen.
  • Kinderen krijgt en een gezin gaat vormen.
  • Je een mooie koopwoning kunt permitteren.
  • Regelmatig op vakantie kunt.
  • Carrière maakt.
  • Een goeie toekomst kunt opbouwen en slaagt voor de opleiding.
  • In rust en harmonie kunt leven.
  • Gelukkig wordt.
  • Ouders lang in leven mogen blijven en ze gezond zijn.

  Zie je hoe dicht verwachtingen tegen ‘hoop en hopen’ aanligt? Zie je hoe dicht verwachtingen tegen ‘wensen en dromen’ aanliggen?

• Over anderen

  Voorbeelden van verwachtingen over anderen. Je verwacht dat:

  • Jouw kinderen hun best doen op school.
  • De collega’s aandacht voor je hebben tijdens jouw langdurige ziekte.
  • Vrienden je wel zullen helpen met de verhuizing.
  • Je er niet alleen voor staat wanneer je de zorg voor jouw ouders op je moet nemen als ze op leeftijd zijn.
  • Jouw werkgever je helpt en ondersteunt ook wanneer je het een keer moeilijk hebt in een bepaalde levensperiode.

• Over het leven

  Je kunt verwachten dat:

  • Je een oudedagsvoorziening kunt opbouwen.
  • Je gezond blijft en oud mag worden.
  • Ramp en tegenspoed ons bewaard blijven.
  • Verdriet jou bespaard blijft.
  • Je in vrede in dit land mag leven.

Realistische verwachtingen

Vaak horen we dat we realistische verwachtingen moeten hebben. Maar wat is realistisch? Bestaat er echt zoiets als objectief realisme? Stel je voor dat Thomas Edison in 1880 een marktonderzoek had gedaan om te vragen of er behoefte was aan gloeilampen. De meeste mensen zouden waarschijnlijk hebben gezegd dat er geen vraag naar was. Met andere woorden, wat de een als zeer realistisch beschouwt, kan voor een ander als dagdromerij of luchtfietserij worden gezien. Realisme wordt gedeeltelijk door onszelf gecreëerd, vooral in onze mentale werkplaats "tussen de oren". Daarom is het belangrijk om na te denken over wat voor jou als realistisch wordt beschouwd. Beter vind ik om te zeggen: verwachtingen moeten bij je passen. Ze moeten passen bij wie je bent, bij wat je kunt en wat je wilt.

Onrealistische verwachtingspatronen

Onrealistische verwachtingen zijn verwachtingen die niet in overeenstemming zijn met de werkelijkheid, waardoor ze moeilijk of zelfs onmogelijk te realiseren zijn. Ze kunnen leiden tot teleurstelling, frustratie en stress, omdat ze niet haalbaar zijn binnen de gegeven omstandigheden. Onrealistische verwachtingen kunnen op verschillende gebieden voorkomen, zoals persoonlijke relaties, werk, financiën, gezondheid en meer. Ik noem wat voorbeelden:

• Over jezelf

  • Je vindt dat je moet presteren maar je overschat eigen kunnen waardoor je de lat te hoog legt. Je legt jezelf hoge druk op en met een dosis inzet en doorzettingsvermogen kom je misschien ver. Echter te hoge verwachtingen van jezelf geven stress en kunnen leiden tot spanningsklachten.
  • Je vindt dat je door moet groeien naar een leidinggevende functie maar de vraag is: ben je er ook geschikt voor?
  • Je vindt dat je een bepaald salaris moet verdienen maar ziet een werkgever dat ook in jou?
  • Je vindt dat je je een bepaalde levensstijl moeten kunnen permitteren maar kan dat ook?
  • Je denkt dat je altijd positieve feedback en waardering van anderen zou moeten ontvangen en bent teleurgesteld als dat niet gebeurt.
  • Je gelooft dat je altijd gezond en energiek moet zijn, zelfs als dat niet realistisch is gezien fysieke beperkingen of gezondheidsproblemen.
  • Je streeft naar perfectie in alle aspecten van je leven, waardoor je nooit tevreden bent met je prestaties en altijd op zoek bent naar fouten.
  • Je verwacht dat anderen jouw gedachten en gevoelens automatisch begrijpen zonder dat je ze hoeft uit te spreken, wat tot communicatieproblemen kan leiden.
  • Je denkt dat je altijd de goedkeuring en instemming van anderen moet krijgen voor al je beslissingen, zelfs als dat niet realistisch is en je eigen keuzes moet maken
  • Je verwacht dat je altijd gelukkig en tevreden moet zijn, ongeacht de uitdagingen en moeilijkheden die het leven met zich meebrengt.

• Over anderen

  Onrealistische verwachtingen kun je ook over anderen hebben.

  • Je denkt dat een ander net zo is als jij.
  • Je denkt dat een ander net zo reageert als jij.
  • Je denkt dat een ander dezelfde normen en waarden heeft als jij.
  • Je meent dat een ander de zaken net zo aanvoelt als jij.
  • Je denkt dat een ander jou wel zal begrijpen.
  • Je meent dat een ander wel aandacht voor je heeft.
  • Je verwacht dat een ander altijd beschikbaar en bereikbaar voor je is, ongeacht hun eigen agenda of verplichtingen.
  • Je denkt dat een ander jouw gedachten kan lezen en begrijpen zonder dat je ze expliciet hoeft uit te spreken.
  • Je verwacht dat een ander jouw gevoelens en behoeften altijd op de eerste plaats zet, zonder rekening te houden met hun eigen behoeften en grenzen.
  • Je denkt dat een ander altijd dezelfde prioriteiten en doelen heeft als jij, zonder ruimte te laten voor individuele verschillen.
  • Je denkt dat een ander altijd positief over je denkt en nooit negatieve gedachten of gevoelens jegens jou heeft.

  Zie je dat onrealistische verwachtingen vaak met aannames te maken hebben?

Opgelegde en aangeleerde verwachtingen

Naast onrealistische verwachtingen wil ik ook nog graag even de opgelegde en aangeleerde verwachtingen van buitenaf met je bespreken. In onze opvoeding, op school, in de maatschappij hebben we geleerd om te voldoen aan verwachtingen die niet in eerste instantie van onszelf zijn maar die ons zijn opgelegd of aangepraat. Ik noem eens wat voorbeelden. Je kunt menen dat je:

• ‘Altijd aan’ moet staan voor jouw vrienden of bekenden terwijl je dat diep vanbinnen liever niet wilt.
• Voor iedereen klaar moet staan omdat je anders niet leuk en aardig bent.
• Niet mag genieten omdat jouw moeder ziek is.
• Altijd een luisterend oor moet hebben voor eenieder in jouw naaste omgeving.
• Er altijd leuk moet uitzien om erbij te horen.
• Gestudeerd moet hebben om iemand te zijn.

Belangrijk is om deze beelden het raam uit te gooien, wanneer ze niet van jou zijn. Dat noem ik de beeldenstorm. Protesteer tegen opgelegde beelden van buitenaf. Neem afscheid van het circus van deze wereld met tal van verwachtingen waaraan je toch niet kunt voldoen. Ook werkgevers kunnen verwachtingen opleggen. Bijvoorbeeld dat je:

• Altijd bereikbaar moet zijn op de WhatsApp zelfs in de avond of in het weekend.
• Het werk eerst af moet voordat je naar huis gaat, terwijl dit bij jou niet altijd kan.
• Vul ze maar in……….

Iemand zei pas: maar is het realistisch wanneer de werkgever dat van je vraagt? Mijn antwoord: de vraag is, wil jij het ook? Wanneer je het samen eens bent over verwachtingen, is er geen bezwaar toch?

Conflicten: tegengestelde verwachtingen

Tegengestelde verwachtingen, ook wel bekend als conflicterende verwachtingen, doen zich voor wanneer twee of meer betrokken partijen in een situatie verschillende of tegenstrijdige verwachtingen hebben ten aanzien van hetzelfde onderwerp, gedrag, of resultaat. Hoe vaak kom ik tegen dat verwachtingen niet besproken en uitgesproken zijn en dat het onderhuids barst van aannames. Aannames ook gemaakt in je hoofd over waar een ander aan moet voldoen, terwijl hij er niet aan voldoet. Aannames over hoe het zou moeten zijn, terwijl het zo niet is. In mijn artikel over soorten conflicten beschrijf ik tal van conflicten. Maar het verwachtingenconflict kun je daar rustig bij noemen.