Loading ...

Direct informatie? 0528 23 60 30

Of mail naar planning@desteven.nl

Overprikkeld raken en hoogsensitiviteit

Ben je overprikkeld of voel je je overladen? Dat kan een valkuil zijn die bij hoogsensitiviteit (HSP) hoort. In dit artikel ga ik in op: overprikkeling en hoogsensitiviteit. Maar ook op vragen als:

  • Wat zijn de kenmerken?
  • Hoe ontstaat het?
  • Wat kun je eraan doen?
  • Soorten van overprikkeling

Herken je overpikkeling?

Herken jij de situatie waarin je je overladen voelt door prikkels? Of voel je je leeggezogen door allerlei indrukken die je opdoet? Bijvoorbeeld wanneer je een aantal drukke dagen of weken achter de rug hebt. Zo opeens komt er niets meer uit jouw vingers. Alsof alle energie uit jouw lijf is weggestroomd en je niet meer tot iets kunt komen.

Ben jij hoogsensitief? Of weet je dat nog niet zeker? Doe dan onze test die jou inzicht kan geven of de kenmerken van HSP (hoogsensitief persoon) bij jou passen. Ook krijg je inzicht in de valkuilen die veel HSP'ers herkennen. Zo kun je gericht aan de slag met jouw persoonlijke leerdoelen.

Overprikkeld en hsp

Coaching en training: voor HSP-ers

Wij bieden coaching & training specifiek voor hoogsensitieve personen.

Meer informatie? Bel meteen!

Coaching voor HSP-ers

Doe de HSP-test!

Wil je meer inzicht in jouw kwaliteiten en valkuilen als hoogsensitief persoon? Doe dan online onze test.

Aan te schaffen via de webshop!

Meer informatie

Hoogsensitief: label of labiel

Bestel het e-book met als titel: hoogsensitief, label of labiel.  Benut je kracht als hoogsensitief persoon. Meer info via de webshop.

Meer informatie

Soorten van overprikkeling

Overprikkeling gebeurt wanneer je hersenen te veel prikkels krijgen. Dit kan leiden tot een overbelast zenuwstelsel en verschillende nare klachten. Maar hoe weet je of je overprikkeld bent en belangrijker nog, hoe kun je hiermee omgaan? Ik noem 3 soorten van overprikkeling:

  • Zintuiglijke overprikkeling

    Zintuiglijke overprikkeling omvat een breed scala aan prikkels die onze zintuigen bombarderen: wat we ruiken, proeven, voelen, horen en zien. Denk aan harde geluiden zoals het geluid van verkeer of bouwwerkzaamheden, onaangename geuren zoals chemische reinigingsmiddelen, fel licht dat afkomstig is van flikkerende lampen of schermen, of zelfs een rommelige omgeving met visuele overbelasting zoals stapels papieren of chaotische kamers. Al deze prikkels kunnen overweldigend zijn voor een gevoelig zenuwstelsel en leiden tot fysieke en mentale stress.

  • Emotionele overprikkeling

    Emotionele overprikkeling treedt op wanneer iemand de emoties en verhalen van anderen te intens ervaart. Hooggevoelige mensen hebben vaak een sterk inlevingsvermogen, waardoor ze de emoties van anderen diep kunnen voelen. Dit kan leiden tot het absorberen van andermans emoties en het verliezen van controle over de eigen gevoelens. Het kan resulteren in conflicten, omdat de eigen emoties verstrengeld raken met die van anderen, grensoverschrijdingen waarbij de persoon niet in staat is om zijn of haar eigen grenzen te bewaken, of loyaliteitsconflicten waarbij iemand vastzit tussen verschillende emotionele behoeften van anderen.

  • Cognitieve overprikkeling

    Cognitieve overprikkeling ontstaat wanneer het brein te veel informatie tegelijkertijd moet verwerken. Dit kan gebeuren bij intensief denken, luisteren of informatie verwerken. Bijvoorbeeld bij het volgen van complexe gesprekken, het lezen van ingewikkelde teksten of het proberen te multitasken. Het brein kan overbelast raken en niet meer goed kunnen functioneren, wat resulteert in verwarring, concentratieproblemen, vergeetachtigheid of zelfs hoofdpijn. Dit kan vooral uitdagend zijn voor hooggevoelige personen die gevoelig zijn voor prikkels en diep nadenken over situaties.

Kenmerken overprikkeling

Ben jij een HSP-er? Dan heb je eerder last van prikkels dan andere mensen. Bovendien ben je ook eerder overprikkeld dan andere personen die zich niet herkennen in de eigenschap van hoogsensitiviteit. Wat zijn de kenmerken?

  • Soms word je onrustig, rusteloos of ongedurig en dat trekt door je lijf.
  • Je krijgt hoofdpijn of buikpijn, of je voelt spanning in je spieren.
  • Je ervaart een vorm van stimulatie: snelle hartslag, zweten of opwinding.
  • Er komt weinig meer uit je vingers.
  • Je voelt je niet lekker.
  • Je hebt moeite met concentratie.
  • Je kunt niet de discipline opbrengen om de taken te doen die je nog moet doen.
  • Kritiek of negatieve feedback neem je veel zwaarder op dan noodzakelijk is.
  • Je overziet het geheel niet meer, of je ziet alleen nog de negatieve zaken.
  • Problemen maak je groter dan ze zijn.
  • Je ziet beren op de weg.
  • Je raakt de controle kwijt en je kunt niet zo goed meer nadenken.
  • Je neigt naar overgevoeligheid of je wordt sentimenteel.
  • Je raakt sneller dan anders geïrriteerd.
  • Je reageert snibbig of onvriendelijk tegen anderen.
  • Je bent geneigd om je terug te trekken of afzijdig te houden.
  • Je verlangt naar rust en stilte.
  • Je vergeet soms dingen omdat er te weinig verwerkingstijd is.

Oorzaken?

Als HSP-er neem je veel prikkels tot je. In feite neem je  subtieler waar en of het nu gaat om horen, zien, ruiken, voelen of proeven: je hebt de neiging prikkels, gevoelens, indrukken, energieën op te vangen in een intensere mate dan niet hsp-ers. Dat speelt overal waar je komt een rol. Of je nu naar de supermarkt gaat, de winkelstraat, de voetbalwedstrijd of de verjaardagsvisite: overal staat die sensor aan die prikkels opvangt. Hoe kan dat nu? Ik noem wat algemene oorzaken:

  • Moeite om te filteren

    Vaak hebben hooggevoelige mensen moeite om al die prikkels te filteren. Het komt als één massa binnen althans zo voelt het. Ze kunnen zich er moeilijk voor afsluiten. Sterker nog: heel vaak gebeurt het onbewust. Ze hebben er niet eens erg in.

  • Neusje voor energie

    HSP-ers hebben een neusje voor energie en zeker ook voor negatieve energie. Negatieve gevoelens en emoties bij andere mensen vangen ze haarfijn op. Soms ook verdriet, teleurstelling of boosheid bij andere mensen. En al die energie van andere mensen is vermoeiend en dat kost dus energie. Ik noem het wel eens de categorie afvalstoffen.

  • Diepergaande verwerking

    Behalve de oorzaak die ik al noemde (sterke zintuiglijke waarneming), is een ander kenmerk van HSP belangrijk bij overprikkeling. Dat is hoe de waarneming wordt verwerkt. Diepergaande verwerking is een belangrijk kenmerk bij hoogsensitieve personen.

  • Andere oorzaken

    Overprikkeld kun je ook raken door auto rijden, reizen of door vergaderen en werkoverleg. Maar ook door een conflict wat speelt, spanningen die je aanvoelt of drukte. Vaak wordt het ervaren als een intensieve bezigheid. Wellicht raak je overprikkeld door het nieuws!

Wat kun je eraan doen?

Je kunt als HSP-er beter met prikkels en overprikkeling leren omgaan.

  • Jouw agenda kan erop ingericht worden. Je kunt structuur aanbrengen in jouw leven. Je kunt je afsluiten voor bepaalde zaken. Je kunt jouw tijd beter leren managen maar nog veel beter is het om jouw energie te leren managen. Inzicht in jouw energiebalans is belangrijk: wat kost je energie en wat brengt je energie? Voor HSP-ers hebben wij een training timemanagement ontwikkeld waar al deze onderwerpen worden meegenomen.
  • Ook is het goed om af en toe een dagje op het afdruiprek te liggen. Dat betekent een time-out nemen en een dagje beuzelen, lummelen, duimendraaien, kaaiewaaien, luieren, laveien. Maar ik noem het: lanterfanten, bijtanken en weer op energie komen. Doe je het niet dan ga jij je op enige dag laveloos en futloos voelen.
  • Je kunt gaan sporten en bewegen.
  • Je zondert je af en trekt je even terug in jouw eigen wereldje.

Coaching en training: voor HSP-ers

Wij bieden coaching & training specifiek voor hoogsensitieve personen.

Coaching voor HSP-ers

Auteur

Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.

Jan Stevens


Bekijk alle e-books

e-books

  • Analysevaardigheden
  • Authentiek communiceren
  • Burn-out: een error in je lijf!
  • Conflicthantering
  • De kwaliteitenbibliotheek: 163 kwaliteiten uitgebreid beschreven
  • Delegeren en loslaten
  • Hoe ga je met je tijd om?
  • Hoogbegaafd: probleemgeval of gave?
  • Hoogsensitief: label of labiel?
  • Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden
  • Leiderschap in ontwikkeling
  • Luister en zie mij: het diagnostisch gesprek met hoogbegaafde kinderen!
  • Persoonlijike ontwikkeling dat doe jezelf
  • Talenten en kwaliteiten: jouw houvast en zekerheid!
  • Verbeterplan bij disfunctioneren
  • Willen is minder moeten
  • Word assertief: doorbreek de vicieuze cirkel!
  • Zelfdoding: van heilige huisjes naar veilige huisjes
  • Zelfvertrouwen: mag ik er twee kilo bij?

Bekijk alle e-books

Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden

Bestel dit e-book (PDF) via de webshop! Titel: Jezelf kwijtraken & jezelf hervinden.

Ebook jezelf kwijtraken

Meer informatie

Bekijk de podcastserie 'reis of bestemming'

Je kunt de volgende 4 podcast's al terugkijken.

  • Podcast 1: podcast met mijn kinderen: Opgroeien in een ondernemersgezin   
  • Podcast 2: podcast met Martin Dirks, de directeur die me 35 jaar geleden in dienst nam
  • Podcast 3: podcast met mijn kinderen: Acquisitie of inquisitie, vroeger en nu!   
  • Podcast 4: Groeien met de riemen die je hebt

Podcast beluisteren of bekijken?

Alfred Echten

Podcast: meegaan met de tijd of tegen de stroom in?

Donderdag a.s.  publiceren wij de vijfde podcast in de serie ‘Reis of bestemming’, die deze keer gaat over ‘meegaan met de tijd of tegen de stroom in’. Gast is Alfred Echten (algemeen directeur bij de Bork Groep (sloopwerken, sanering en duurzaamheid). We gaan in gesprek over de vraag: moet je nu meegaan met de tijd of moet je tegen de stroom ingaan? Ook hier zijn er sleutelwoorden: ondernemen en de noodzaak tot verandering, innovatie, vernieuwing.
Deze podcast gaat over leiderschap, organisatieontwikkeling, de harde en de zachte kant binnen  organisaties. 

Schrijf je (gratis) in op de wachtlijst en ontvang als eerste een mailtje zodra de podcast online staat!

Onze nieuwsbrief

Ben jij leer- en nieuwsgierig? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!
Met jouw aanmelding ga je akkoord met onze privacyverklaring en het ontvangen van onze nieuwsbrief. Je kunt je natuurlijk op elk moment weer afmelden.

Telefonisch contact? Heb je vragen? Bel ons op 0528 23 60 30 en vraag naar Monique van Nuil.