home / persoonlijke ontwikkeling / communicatie / te direct / hard overkomen communicatie

Hard overkomen in je communicatie: wat kun je doen?

Ben jij iemand die 'het maar gewoon zegt' of 'die recht voor de raap is'? Word jij weleens als bot, sturend of dominant ervaren terwijl je dat niet zo bedoelt?

Marielle had er wel vaker last van. Ze was recht door zee, eerlijk, en zei precies wat ze vond. Maar ze merkte steeds vaker dat mensen haar ontweken, stilvielen in gesprekken of zich aangevallen voelden. En eerlijk? Dat vond ze moeilijk te begrijpen. Ze bedoelde het niet verkeerd. Ze vond zichzelf duidelijk. Niks mis mee toch?  Toch wringt het ergens. Want als je merkt dat jouw manier van communiceren mensen afremt of wegduwt, dan komt de vraag vanzelf: ben ik te hard in mijn communicatie?

Oorzaken: waar komt het vandaan?

Hard communiceren komt niet uit het niets. Het is vaak het gevolg van:

1. Je kernkwaliteit in de overdrive

Ben jij van nature direct? Duidelijk? Standvastig? Dat is prachtig. Maar als je kwaliteit doorschiet, wordt het een valkuil: je wordt té direct, té stellig of komt dominant over.

2. Je gevoel van onmacht

Marielle zei: “Als ik me aangevallen voel, als mensen afspraken niet nakomen of vage beloftes doen, dan triggert dat iets. Dan komt het eruit. Dan word ik te directief.” Die momenten komen voort uit machteloosheid of frustratie. Je voelt je niet gehoord, niet serieus genomen of buitengesloten. En dan komt de vuist op tafel.

3. Te veel verantwoordelijkheid op je schouders

Vaak zie je dat bij mensen die veel verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Ze willen dat alles klopt, goed geregeld is, overzichtelijk blijft. Maar als dat niet lukt, nemen ze de regie over… met een harde hand.

Gevolgen van harde communicatie

Wat gebeurt er als jij (onbedoeld) hard overkomt?

• Anderen durven niets meer te zeggen.
• Je collega’s klappen dicht.
• Men voelt zich niet veilig om iets te delen.
• Je team komt niet in beweging.
• Je boodschap wordt niet gehoord, ook al heb je inhoudelijk gelijk.

Zoals ik vaker zeg: gelijk hebben is wat anders dan gelijk krijgen. En dat is weer iets anders dan gelijkwaardig zijn.

Wat kun je doen?

1. Leer het verschil tussen direct en te direct

Directheid is een kwaliteit. Je zegt waar het op staat, je bent duidelijk, je houdt het kort. Maar té direct wordt een aanval. De kunst is om rechtstreeks te blijven zonder te botsen. Bijvoorbeeld:

• In plaats van: “Dit voorstel slaat nergens op.”
• Zeg je: “Ik heb wat vragen bij dit voorstel. Kun je toelichten hoe jullie daartoe gekomen zijn?”

2. Bouw een brug met verbindende communicatie

Hard op de inhoud, zacht op de relatie. Dat wil zeggen: je mag iets zeggen over het werk, de inhoud, het proces. Maar blijf weg van het spel op de persoon. Benoem je behoefte in plaats van je oordeel:

• “Ik voel me machteloos als toezeggingen niet worden nagekomen. Ik zou het fijn vinden als we concrete afspraken kunnen maken.”

Dat is helder, maar niet aanvallend.

3. Let op je toon en timing

De toon maakt de muziek, zeggen we weleens. En dat is waar. Stemverheffing, felle blik, korte zinnen… het kan allemaal bijdragen aan een gevoel van onveiligheid bij de ander. Denk aan het verschil tussen:

• “Kun je dat even uitleggen?”
• Of: “Leg jij dat maar even uit!”

Zelfde woorden, andere toon

Laatste tip: je hoeft jezelf niet te verloochenen

Ik hoor het vaak: “Maar dan ben ik mezelf niet meer.” Weet je wat ik daarop zeg? Tactvol zijn is niet oneerlijk. Het is juist krachtig. Het is leiderschap over je woorden en over je effect op de ander. Je hoeft je scherpe kant niet kwijt. Je leert alleen waar je mes bot snijdt en waar een scalpel beter werkt.

Veelgestelde vragen (FAQ)

1. Is hard communiceren altijd fout?

Nee. Soms is het nodig om stellig te zijn, zeker in crisissituaties. Maar structureel harde communicatie zorgt vaak voor defensie en verwijdering.

2. Hoe weet ik of ik te direct ben?

Let op signalen: mensen vallen stil, ontwijken je, geven geen weerwoord of zeggen later dat het gesprek ‘heftig’ was.

3. Kun je leren om tactvoller te communiceren?

Ja. Dat begint met bewustwording, zelfreflectie én oefenen. Training of coaching helpt om nieuwe patronen te ontwikkelen.

4. Betekent zachter communiceren dat ik minder duidelijk ben?

Integendeel. Het betekent dat je boodschap juist beter overkomt omdat er geen afweer ontstaat.