Fawn response: reactie op stress
In een ander artikel schrijf ik al over vechten, vluchten of bevriezen (fight, flight of freeze). Dit artikel gaat over fawn. De fawn-response is een reactie die meestal als overlevingsstrategie wordt ingezet wanneer vechten, vluchten of bevriezen niet meer lukt.
Wat is fawn?
Het beeld komt van een reekalf en hoe mooi is dat beeld. Het duidt op weerloosheid. Daarom is de ree zo populair, ook in ons land. Bovendien doet een ree geen vlieg kwaad. Het zijn herbivoren en ze eten dus plantaardig voedsel zoals grassen, bessen of eikels.
De fawn response wijst op een weerloze reactie, die je hebt ontwikkeld in een tijd van stress. Je gaat niet vechten, je gaat niet vluchten en je gaat niet bevriezen. Nee, je ondergaat het, zogenaamd gewillig. Zogenaamd weerloos. Zorg dat je niet opvalt en dat je niet tot overlast bent!
Training omgaan met veranderingen
Bekijk de training omgaan met veranderingen.
Leerdoelen
Bekijk de leerdoelen voor de training omgaan met veranderingen.
Kenmerken
Ik benoem de volgende kenmerken:
- Je gaat de strijd niet (meer) aan, maar je ondergaat de situatie.
- Je zet jouw eigen behoeften aan de kant omdat je kiest voor veiligheid
- Ter wille van de lieve vrede, zet je eigen wensen en verlangens overboord
- Je bent altijd bezig om de ander te pleasen, je wordt als het ware behaagziek (kruipgedrag)
- Je cijfert jezelf weg
- Je gaat zonder protest meedoen aan dingen die je eigenlijk niet wilt
- Je lijkt heel rustig, maar je voelt je niet zo! Je komt dus anders over dan je bent.
Waarom doe je dat?
Waarom je deze dingen doet? Angst voor afwijzing, angst voor onveiligheid, drijven jou voort. Je wilt het gevaar afwimpelen door lief te doen, te behagen en daarom lach je lief en ben je vriendelijk.
Oorzaken
Fawning ontstaat vaak in de kinderjaren. Je ontwikkelde een overlevingsstrategie omdat:
- Je niet boos mocht zijn en jij je altijd moest inhouden
- Je niet bang mocht zijn en jij je daarom altijd groot voordeed
- Je er moest zijn voor papa of mama omdat zij ziek waren
- Je opgroeide in een onveilige situatie van geweld en ruzies
- Je er moest zijn voor je ouders omdat zij door psychische problemen afwezig waren
- Je ging zorgen voor je broertjes en zusjes en de verantwoordelijkheid op je nam door het overlijden van één van je ouders
- Je vader en moeder jou emotioneel mishandelden
Gevolgen
Gevolgen van dit gedrag:
- Je voelt je eenzaam en alleen: jouw mond lacht wel maar jouw hart huilt
- Je verliest je eigenwaarde
- Je laat voortdurend over jouw grenzen heengaan, sterker nog: je voelt ze niet eens
- Je laat incongruent gedrag zien en je communiceert incongruent
- Je mist contact met anderen: niemand weet wie jij bent en waar je echt voor staat
- Je bent gevoelig voor verslaving
- Je bent gevoelig voor misbruik, manipulatie, emotionele chantage en ook voor de narcist (lees ook: weerbaar tegen een narcistisch partner)
- Je gaat afhankelijkheidsrelaties aan
Co-dependentie
Een vorm van fawn is co-dependentie: een relatie met een ander die gekenmerkt wordt door wederzijdse afhankelijkheid en emotionele verstrengeling. Dat is een overlevingsmechanisme, waarbij je onbewust je eigen gevoelens en behoeften opzij zet. In jouw weerloosheid, voel je geen grenzen meer en dus ook niet jouw behoeften en verlangens. Je verliest ten diepste jouw identiteit. Een vorm van zelfverlies.
Wat nu?
In mijn e-book jezelf verliezen en jezelf herwinnen ga ik ook in op zelfherstel. Wil je het boek aanschaffen?
Of wil je een traject bij ons volgen? Bel ons dan voor een adviesgesprek!
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Verandermanagement
Voor leidinggevenden hebben wij de training leidinggeven aan veranderingen ontwikkeld:
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
