Loading ...

Direct informatie? 0528 23 60 30

Of mail naar planning@desteven.nl

Negatieve sociale invloeden doen afbreuk aan zelfvertrouwen

Negatieve sociale invloeden kunnen afbreuk doen aan jouw zelfvertrouwen, of het nu gaat om een kennis, een vriend of vriendin, een partnerrelatie of een arbeidsrelatie: sociale invloed heeft impact.

In dit artikel ga ik in op:

  • De impact van negatieve sociale invloeden op zelfvertrouwen.
  • De subtiele maar schadelijke aspecten van overbescherming en betutteling in relaties.
  • Giftige relaties en hun destructieve kenmerken, zoals kritiek, superioriteit, controle, manipulatie, isolatie, onvoorspelbaarheid, schuldgevoelens, psychologisering, aandachtsvragers, en claimend gedrag.
  • De specifieke gevallen van Liza en Jacolien, die narcistische partners beschrijven en hoe dit het zelfvertrouwen beïnvloedt.
  • Het verhaal van Annelies, die een destructieve relatie met haar narcistische zus en zwager beleefde en de impact op haar zelfvertrouwen.
  • Algemene gevolgen van negatieve sociale invloeden, zoals twijfel aan eigenwaarde, verlies van identiteit, gevoel van machteloosheid, zelftwijfel en angst voor conflicten.

Negatieve invloeden op zelfvertrouwen in sociale contacten

Training assertiviteit

Ben je geïnteresseerd in het volgen van een assertiviteitstraining? Onze individuele coaching richt zich op jouw specifieke leerdoelen.

 Aarzel niet en neem contact met ons op voor uitgebreide informatie!

Training assertiviteit

Doe de assertiviteitstest!

Hoe assertief ben jij? Ontdek het nu met onze gratis online test! Ontvang direct de resultaten in je inbox.

Doe de assertiviteitstest

Soms lijkt het onschuldig

Soms lijkt het er heel lief en aardig aan toe te gaan in een relatie terwijl het toch niet bijdraagt aan jouw zelfvertrouwen. Ik denk hierbij aan de verstikkende werking van overbescherming, overzorgzaamheid of verwend worden. In feite wordt de beschermende rol een belemmering voor de persoonlijke ontwikkeling en autonomie van anderen. Het is van belang om te erkennen dat overbescherming niet alleen in de opvoeding voorkomt maar ook in partnerrelaties en zelfs op de werkvloer. In relaties kan overbescherming zich uiten in constante controle en betutteling, wat de autonomie van de partner beperkt. Op de werkvloer kan overmatig leiderschap leiden tot micromanagement en het ontmoedigen van medewerkers om zelfstandig beslissingen te nemen. Het lijkt dus aardig, maar zo onschuldig is het niet.

Giftige relaties: het vergif van kritiek en neerbuigendheid

Ik noem een aantal voorbeelden van hoe een negatieve relatie je zelfvertrouwen geheel en al kan ondermijnen:

  • De eerste die ik noem is voortdurend kritiek krijgen op wat je doet, wat je zegt, wat je niet zegt of wat je niet doet, maar ook op wie je bent.
  • De tweede is de relatie waarbij de ander zich gedraagt als superieur ten opzichte van jou. Hij/zij doet neerbuigend, haalt jou onderuit, veroordeelt je, labelt je en maakt je af en toe met de grond gelijk. Dat zijn de mensen die een diploma in dominantie hebben behaald en je behandelen alsof je een afdankertje bent.
  • De derde noem ik controle en beheersing. De ander doet alsof je zijn/haar bezit bent en je hebt maar naar zijn/haar pijpen te dansen.
  • De vierde is manipulatie. Dat betekent: jij bent okay als je doet zoals ik zeg dat je het moet doen.
  • De vijfde is isolatie. Je wordt geïsoleerd van familie en vrienden, of men probeert jou op te zetten tegen jouw familie, waardoor je als het ware vervreemd raakt van de mensen die je lief zijn en je in een isolement terechtkomt.
  • De zesde is onvoorspelbaarheid. Giftige partners kunnen vaak wisselende stemmingen en gedrag vertonen, waardoor je nooit weet wat je kunt verwachten. Dit kan leiden tot angst en stress.
  • De zevende noem ik schuldgevoelens aanpraten. Ze praten je graag een schuldgevoel aan omdat je hun verjaardag vergeten was of omdat je hun laatste chat niet hebt beantwoord. Ze gebruiken schuldgevoel als een superkracht. "Je hebt mijn app niet beantwoord, en ik was net zo zielig!"
  • De achtste is de pseudopsycholoog die elke zin die je zegt kan ontleden en die jouw gedrag analyseert, labelt en psychologiseert.
  • De negende noem ik de aandachtszuiger. Dat zijn mensen die als een langspeelplaat blijven hangen op: "Ik heb nog een vraag!" Ze vragen aandacht alsof ze betaald worden per woord, en jij bent hun persoonlijke helpdesk. Ze hebben altijd wel iets "ergs" meegemaakt en delen hun verhalen met groot genoegen.

En zo kan ik doorgaan. Wat dacht je van de claim-koning(in)? In een relatie kun je te maken hebben met een claimer, iemand die jou onvoldoende ruimte en vrijheid gunt. Dit gebrek aan ruimte kan verstikkend werken, en het gevoel dat de ander geen respect heeft voor jouw behoeften en recht op vrijheid kan je zelfvertrouwen ondermijnen. Het is essentieel om grenzen te stellen, op te komen voor je eigen behoeften en te leren hoe je jezelf kunt beschermen en ruimte kunt behouden in deze relatie.

Liza: manipulatieve werkwijze van een narcist

Liza's verhaal biedt inzicht in de manipulatieve werkwijze van een narcist en de verwoestende gevolgen ervan. Ze vertelde: "In het begin leek alles perfect. Hij was lief en wilde meteen samenwonen. Binnen negen maanden woonden we al samen, hoewel hij geen inkomen had en geen eigen huis. Alles moest van mij komen. Maar al snel veranderde zijn gedrag. Als ik tegenwerkte of hem aansprak, werd hij agressief. Ik leefde in constante angst. Dit duurde vier jaar, waarin ik zowel fysiek als mentaal mishandeld werd, zelfs met ziekenhuisbezoeken tot gevolg. Uiteindelijk wist ik hem uit mijn leven te verbannen, maar de nachtmerrie hield niet op. Hij stalkte en treiterde me nog twee jaar. Gelukkig vond ik steun bij vrienden, die me hielpen ontsnappen aan deze destructieve situatie. Maar de schade was enorm, zowel lichamelijk als mentaal. Nu ben ik bezig met herstellen, maar hij blijft me de schuld geven van alles wat hij zelf veroorzaakte."

Narcisme

De impact op zelfvertrouwen

Negatieve sociale invloeden, met name giftige relaties, kunnen ernstige schade toebrengen aan je zelfvertrouwen. Hier zijn enkele manieren waarop dit gebeurt:

  • Je gaat twijfelen aan jezelf.
  • Je ontwikkelt angst om jezelf te laten zien of te uiten.
  • Je wordt geïsoleerd van familie en vrienden.
  • Je komt in een negatief patroon van zelfsabotage en het aantrekken van andere giftige relaties.

De intimidatie van narcisme

Een relatie met een narcist doet ernstig afbreuk aan zelfvertrouwen. Jacolien vertelt: ‘Ik ontmoette hem en werd verliefd, zonder te weten dat hij een narcist was. Hij was charmant, attent en wist precies hoe hij me moest inpakken. Maar langzaamaan begon de ware aard van deze man zich te tonen. Hij was intimiderend en manipulatief. Ik voelde me steeds kleiner worden onder zijn constante kritiek en eisen. Het was alsof hij mijn zelfvertrouwen stukje bij beetje afbrak.’

Het loslaten van een narcistische partner is als het overleven van een emotionele explosie. Het is als het ontploffen van een handgranaat onder je zelfvertrouwen. Jacolien vertelt: ‘Ik voelde me vernederd, waardeloos en leeg. Het was een duistere periode waarin mijn eigenwaarde tot een dieptepunt zakte’.

Ik vroeg haar: wat is nu het moeilijkste? Wat maakt het zo zwaar? Jacolien vertelt: ‘Eén van de moeilijkste dingen die ik ooit heb gedaan, was het loslaten van het beeld dat ik van mijn partner had. Ik had hem aanvankelijk op een voetstuk geplaatst en dacht dat hij mijn soulmate was. Maar toen ik begon te begrijpen dat hij een narcist was, moest ik de harde waarheid onder ogen zien: hij was niet wie ik dacht dat hij was.

Het is bijna alsof je ontdekt dat je in een illusie hebt geleefd. Het kostte me veel tijd en moeite om de persoon van wie ik dacht te houden, te kunnen scheiden van de persoon die hij werkelijk was’. Na het verbreken van de relatie begon haar weg naar herstel. Het kostte tijd om haar zelfvertrouwen te herwinnen en haar eigenwaarde te hervinden. Therapie, steun van vrienden en familie, en zelfreflectie waren cruciale stappen op deze reis.

Liegen en bedriegen

Annelies: een destructieve relatie in de familie

Annelies had het zwaar te verduren in haar relatie met haar eigen zus en zwager. Haar verhaal vertelt ons over de verwoestende werkwijze van een narcist en de impact ervan op haar leven. De relatie van Annelies met de narcist begon met de bloedband die ze deelde met haar zus, maar het werd al snel duidelijk dat haar zus niet de enige narcist in het verhaal was; haar zwager overtrof haar zelfs op dit gebied. Hij leek vastbesloten om Annelies' zus volledig in zijn greep te houden en spaarde niemand in zijn pad om dit doel te bereiken. Het begon met eindeloze ruzies en conflicten, allemaal geïnitieerd door de zwager. Hij vond het belangrijk om iedereen te beledigen die voor Annelies' zus van betekenis was en zoals typisch is voor narcisten, wist hij deze conflicten altijd zo te draaien dat het leek alsof het de schuld van anderen was. Annelies was geschokt door de verandering in haar zus: het was alsof ze haar eigen identiteit had verloren. Liegen en de waarheid verdraaien waren dagelijkse praktijken voor de zwager, en hij was vastbesloten om altijd in zijn eigen voordeel te handelen. Hij verdedigde zichzelf voortdurend, zelfs als dat betekende dat hij Annelies verbaal aanviel. Hij stookte vuurtjes tussen mensen en manipuleerde iedereen om medelijden met hem te hebben, bewerend dat hij diep in een depressie zat. Annelies had lang gezwegen en liet de narcist zijn gang gaan, maar enkele maanden geleden besloot ze: genoeg was genoeg. Ze had genoeg van de verbaal gewelddadige aanvallen en weigerde zich nog langer te laten manipuleren. In plaats van haar excuses aan te bieden voor iets wat ze niet had gezegd of gedaan, koos ze voor haar eigen zelfrespect en bescherming. Via haar zus liet Annelies duidelijk weten dat ze het contact met het narcistische echtpaar drastisch zou beperken. Het was een moeilijke beslissing, maar ze wilde niet langer betrokken zijn bij hun eindeloze ruzies en drama's. Deze keuze maakte haar echter tot de slechterik in de ogen van zowel haar zus als haar zwager, en Annelies wist niet hoe het verder moest met hun relatie. Ze koesterde de hoop dat haar zus op een dag zou beseffen wat er werkelijk aan de hand was maar tot die tijd koos ze voor haar eigen welzijn en rust, weg van de destructieve invloed van de narcistische dynamiek. Het was een trieste en moeilijke situatie, maar Annelies had besloten zichzelf te beschermen en te hopen op een betere toekomst voor haar familie. Wat voor invloed had dit op Annelies?

Deze destructieve relatie met haar narcistische zus en zwager had een negatieve invloed op het zelfvertrouwen van Annelies. Hier zijn enkele manieren waarop haar zelfvertrouwen werd beïnvloed:

  • Twijfel aan eigenwaarde.
  • Verlies van eigen identiteit.
  • Gevoel van machteloosheid.
  • Zelftwijfel.
  • Angst voor conflicten.

Samenvatting

Ik heb je laten zien hoe negatieve sociale invloeden afbreuk kunnen doen aan zelfvertrouwen. Ik heb verschillende vormen van schadelijke interacties genoemd, variërend van overbescherming en betutteling tot narcistisch gedrag en manipulatie.
Het is duidelijk geworden dat twijfel aan eigenwaarde, verlies van identiteit, gevoelens van machteloosheid, zelftwijfel en angst voor conflicten veelvoorkomende gevolgen zijn van negatieve sociale invloeden.

Zelfverzekerd

Ik heb dit artikel geschreven als onderdeel van de serie over zelfverzekerdheid. Lees ook:

Webinar

Meer weten over assertiviteit? Bekijk de webinar over assertiviteit of zelfvertrouwen.

Bekijk alle webinars

Auteur

Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.

Jan Stevens


Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden

Bestel dit e-book (PDF) via de webshop! Titel: Jezelf kwijtraken & jezelf hervinden.

Ebook jezelf kwijtraken

Meer informatie

Authentiek communiceren

Bestel dit e-book (PDF) via de webshop! Titel: Authentiek communiceren!

ebook communicatie

Meer informatie

Bekijk alle e-books

  • Analysevaardigheden
  • Authentiek communiceren
  • Burn-out: een error in je lijf!
  • Conflicthantering
  • De kwaliteitenbibliotheek: 163 kwaliteiten uitgebreid beschreven
  • Delegeren en loslaten
  • Hoe ga je met je tijd om?
  • Hoogbegaafd: probleemgeval of gave?
  • Hoogsensitief: label of labiel?
  • Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden
  • Leiderschap in ontwikkeling
  • Luister en zie mij: het diagnostisch gesprek met hoogbegaafde kinderen!
  • Talenten en kwaliteiten: jouw houvast en zekerheid!
  • Verbeterplan bij disfunctioneren
  • Willen is minder moeten
  • Word assertief: doorbreek de vicieuze cirkel!
  • Zelfdoding: van heilige huisjes naar veilige huisjes
  • Zelfvertrouwen: mag ik er twee kilo bij?

Bekijk alle e-books

Bekijk de podcastserie 'reis of bestemming'

Kirsten Greaves-Lord

Je kunt de volgende 7 podcast's terugkijken.

  • Podcast 1: podcast met mijn kinderen: Opgroeien in een ondernemersgezin   
  • Podcast 2: podcast met Martin Dirks, de directeur die me 35 jaar geleden in dienst nam
  • Podcast 3: podcast met mijn kinderen: Acquisitie of inquisitie, vroeger en nu!   
  • Podcast 4: Groeien met de riemen die je hebt
  • Podcast 5: Meegaan met de tijd of tegen de stroom in?
  • Podcast 6: ondernemen in weer en wind
  • Podcast 7: slim en gevoelig

Podcast beluisteren of bekijken?

Onze nieuwsbrief

Ben jij leer- en nieuwsgierig? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!
Met jouw aanmelding ga je akkoord met onze privacyverklaring en het ontvangen van onze nieuwsbrief. Je kunt je natuurlijk op elk moment weer afmelden.

Telefonisch contact? Heb je vragen? Bel ons op 0528 23 60 30 en vraag naar Monique van Nuil.