Loading ...

Direct informatie? 0528 23 60 30

Of mail naar planning@desteven.nl

Leidinggeven aan hoogbegaafden

Leidinggevenden hebben het niet altijd gemakkelijk met hoogbegaafde medewerkers. Ongeacht of ze nu zelf hoogbegaafd zijn of wanneer dat niet het geval is. In dit artikel ga ik in op de rol voor leidinggevenden bij HB-ers: wat moet je wel doen en wat moet je vooral niet doen?

Hoogbegaafd en werk

Van hoogbegaafden is een aantal zaken bekend wanneer het over werken gaat namelijk:

  • Ze hebben voortdurend uitdaging nodig (anders slaat de verveling toe) en dat betekent ook ruimte voor de eigen ontwikkeling en ontplooiing
  • Vertrouwen en waardering is de bakermat voorgoed functioneren
  • Ze zijn net als HSP-ers ongevoelig voor macht of hiërarchie en als ze er gevoelig voor zijn is het vooral een allergie
  • Ze staan wars van overmatige aandacht voor regels en procedures
  • Ze zijn intelligent, bevlogen en creatief

 

Leidinggeven aan hoogbegaafden

Coaching en training: voor HB-ers

Wij bieden coaching & training specifiek voor hoogbegaafde personen.

Meer informatie? Bel meteen!

Coaching voor HB-ers

Doe de HB-test!

Wil je meer inzicht in jouw kwaliteiten en valkuilen als hoogbegaafd persoon? Doe dan online onze test.

Aan te schaffen via de webshop!

Meer informatie

Hoogbegaafd: gave of probleemgeval

Bestel het e-book <pdf> met als titel: hoogbegaafd: gave of probleemgeval. 

Meer info via de webshop.

Meer informatie

Voorwaarden om goed te functioneren

Er zijn dus voorwaarden om goed te kunnen functioneren. Ik ga ze één voor één bij langs:

  • Vertrouwen en waardering

    Vertrouwen en waardering zijn de bakermat voorgoed functioneren zoals ik al aangaf. Gestimuleerd worden, gezien worden, erkend worden (=gehoord en gezien worden): het zijn basiselementen waarbij een hoogbegaafde ‘aan’ gaat. Dat geeft meteen aan wanneer het mis gaat. Ik noem enkele voorbeelden van wantrouwen en gebrek aan waardering:

    • De leidinggevende die er met de ideeën van de hoogbegaafde medewerker vandoor gaat en ze presenteert tijdens het managementteam alsof hij ze zelf bedacht heeft (dat noemen we iemand de credits ontnemen)
    • De leidinggevende die vanuit eigen onzekerheid competitief gedrag gaat vertonen en er een wedstrijd van wil maken
    • De leidinggevende die onderuithaalt: ‘zo dat zou jij toch moeten weten’ of ‘ik had van jou verwacht dat jij dat wel zou doorzien’
    • De leidinggevende die taken geeft aan de hoogbegaafde medewerker die reproductieve vaardigheden vereisen in de wetenschap dat HB-ers slecht zijn in routinematige zaken
  • Vrijheid en ruimte

    Overigens een grote vorm van waardering voor hoogbegaafde medewerkers is dat je ze vrijheid en ruimte geeft. Vrijheid is geen anarchie of wetteloosheid maar vrijheid is een plicht en verantwoordelijkheid. Met vrijheid en ruimte bedoel ik dat je kaders schept waarbinnen gewerkt moet worden en dat je daar duidelijk over bent. Binnen de kaders die je schetst als leidinggevende kan de HB-er zelf zijn werk doen, bepalen ‘hoe’ hij/zij het werk doet. Leidinggevenden die op instructieniveau dicteren hoe er gewerkt moet worden, bereiken namelijk het tegenovergestelde. Ze verliezen het commitment en vragen iets van de hoogbegaafde medewerker wat niet past. Bovendien onderschatten ze de HB-er in zijn mogelijkheden. Sterker nog: blijkbaar weten ze de competenties van de hoogbegaafde onvoldoende te benutten.
    Dat geldt ook voor leidinggevenden die de hoogbegaafde medewerker willen dwingen en duwen in systemen en procedures die niet passen.

  • Uitdagen en uitgedaagd worden

    Van hoogbegaafden is bekend dat ze graag uitgedaagd worden. Te weinig uitdaging is voor HB-ers niet goed en kan leiden tot verveling en bore-out.

    HB-ers zoeken intellectuele prikkeling en intellectuele uitdaging. Toch zijn hier wel wat kanttekeningen op zijn plaats.

    • Uitgedaagd worden is prima maar het heeft geen zin om jouw hoogbegaafde medewerker te overvragen
    • Een uitdagende doelstelling stimuleert maar wanneer er teveel wordt geëist of gevraagd zal dit eerder verlammend dan stimulerend werken
    • HB-ers vinden het nogal eens moeilijk om grenzen te stellen in hun overmatige loyaliteit aan de werkgever en in hun gevoel van oververantwoordelijkheid en overbetrokkenheid: belangrijk is dat je ze daarbij ondersteunt
  • Talentvolle medewerkers zijn gewone mensen

    Ook al zijn hoogbegaafde mensen zeer bijzonder, fenomenaal of talentvol: het zijn en blijven ‘gewone’ mensen. Dat wil zeggen dat er geen medewerkers van gemaakt moeten worden waarbij men doet voorkomen alsof ze van een andere planeet komen. Hoogbegaafden willen ook gesteund en gestimuleerd worden. Ze willen merken dat je als leidinggevende achter hen staat en dat je ruimte en erkenning geeft aan hun talent en dat je ook ruimte geeft aan de wijze waarop zij hun talenten exploreren.

  • Baasje spelen of autoriteit verwerven

    Leidinggevenden die vanuit de hiërarchie baasje gaan spelen, zullen het respect en vooral het commitment verliezen bij HB-ers. Ze staan wars van autoriteit (op basis van strepen). Leiderschap heeft niets te maken met ‘baasje spelen’. De uitspraak ‘honden hebben een baas’ klopt derhalve ook niet, want zelfs een hond wil een leider en niet iemand die vanuit macht over hem regeert.

Ruimte voor ontwikkeling

Ruimte voor persoonlijke ontwikkeling is belangrijk voor HB-ers. Dat kan door opleiding, cursus of training. Maar ook individuele coaching wil nog weleens een effectieve manier zijn als bijdrage aan de persoonlijke ontwikkeling van hoogbegaafden. Daarbij doel ik op coaching gericht op: planningsvaardigheden en timemanagement, persoonlijk leiderschap, zelfregie, autonomie etc.

Benut het talent

Kort samengevat: heb je medewerkers die hoogbegaafd zijn? Benut hun talent! Lees de gebruiksaanwijzing van jouw medewerker en schep voorwaarden waarin hun talent goed kan functioneren.

Coaching en training: voor HB-ers

Wij bieden coaching & training specifiek voor hoogbegaafde personen.

Coaching voor HB-ers

Auteur

Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.

Jan Stevens


Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden

Bestel dit e-book (PDF) via de webshop! Titel: Jezelf kwijtraken & jezelf hervinden.

Ebook jezelf kwijtraken

Meer informatie

Webinar over burn-out op vrijdag 12 april aanstaande!

Webinar burn-out

Schrijf je in voor de webinar over burn-out op vrijdag 12 april aanstaand!

Meer informatie

Authentiek communiceren: dat kun je leren!

ebook communicatie

Je zendt wie je bent. Dat is authentiek communiceren. Dat betekent dat je communiceert zoals je van origine bent. Originaliteit dus en geen kopie of imitatie van anderen. Niet zoals de wereld om je heen verwacht dat het zou moeten. Maar gewoon: zoals jij bent!

Meer informatie

Onze nieuwsbrief

Ben jij leer- en nieuwsgierig? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!
Met jouw aanmelding ga je akkoord met onze privacyverklaring en het ontvangen van onze nieuwsbrief. Je kunt je natuurlijk op elk moment weer afmelden.

Telefonisch contact? Heb je vragen? Bel ons op 0528 23 60 30 en vraag naar Monique van Nuil.