home / leerdoelen / leidinggevende manager / functioneren beoordelen medewerker / beoordelen

Beoordelen medewerker: taak leidinggevende

Beoordelen van de medewerker is een taak van de leidinggevende. Daar hebben we overigens de eerste misvatting al. U hoeft de medewerker niet te beoordelen maar u moet het functioneren van de medewerker beoordelen.

Bekwaamheid

Medewerkers beoordelen vraagt veel bekwaamheid en inzicht van leidinggevenden. Het is een onderdeel van de leidinggevende taken en verantwoordelijkheden waar veel gewicht aan hangt. Gaat dit proces niet goed, dan heeft dat negatieve invloed op het functioneren van de medewerker of op de relatie tussen de leidinggevende en de medewerker.

Wat moet er beoordeeld worden?

We zeiden het al bij de inleiding: de medewerker hoeft niet beoordeeld te worden maar het functioneren van de medewerker moet beoordeeld worden. En dat bestaat uit een aantal aspecten:

• Taken die de medewerker uitvoert: kwalitatief en kwantitatief
• Verantwoordelijkheden die de medewerker heeft
• Bevoegdheden
• Attitude: houding en gedrag

Samengevat: wat u persoonlijk van de medewerker vindt doet niet zoveel terzake. Er moet beoordeeld worden of de medewerker voldoet aan de eisen die de organisatie stelt aan functioneren.

Continue proces

Beoordelen is een continue proces en begint op het moment dat de arbeidsovereenkomst is getekend en de medewerker zijn/haar loopbaan bij u start. Het eindigt wanneer de arbeidsovereenkomst is beëindigd. Medewerkers beoordelen doet u bij wijze van spreken het gehele jaar door. Zeg maar 365 dagen per jaar. Daarom is een goed ingerichte ontwikkelcyclus en beoordelingscyclus van groot belang voor uw organisatie.

Verwachtingen verduidelijken

Beoordelen begint met verwachtingen verduidelijken. Wanneer medewerkers niet weten wat er van hun verwacht wordt of wanneer niet geheel duidelijk is wat de organisatie vraagt, kan een beoordeling niet plaatsvinden. Er moet duidelijk zijn:

• welke taken uitgevoerd moeten worden
• hoe deze taken uitgevoerd moeten worden
• wat voor kwaliteit u verwacht bij de uitvoer van taken
• wat de prestatienorm is bij de uitvoering van taken
• wat de verantwoordelijkheid is van de medewerker en wat dit omvat
• welke bevoegdheden de medewerker heeft en wat de kaders zijn van deze bevoegdheden
• wat voor attitude, houding en gedrag uw organisatie vraagt van medewerkers

Beoordeling gaat over functioneren

Een beoordeling gaat altijd over functioneren. Uw organisatie moet dus weten, duidelijk hebben en duidelijk maken wat goed functioneren is. Wanneer dat onvoldoende duidelijk is, is beoordelen een onmogelijke zaak.

Verantwoordelijkheid van de leidinggevende

Beoordelen is een verantwoordelijkheid van de leidinggevende in eerste instantie. Daarbij is zelfreflectie onmisbaar. Inzicht is nodig in:

• Welke factoren functioneren bevorderen en stimuleren?
• Welke factoren afbreuk doen aan goed functioneren?
• Gedrag van de leidinggevende zelf wat invloed heeft (bevorderend of belemmerend) op het functioneren van medewerkers

Beoordelingsgesprekken

Sommige organisaties voeren beoordelingsgesprekken om het afgelopen jaar te evalueren. Het voordeel hiervan is dat het functioneren nog eens expliciet ter sprake komt en wordt vastgelegd. Toch is een beoordelingsgesprek niet voldoende. In feite zou het een gesprek moeten zijn waarbij u nog eenmaal vastlegt wat u het gehele jaar al besproken hebt met de medewerker. Een beoordelingsgesprek mag niet leiden tot verrassingen.

Beoordeel waarneembaar gedrag: Wat ziet u? Wat neemt u waar?

U kunt alleen beoordelen wat u ziet of wat u waarneemt. U kunt een aantal zaken waarnemen zoals:

• Worden de taken naar behoren uitgevoerd, worden de doelstellingen gehaald, worden de gewenste resultaten behaald in de functie?
• Hoe de medewerker omgaat met de verantwoordelijkheden en bevoegdheden binnen de kaders die uw organisatie stelt
• Of de medewerker het gewenste gedrag vertoont wat bij de functie hoort

Wat u niet ziet, kunt u niet beoordelen. Doet u dat wel, dan wordt beoordelen omgezet in oordelen. U kunt niet zien of uw medewerker voldoende gemotiveerd is. U kunt wel zien dat de medewerker frequent verzuimt, regelmatig te laat is, geen initiatieven ontplooit voor bijscholing etc. Of dat veroorzaakt wordt door gebrek aan motivatie, is de vraag. Een vraag die u gerust mag stellen aan de medewerker overigens. Belangrijk is om de beoordeling altijd te beperken tot waarneembaar gedrag. De rest mag u aan de psycholoog overlaten. Lees ook: motivatie beoordelen: kan dat wel?.

Wat is het doel?

Het doel van een beoordeling en dus ook van een beoordelingsgesprek is om functioneren te verbeteren. Zijn er omstandigheden die goed functioneren belemmeren? Dan dient dat besproken te worden en er dienen maatregelen genomen te worden om die omstandigheden op te ruimen. Zijn er omstandigheden die goed functioneren stimuleren? Dan dient u deze omstandigheden te bevorderen.

Training functioneren en beoordelen

De Steven verzorgt de training functioneren en beoordelen waarbij inzicht en bekwaamheid in het beoordelen van medewerkers aan de orde komt. De training is bestemd voor leidinggevenden. Jammer eigenlijk! Waarom verzorgt u deze training niet voor uw medewerkers waarbij zij leren:

• Om eigen functioneren te beoordelen
• Om te benoemen wat goed functioneren bevordert
• Om inzicht te krijgen wat afbreuk doet aan goed functioneren
• Om te begrijpen dat goed functioneren primair een verantwoordelijkheid is van de medewerker zelf en dat aanhaken bij de functie en de functie-eisen een must is voor het behouden van werkgelegenheid