Hoogsensitiviteit op de werkvloer
Ben je hooggevoelig of hoogsensitief? Of heb je daarmee te maken in jouw werk?
In dit artikel ga ik in op de gevolgen die dat kan hebben op jouw werk, carrière of op jouw functioneren.
Ik sta stil bij de volgende onderwerpen:
- HSP en werk
- Tips voor de leidinggevende
- Eigenwaarde
- Moet je de werkgever vertellen dat je HSP-er bent?
- De werkplek en werkomgeving
- Aangeboren eigenschap
- Disfunctioneren en functioneren
- Training en coaching
Coaching en training: voor HSP-ers
Wij bieden coaching & training specifiek voor hoogsensitieve personen.
Meer informatie? Bel meteen!
Doe de HSP-test!
Wil je meer inzicht in jouw kwaliteiten en valkuilen als hoogsensitief persoon? Doe dan online onze test.
Aan te schaffen via de webshop!
Hoogsensitief: label of labiel
Bestel het e-book <pdf> met als titel: hoogsensitief, label of labiel. Benut je kracht als hoogsensitief persoon. Meer info via de webshop.
HSP en werk
Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar de eigenschap hoogsensitiviteit. Bij hoogsensitieve personen (HSP) worden zintuiglijke prikkels als horen, zien, ruiken, voelen en proeven dieper en anders verwerkt als bij niet-hoogsensitieve personen. HSP-ers (zo kort ik het vaak maar even af) worden meer geprikkeld door bijvoorbeeld geuren, smaken, kleuren, muziek, kunst, licht etc. Bij een teveel aan prikkels kun je als hoogsensitief persoon overprikkeld raken en dat kan invloed hebben op jouw functioneren.
Uit onderzoek is gebleken dat 1 op de 5 mensen hoogsensitief is. En dat zijn evenveel mannen als vrouwen. Hoogsensitiviteit is een positieve eigenschap, mits er op een juiste manier met deze eigenschap wordt omgegaan. Dat geldt voor alle eigenschappen overigens. Ben je werkgever of HR-professional? Dan krijg je te maken met hoogsensitiviteit, zelfs wanneer je hier nog nooit over gehoord hebt. Tenslotte is 20 procent van de bevolking hoogsensitief, dus dit kan betekenen dat 20 procent van jouw personeelsbestand over deze eigenschap beschikt.
Uit de praktijk
Zo sprak ik onlangs met Marianne. Zij is HR-manager bij een grote verzekeringsmaatschappij. Ze zei letterlijk: ‘als ik het woord hoogsensitief hoor, doe ik de deur meteen dicht’. Ik vroeg waar die houding vandaan kwam. Ze zei: ‘dat zijn mensen die zijn zweverig, overgevoelig en ze hebben werkelijk altijd wat te zeuren’. Toen ik uitlegde wat hoogsensitiviteit is en dat hier zelfs wetenschappelijk onderbouwing en bewijs voor is, veranderde haar houding.
Tips voor de leidinggevende
Over het algemeen vind ik dat leidinggevenden te weinig oog hebben voor HSP. Vaak komt dat omdat ze er weinig vanaf weten en door hun gebrek aan kennis snel een vooroordeel hebben. Zo wordt HSP nogal eens in de spirituele, zweverige of paranormale hoek geposteerd, wat niet bijdraagt aan het serieus nemen van deze eigenschap.
Kortom: gebrek aan kennis kan zorgen dat er tal van misverstanden over HSP kunnen ontstaan. Dat is jammer, omdat hoogsensitieve personen een aanwinst kunnen zijn voor jouw bedrijf. Als er rekening wordt gehouden met deze eigenschap zullen deze mensen opbloeien en van grote waarde zijn.
Hier tref je een aantal tips:
- Hoogsensitieve personen die positief worden ontvangen en benaderd door de leidinggevende functioneren beter, krijgen meer zelfvertrouwen en voelen zich zekerder! Je zegt: dat geldt toch voor ieder mens en daar heb je gelijk aan. Maar voor HSP-ers geeft dit nog een extra dimensie!
- Belangrijk is dat je als leidinggevende oog hebt voor het talent van de HSP-er. Vaak zien HSP-ers sneller patronen, zijn ze creatiever, pikken ze non-verbale signalen sneller op en denken ze out of the box. Zet een HSP-er in op zijn/haar talent! Voorkom een overprikkelende omgeving waar de valkuilen aangewakkerd worden. Want de valkuil van een HSP-er kan zijn dat ze kritiek sneller op zichzelf betrekken of dat ze overprikkeld raken.
- HSP-ers worden vaker onvoldoende serieus genomen door rationeel ingestelde mensen. Zeker in een tijd van ‘meten is weten’ waarbij we alles SMART maken, blijkt dat de meest ingenieuze ideeën die HSP-ers hebben soms niet worden gehoord. Daardoor kan de organisatie gouden kansen laten liggen. Een leerpunt voor de HSP-er zelf is effectief communiceren om toch vol vuur en zelfvertrouwen de eigen ideeën verkocht te krijgen. Leidinggevenden zouden moeten weten hoe het werkt bij HSP-ers. Juist wanneer de creatieve ideeën worden genegeerd of van tafel geveegd, komt dit binnen als een afwijzing die drie keer zo hard binnen komt bij de HSP-er dan bij een ander mens.
Aangeboren eigenschap
HSP is een aangeboren eigenschap. Dat verzin ik niet! Dat is sinds een aantal jaren wetenschappelijk aangetoond. Duidelijk is dat hoogsensitiviteit een persoonskenmerk is. Er is inmiddels al veel en gedegen onderzoek naar gedaan. Elaine Aron, Amerikaans psycholoog, werd er zeer bekend mee en professor Elke Van Hoof (VUB) leverde wetenschappelijk bewijs dat HSP-ers onder de fMRI scan anders reageerden dan niet HSP-ers. Hoogsensitiviteit wordt vaak gezien als een negatieve eigenschap maar het is een kernkwaliteit. Wil je enkele kenmerken van een HSP-er?
- Ze houden van harmonie. Zij zorgen er vaak voor dat de onderlinge contacten tussen collega’s goed blijft. Ze hebben een hekel aan ruzie.
- Ze hebben een sterk empathisch vermogen en kunnen zich goed inleven in een ander.
- Ze kunnen out of the box denken. Ze overzien snel verbanden en houden het resultaat steeds voor ogen. Ook hebben ze een goed oog voor details.
- Ze zijn perfectionistisch ingesteld, dus zullen ze altijd het maximale uit hun taak willen halen.
- HSP-ers zijn creatief. Ze denken in oplossingen.
- HSP-ers beschikken over een sterke intuïtie. Ze zien snel kansen en bedreigingen maar door hun sterke onderbuikgevoel voelen ze een situatie snel aan.
- Ze zijn discreet en integer en hebben een hoog rechtvaardigheidsgevoel.
- Ze zijn toegankelijk, benaderbaar en vertrouwenwekkend.
Moet je de leidinggevende vertellen dat je HSP-er bent?
Een vraag waar menig HSP-medewerker mee kan worstelen is of je de organisatie op de hoogte moet stellen van het feit dat je hoogsensitief bent. De afweging is voor de hand liggend: als de organisatie ervan af weet zou dat tot begrip kunnen leiden. Anderzijds: als de organisatie er niet voor open staat of het negatief uit gaat leggen, is het wellicht beter om het niet te vertellen.
Ik heb hier niet een antwoord op dat in alle situaties toepasbaar is. Eigenlijk zou het wel zo moeten zijn dat de HSP-medewerker zou mogen vertellen dat hij/zij hoogsensitief is. Het zou mooi zijn als dit bespreekbaar is. Het gesprek zou dan moeten gaan over:
- wat voor goede gevolgen dit heeft voor het werk (zet de kwaliteiten in)
- wat de optimale werkomstandigheden zijn (werkplek, inrichting, aansturing)
- welke voorwaarden er moeten zijn voor goed functioneren (vermijd de valkuilen)
Het zou niet alleen mooi zijn. Het zou gewoon zo moeten zijn dat dit onderwerp bespreekbaar is. Toch is dat vaak niet het geval en wordt HSP uitgelegd als labiel, onstabiel, onevenwichtig etc. In dat geval werkt het dus tegen je!
Ben je HSP-er en loop je met deze vraag? Wij hebben het volgende advies. Ga bij jezelf te rade: hoe denk je dat jouw leidinggevende reageert op jouw verhaal wanneer je te kennen geeft dat je hoogsensitief bent? Want eigenlijk is het ook heel eenvoudig. Wanneer jouw leidinggevende een goed verstaander is, heeft hij/zij aan zes woorden genoeg en is dat niet het geval dan helpt het zelfs niet wanneer je de hele encyclopedie toestuurt.
Functioneren en disfunctioneren
Veel mensen weten zelf niet dat ze hoogsensitief zijn. Ze lopen daarom steeds vast, zonder de achterliggende oorzaak te weten. Een van de gevolgen van het niet goed omgaan met hoogsensitiviteit is een burn-out. Maar zo lang bij mensen zelf niet bekend is dat ze hoogsensitief zijn, zullen ze blijven uitvallen. Ook na die burn-out. En dat kost jouw organisatie jaarlijks veel geld. Jammer genoeg wordt er nog te weinig aan voorlichting gedaan. Zelfs bedrijfsartsen zijn niet altijd goed geïnformeerd.
De werkplek in de kantoortuin
Onlangs maakte ik de situatie mee dat een hoogsensitief persoon disfunctioneerde. Hij zou zich slecht kunnen concentreren, was snel afgeleid door tal van prikkels, werkte niet doelgericht etc. Er moest een verbetertraject gestart worden anders zou de ontslagaanvraag worden ingediend. Bij nader onderzoek bleek dat deze medewerker in een kantoortuin met 40 collega’s werkte. Overal prikkels, afleiding, telefoons etc. Gevolgen: snel overprikkeld, afgeleid en oververmoeid. Toen ik de leiding vroeg of een afgezonderde werkplek tot de mogelijkheden behoorde kwam er veel weerstand. Ik kreeg de opmerking dat ze wilden voorkomen dat er precedentwerking zou ontstaan en ieder de voorkeur van zijn eigen werkplek zou willen invullen. Zie je hoe groot het misverstand is over HSP? Ontstaat er precedentwerking wanneer je een blinde vrijstelt van het beoordelen van kleurspecificaties? Ontstaat er precedentwerking wanneer je iemand met dyslexie vrijstelt van het maken van notulen? Dat zijn vergelijkbare vragen!
In ieder geval werd het verzoek na lang beraad ingewilligd en wat is de precedentwerking? De medewerker functioneerde! Werknemer blij, werkgever opgelucht en ik was dankbaar dat ik daarbij een rol mocht vervullen.
Over wel of niet bij de werkgever melden dat je HSP bent
Iemand schreef me: 'Ik noem het woord hoogsensitief niet want dat wil nog wel eens een opgetrokken wenkbrauw opleveren, maar ik benoem wel de verschillende eigenschappen die voor mij een rol spelen op het werk, bijvoorbeeld dat ik snel overprikkeld ben, of dat ik een groot inlevingsvermogen heb en makkelijk contact maak. Als de onderlinge sfeer goed is en er is ruimte voor ieders talenten en eigenaardigheidjes, dan leren mijn collega's mij steeds beter kennen (en ik hen natuurlijk ook), dan houden we rekening met elkaar en weten we wie het beste ingeschakeld kan worden bij bepaalde taken en uitdagingen. Nu werk ik in een heel sociale groep mensen, en daar ben ik heel blij om (ook al is HSP nog een relatief onbekend begrip voor ze). Maar mijn ervaring is ook: als ik op het werk erg last krijg van de kenmerken die bij HSP horen, dan zit ik op de verkeerde plek en dan moet ik actie ondernemen om er iets aan te veranderen'.
Eigenwaarde
Veel hoogsensitieve personen hebben een leerdoel wanneer het gaat om zelfvertrouwen en eigenwaarde. Door hun gerichtheid op de ander van jongs af, hebben ze geleerd zichzelf te verloochenen, weg te cijferen, zich kleiner te maken dan de ander met als gevolg dat ze terechtkomen in een burn-out, in werk dat niet past, in stress en spanning, in arbeidsconflicten en zelfs in pesterijen.
Training en coaching
Moeten HSP-ers dan andere trainingen hebben dan andere mensen? Nee, dat is niet het geval. Een breed scala aan trainingen past prima bij de HSP-er. Maar er zijn invalshoeken die voor een HSP-er anders zijn dan voor anderen. Daarom bieden wij op maat de training timemanagement, communicatie, presenteren, conflicthantering, persoonlijk leiderschap, assertiviteit etc.
Coaching en training: voor HSP-ers
Wij bieden coaching & training specifiek voor hoogsensitieve personen.
