home / leiderschapsontwikkeling / functioneren / beoordelingsgesprekken / beoordelen

Beoordelen medewerker: taak leidinggevende

Beoordelen van de medewerker is een taak van de leidinggevende. Daar hebben we overigens de eerste misvatting al. Je hoeft de medewerker niet te beoordelen maar je moet het functioneren van de medewerker beoordelen.

Continu proces

Beoordelen is een continu proces en begint op het moment dat de arbeidsovereenkomst is getekend en de medewerker zijn/haar loopbaan bij jou start. Het eindigt wanneer de arbeidsovereenkomst is beëindigd. Medewerkers beoordelen doe je bij wijze van spreken het gehele jaar door. Zeg maar 365 dagen per jaar. Daarom is een goed ingerichte ontwikkelcyclus en beoordelingscyclus van groot belang voor jouw organisatie.

Verwachtingen verduidelijken

Beoordelen begint met verwachtingen verduidelijken. Wanneer medewerkers niet weten wat er van hen verwacht wordt of wanneer niet geheel duidelijk is wat de organisatie vraagt, kan een beoordeling niet plaatsvinden. Er moet duidelijk zijn:

• Welke taken uitgevoerd moeten worden
• Hoe deze taken uitgevoerd moeten worden
• Wat voor kwaliteit jij verwacht bij de uitvoer van taken
• Wat de prestatienorm is bij de uitvoering van taken
• Wat de verantwoordelijkheid is van de medewerker en wat dit omvat
• Welke bevoegdheden de medewerker heeft en wat de kaders zijn van deze bevoegdheden
• Wat voor attitude, houding en gedrag jouw organisatie vraagt van medewerkers

Beoordeling gaat over functioneren

Een beoordeling gaat altijd over functioneren. Jouw organisatie moet dus weten, duidelijk hebben en duidelijk maken wat goed functioneren is. Wanneer dat onvoldoende duidelijk is, is beoordelen een onmogelijke zaak. Lees ook: goed functioneren, wat is dat?

Verantwoordelijkheid van de leidinggevende

Beoordelen is een verantwoordelijkheid van de leidinggevende in eerste instantie. Daarbij is zelfreflectie onmisbaar. Inzicht is nodig in:

• Welke factoren bevorderen en stimuleren goed functioneren?
• Welke factoren doen afbreuk aan goed functioneren?
• Gedrag van de leidinggevende zelf wat invloed heeft (bevorderend of belemmerend) op het functioneren van medewerkers

Beoordelingsgesprekken

Sommige organisaties voeren beoordelingsgesprekken om het afgelopen jaar te evalueren. Het voordeel hiervan is dat het functioneren nog eens expliciet ter sprake komt en wordt vastgelegd. Toch is een beoordelingsgesprek niet voldoende. Beoordelen doe je iedere dag en het gesprek daarover mag ook best vaker plaatsvinden. In feite zou het beoordelingsgesprek een gesprek moeten zijn waarbij je nog eenmaal vastlegt wat je het gehele jaar al besproken hebt met de medewerker. Een beoordelingsgesprek mag niet leiden tot verrassingen.

Beoordeel waarneembaar gedrag: Wat zie je? Wat neem je waar?

Je kunt alleen beoordelen wat je ziet of wat je waarneemt. Je kunt een aantal zaken waarnemen zoals:

• Worden de taken naar behoren uitgevoerd, worden de doelstellingen gehaald, worden de gewenste resultaten behaald in de functie?
• Hoe gaat de medewerker om met de verantwoordelijkheden en bevoegdheden binnen de kaders die jouw organisatie stelt?

Wat je niet ziet, kun je niet beoordelen. Doe je dat wel, dan wordt beoordelen omgezet in oordelen. Je kunt niet zien of jouw medewerker voldoende gemotiveerd is. Je kunt wel zien dat de medewerker frequent verzuimt, regelmatig te laat is, geen initiatieven ontplooit voor bijscholing etc. Of dat veroorzaakt wordt door gebrek aan motivatie, is de vraag. Een vraag die je gerust mag stellen aan de medewerker overigens. Belangrijk is om de beoordeling altijd te beperken tot waarneembaar gedrag. De rest mag je aan de psycholoog overlaten. Lees ook: motivatie beoordelen: kan dat wel?

Wat is het doel?

Het doel van een beoordeling en dus ook van een beoordelingsgesprek is om functioneren te verbeteren. Zijn er omstandigheden die goed functioneren belemmeren? Dan dient dat besproken te worden en er dienen maatregelen genomen te worden om die omstandigheden op te ruimen. Zijn er omstandigheden die goed functioneren stimuleren? Dan dien je deze omstandigheden te bevorderen.

Training functioneren en beoordelen

De Steven verzorgt de training functioneren en beoordelen waarbij inzicht en bekwaamheid in het beoordelen van medewerkers aan de orde komt. De training is bestemd voor leidinggevenden. Jammer eigenlijk! Waarom verzorg je deze training niet voor jouw medewerkers waarbij zij leren:

• Om eigen functioneren te beoordelen
• Om te benoemen wat goed functioneren bevordert
• Om inzicht te krijgen wat afbreuk doet aan goed functioneren
• Om te begrijpen dat goed functioneren primair een verantwoordelijkheid is van de medewerker zelf en dat aanhaken bij de functie en de functie-eisen een must is voor het behouden van werkgelegenheid