Gepest vroeger? Wat voor gevolgen heeft dat?
Ben jij vroeger gepest? Was je op school niet weerbaar genoeg? Was je niet opgewassen tegen de pesters die jou het leven zuur maakten? Weet je dat ik dat al een verkeerde vraag vind? Want nu lijkt het er ook nog op dat het aan jou lag. Zelfs al ben je of al was je niet weerbaar genoeg dan is er geen enkele legitieme reden om gepest te worden.
Met grote regelmaat kom ik het in mijn werk tegen dat mensen mij vertellen dat ze vroeger gepest zijn. Soms om hun uiterlijk, omdat ze van een boerderijtje kwamen buiten het dorp, omdat ze niet modieus gekleed waren, omdat ze anders waren dan de rest, omdat ze een bepaald geloof hadden. Het maakt ook niet uit waarom het was eigenlijk. Toch vraag ik er altijd even naar.
Weet je wat ik het ergste vind wanneer iemand gepest is? Het lijkt wel of grenzen, gevoelens en behoeften eruit geslagen zijn! Het lijkt wel dat alle assertiviteit en weerbaarheid eruit geslagen is. Pesten heeft dus verstrekkende gevolgen in een mensenleven! Herken jij dat?
Ben jij vroeger ook gepest? Lees dan dit artikel!
Training assertiviteit
Wil je een training assertiviteit volgen? Aarzel niet en bel voor info!
Vormen van pesterijen
Er zijn meerdere vormen van pesten te benoemen:
- Verbaal: iemand uitschelden, uitlachen, voor gek zetten
- Fysiek: iemand slaan, klappen geven, mishandelen zelfs, schoppen en duwen
- Relationeel: negeren, buitensluiten, roddelen over, achterklap, in een verkeerd daglicht zetten
- Materieel: spullen afpakken, vernielen, fiets afpakken
- Via social media: iemands profiel misbruiken, foto’s, hacken etc.
Rogier: ‘die pijn die wil ik nooit weer voelen’
Rogier vertelde hoe erg het was. Vroeger werd hij gepest op school. School was voor hem geen lolletje maar een dagelijks gevecht waar hij weer naar toe moest. Rogier was 38 jaar toen hij mij zijn verhaal vertelde. Maar zei hij: ‘die pijn die ik toen heb gevoeld wil ik nooit weer voelen’.
Daarmee gaf Rogier een heel belangrijk kernpunt weer over pesten.
Pesten is funest
Het pestgedrag wat je vroeger meemaakte kan grote invloed hebben in jouw latere leven. Mensen van boven de 50 jaar die doorgegroeid zijn naar een leidinggevende functie komen zelfs met verhalen over pesten op school. Pesten is zo funest en wordt nog steeds schromelijk onderschat. Mogelijke gevolgen:
- je kunt niet meer ad-rem reageren in een gesprek
- zodra je spanning voelt ga je het conflict vermijden en ga je spanningsvelden uit de weg
- je zorgt dat je altijd een beetje op de achtergrond aanwezig bent zodat je niet al te veel opvalt
- je blokkeert wanneer het heel dichtbij komt
- je verstopt jouw gevoelens en je vindt het lastig om jou kwetsbaar op te stellen
- je ervaart en voelt geen grenzen
- jouw gevoelens heb je in de doofpot gestopt alsof ze er niet toe doen
- je bent in jouw hoofd gaan leven
- je voelt je eenzaam en verdrietig
- je bent onzeker geworden en je twijfelt aan jezelf
- jouw zelfbeeld is laag en jouw zelfvertrouwen klein
- je voelt je soms depressief
Pestkoppen
Alice schreef voor me op hoe het in zijn werk gaat:Ze staan er al, de pestkoppen. Stelletje klootzakken. Wat heb ik de pest aan ze. Als ik 's morgens om half acht kom aanlopen op weg naar de bushalte, dan hoor ik ze al van verre. Branieschoppers. Schreeuwlelijkerds. Als ze me in het snotje krijgen is het met mijn rust gedaan. Rotopmerkingen krijg ik naar mijn hoofd. Ze schreeuwen onzinnige vragen naar me. Of ik soms de schoenen van mijn moeder aanheb. Ja, ik heb schoenen van mijn moeder aan, en ik vind ze leuk. Maar ik zeg niks. Ik kijk niet naar ze, ik blijf staan op het andere uiteinde van het perron. Niet dat dat zin heeft, want we moeten met dezelfde bus, zitten op dezelfde school. In december hebben ze een keer vuurwerk meegenomen, ze gooien rotjes onder mijn voeten en ik schrik me dood. Daar hebben ze schik om. Een volwassene bemoeit zich ermee en dat helpt, eventjes. In de bus is het altijd druk en soms is er geen zitplaats. Dan staan we met z'n allen in het gangpad te wankelen. Mijn schooltas wordt gekaapt en weggeschoven. Ik haal 'm op en zet 'm stevig tussen mijn voeten. Ik probeer een plaats te bemachtigen die rugdekking geeft. Dit is weer zo'n schooldag – overleven, meer zit er niet in. Gelukkig gaat het niet altijd zo.
De school waar we heengaan is een tussenschool, een overbruggingsjaar tussen lagere en middelbare school, met een dozijn klassen van verschillende niveaus. Ik zit in het hoogste niveau. De pestkoppen in het laagste. In de pauzes komen we elkaar tegen in de gangen en op het schoolplein. Als ik pech heb zoeken ze me op. Met een groepje van 4-5 of meer komen ze om me heen staan en ze laten me niet ontsnappen. Iemand geeft me een duw en ik val in de struiken achter me. Ik heb al geleerd om niet te gaan huilen want dan hebben ze pret. Ik heb ook geleerd om ze niet aan te kijken want dan daag ik ze uit en dan wordt het alleen maar erger. En ik heb geleerd om niet direct te willen opstaan, want dan krijg ik weer een duw. Dus ik blijf liggen, zoek een houding die wat comfortabeler is zodat ik een poosje kan blijven liggen, hou mijn gezicht in de plooi en wacht totdat de lol eraf is voor ze. Of totdat de conciërge het ziet en ingrijpt. Of totdat de bel gaat.
De meiden zijn erger. Geniepig. Vals. Op een dag tref ik de ergste drie na school bij de bushalte. Ik hou mijn pas al in, maar ze zitten op hun schooltassen vertrouwelijk te kletsen met elkaar en tot mijn verbazing word ik in het gesprek getrokken. Ze doen aardig tegen me. Het gaat over jongens – op wie ze "zijn", met wie ze gezoend hebben, met wie ze naar de film gaan. Het lijkt zo openhartig. Ze vragen me belangstellend of ik een vriendje heb, of ik wel eens gezoend heb, op wie ik "ben". Henk, zeg ik. Henk zit in één van de andere klassen, en hij is aardig voor me. Als we elkaar tegenkomen lacht hij naar me en hij maakt grapjes, en zijn stralende glimlach en heldere pretogen doen me wat. Het lijkt wel alsof hij het altijd weer leuk vindt om mij te zien. Henk – nee, die kennen ze niet. Als ik uit de bus stap zwaaien de meiden en ik naar elkaar.
De volgende dag zie ik ze rondlopen op het schoolplein, ze klampen alle jongens aan. "Ben jij Henk?" "Ben jij soms Henk dan?" Natuurlijk vinden ze Henk. "Zij daar is verliefd op jou, haha!" Ze weten niet eens mijn naam. Henk werpt me een blik toe die niets zegt. Ik kijk niet meer. Ik doe net alsof ik niet besta. Alsof ik lucht ben. Ik wil lucht zijn. Laat mij lucht zijn. En ik was lucht.
Op de werkvloer
Overigens komt pesten niet alleen voor op scholen. Pesten, mobbing en intriges komt helaas ook voor op de werkvloer.
‘Ik pas me wel aan’
Arend meldde zich aan voor een coachingsstraject gericht op persoonlijke ontwikkeling. Al snel analyseerde we dat Arend:
- zich vaak ondergeschikt opstelde
- zijn gedrag afhankelijk maakt van anderen
- vaak (te vaak) goedkeuring of bevestiging zoekt bij anderen
- instemming van anderen vraagt en daar niet zonder kan
Toen we Arend vroegen of hij ook wist waar dat vandaan kwam, was zijn antwoord ‘ik ben op de basisschool gepest vroeger’. Arend werd geëmotioneerd en zei: ‘weet je hoe erg het is om die afwijzing te voelen? Dat ga ik niet weer meemaken. Dan pas ik me wel aan!’ .
Weerbaarheid en gevoelens
Weerbaarheid heeft alles met gevoelens en emoties te maken. Ben jij gepest? Merk je dat je:
- overlevingsmechanismen ontwikkeld hebt op het verbergen van de eigen gevoelens?
- in moeilijke situaties soms doet voorkomen alsof het goed gaat
- een masker hebt ontwikkeld waarachter een wereld van pijn en verdriet zit maar ook van angst en boosheid
- bent gaan vluchten in je hoofd waar redeneren, rationaliseren een vorm van pijnbestrijding is geworden
Het is een hele logische reactie. Waarom gebeurt dat? De pijn is zo groot en heftig: je wilt het gewoon niet voelen.
Marina: ‘ik zorg wel dat ze om mij lachen’
Tijdens een coachingsstraject viel het op hoeveel grapjes Marina over zichzelf maakte. Iedere keer kwam er een leuke kwinkslag over haar zelf tussen door. Marina had geleerd om de spot met zichzelf te drijven. Lees ook ons artikel over zelfspot en zelfironie.
Toen ik vroeg waarom ze dat deed zei ze: ‘ik heb geleerd om te zorgen dat iedereen om mij lacht’. Een cryptische opmerking zo leek het.
Maar ze vervolgde: ‘ik heb liever dat ze om mijn eigen opmerkingen lachen dan dat een ander een opmerking maakt waar iedereen om moet lachen’.
Te weinig weerbaar
Iemand zei: ik heb me op school onvoldoende weerbaar gevoeld tegen de pesters en ook nu zijn er situaties waarbij dat gevoel terugkomt. Wanner ik onheus, gemeen, onredelijk of slinks benaderd wordt, komt het oude gevoel boven en voel ik me meteen geblokkeerd. Gepest zijn kan dus een oorzaak zijn voor een te weinig assertieve houding op latere leeftijd. Maar weet je dat er wel wat aan te doen is? Zullen we het samen eens proberen?
Leerdoelen assertiviteitstraining
De Steven heeft nog andere leerdoelen ontwikkeld voor de training assertiviteit.
Ebook of webinar
Meer weten over assertiviteit?
- volg ons webinar over assertiviteit
- bestel ons ebook over assertiviteit
Of bekijk onze training assertiviteit!
