Loading ...

Direct informatie? 0528 23 60 30

Of mail naar planning@desteven.nl

Persoonlijke behoeften ervaren en erin voorzien

Persoonlijke behoeften: durf ze te ervaren, ga er niet aan voorbij, vervul ze niet overmatig maar verwaarloos ze ook niet. Eigen behoeften ervaren en erin voorzien is een leerdoel voor de training autonomie of persoonlijk leiderschap.

In dit artikel ga ik in op:

  • Behoeften ervaren en toestaan
  • Eigen behoeften verwaarlozen of jezelf niet serieus nemen
  • Overmatig vervullen van behoeften
  • Te gericht zijn op de behoeften van de ander
  • Over de behoeften van anderen heen walsen
  • Uiteenlopende en strijdige behoeften 

Persoonlijke behoeften: vervullen

Training en coaching

Bekijk onze trainingen gericht op:

Training autonomie

Leerdoelen autonomie

Wat zijn de leerdoelen gericht op autonomie of persoonlijk leiderschap?

Bekijk ze hier!

Leerdoelen autonomie

Ervaren en toestaan!

We hebben het in onze cultuur niet echt geleerd om onze eigen behoeften in te vullen. Het wordt al snel gezien als ‘egoïstisch’ en het uit zich in termen als ‘die denkt alleen maar aan zichzelf’. We hebben geleerd om de behoeften van de ander te vervullen, te luisteren wat een ander wil en om daar invulling aan te geven. We hebben dat naastenliefde genoemd of dienstbaarheid. We hebben ook geleerd om daar een ruilhandel van te maken: ik geef jou waardering in de hoop dat ik het terug krijg. In plaats van: waardering geven omdat ik jou waardeer. Als mijn motief niet zuiver is, krijg ik het juist niet terug. En dus raak ik teleurgesteld. Behoeften en gevoelens hebben altijd een relatie.

Je stelt je ondergeschikt op

Wanneer jij je ondergeschikt opstelt heb je geen oog voor eigen behoeften of je stelt de behoeften van de ander voorop. Ik werk het hierna verder voor je uit.

Eigen behoeften verwaarlozen!

Eigen behoeften verwaarlozen kun je duiden in allerlei spreektermen zoals:

  • slecht voor jezelf zorgen
  • geen aandacht aan jezelf besteden
  • te weinig oog hebben voor wat jezelf nodig hebt
  • jezelf niet serieus nemen
  • jezelf verwaarlozen

Behoeften leren vervullen

Een voorbeeld uit de praktijk. Het komt overal voor. En die teleurstelling is zo begrijpelijk. Wie zijn eigen behoefte niet vervult, krijgt negatieve gevoelens.

Iemand vertelde: ‘ik was zover dat ik mijn eigen behoeften niet meer kon formuleren. Ik voelde ze zelfs niet. Altijd cijferde ik mezelf weg. De ander stuurde mijn leven. Ik leefde als het ware op de automatische piloot en mijn gevoelens en emoties werden meer en meer afgezwakt. Ik schakelde het uit als zijnde onbelangrijk. Toch voelde ik me van binnen eenzaam en diep ongelukkig. Ik ben zover gekomen dat ik geen echt verdriet meer voelde, geen echte boosheid, geen irritatie maar zeker ook geen echte vreugde. Ik vluchtte in mijn werk, in mooie uitstapjes, in het aanschaffen van luxe dingen, Door mij aan te passen aan de ander dacht ik dat ik kreeg wat ik wou hebben, namelijk liefde en waardering. Niets is minder waar, juist dan ontvang je dat niet. Ik ben zelfs zover gekomen dat ik ver over mijn grens ging. Ik at op de meest ongeregelde tijden, het werken kostte me bergen energie en ik werd moe, doodmoe van teleurstelling, verdriet, eenzaamheid en van al het werk dat ik verzette. Ik zat gevangen in mijn eigen spiraal van ondergeschiktheid, onderdanigheid en mezelf verwaarlozen’.

Te gericht op de behoeften van de ander

Aan de ene kant lieten we zien wat het betekent om eigen behoeften te verwaarlozen. Een andere benadering is dat sommige mensen veel te gericht zijn op de behoeftenvervulling van de ander.

  • Altijd klaarstaan voor een ander en gevoelens van teleurstelling

    Iemand vertelde: ‘altijd heb ik voor haar klaargestaan. Toen ze ziek was, bezocht ik haar iedere dag. Ik deed de was, haalde boodschappen. Toen ik zelf ziek was reageerde ze niet. Ik kreeg slechts tweemaal een telefoontje, Mijn reactie was: ik ben hartstikke gek geweest voor haar, ik voelde me gebruikt’.

    Het is maar een alledaags voorbeeld waar gevoelens van teleurstelling ontstaan omdat geven en ontvangen in onbalans geraakten. Vraag is: waarom stond je altijd voor de ander klaar? Had de ander daar behoefte aan of voorzag dat in jouw eigen behoefte aan waardering? Lees verder: altijd klaar staan voor een ander.

  • Waarom doe je het?

    Cruciale vraag: geef jij die ander jouw waardering en aandacht omdat je vindt dat die ander dat waard is of omdat je denkt dat je het daarom terug krijgt?

Wat je niet kunt missen

Een persoonlijke  behoefte gaat over datgene wat je niet kunt missen en waar je niet zonder kunt. Behoeften definieer ik als: bewust worden wat ontbreekt of “verlangen naar”. Ik heb basale behoeften maar ook sociale behoeften. In een artikel heb ik uitgewerkt wat persoonlijke behoeften precies zijn.

Behoeften

Wat is een behoefte?

Je stelt je boven de ander

Een tweede benadering is: je stelt je boven de ander. Dat betekent dat je de eigen behoeften zodanig laat voorgaan dat je uit het oog verliest wat de behoeften van anderen zijn. Ook daar zijn meerdere vormen voor zoals:

  • Over de behoeften van anderen heen walsen

    Je walst over de behoeften van anderen heen door ze te negeren, te mijden of door er gewoon aan voorbij te gaan en alleen oog te hebben voor eigen behoeften.

  • Overmatig vervullen van behoeften

    De volgende invalshoek is het overmatig vervullen van eigen behoeften. Mijn persoonlijke behoeften hebben direct een relatie met mijn grenzen. Ik duid het met een voorbeeld. Wie zijn behoefte aan eten niet vervult, passeert een grens. Maar wie zijn behoefte aan eten overmatig vervult, passeert eveneens een grens. Lees ook: eigen grens passeren. Uit het overmatig vervullen van behoeften komen dus tal van vraagstukken voort.  Ik kan hele lijsten voor je maken maar om het eenvoudig te houden. Overmatig vervullen van de behoefte aan eten leidt tot overgewicht. En dus moet er een dieet worden opgestart, een afslankprogramma. Of kan men zich melden bij de sportschool. En ja het resultaat mag er zijn. Na enige weken is men zoveel kilo afgevallen. Echter: de klok tikt door en de tijd gaat door en na een paar maand blijkt dat men weer terug bij af is. Hoe het komt? Men heeft nog steeds niet geleerd om in eigen behoeften te voorzien en om te ervaren wat het is: eten naar behoefte. Zo kunnen mensen verslaafd raken aan aandacht, overmatig in de belangstelling willen staan, zich in alle bochten wringen om status en en aanzien te verwerven bij de ander. Maar nogmaals: overmatig vervullen van behoeften leidt tot negatieve gevoelens.

Relatie behoeften en gevoelens

Wie zijn behoefte aan rust niet voldoende vervult krijgt negatieve gevoelens en wordt oververmoeid. Wie zijn behoefte aan rust vervult, voelt zich fit en krijgt positieve gevoelens. Er ligt dus een relatie tussen mijn behoeften en gevoelens die essentieel is in het proces van persoonlijke ontwikkeling. 

Behoeften en gevoelens

Hoe reageert de ander op jou?

Uiteraard gaat het om de interactie tussen jou en jouw omgeving. Want de vraag is: hoe reageert  de ander op jou? Drie situaties:

  • De ander stelt zich boven jou

    Anderen in jouw omgeving walsen over jouw behoeften heen of merken jouw behoeften aan als minder belangrijk. Dat kan doordat ze jouw behoeften negeren, vermijden, doodzwijgen, wegkijken etc. Hoe reageer je daarop? Wat voor gevoelens maakt dat bij jou los?

  • De ander stelt zich ondergeschikt op

    Wanneer de ander zich ondergeschikt opstelt, zal dat voor de onderlinge relatie op de lange termijn niet goed zijn. Waarom niet? De ander laat jouw behoeften voorgaan of de ander gaat voorbij aan eigen behoeften.

  • Er is een open en gelijkwaardige relatie

    Wanneer er een open en gelijkwaardige relatie is, vervul je primair als eerste jouw eigen behoefte maar je houdt rekening met de behoefte van de ander en je respecteert de behoeften van de ander.

    Let wel: het vervullen jouw persoonlijke behoeften is jouw verantwoordelijkheid. Voor het vervullen van de behoeften van de ander is de ander verantwoordelijk.

Hoe gaan anderen met jouw behoeften om?

Uiteenlopende behoeften

Wanneer er uiteenlopende of strijdige behoeften zijn tussen jou en een ander zal dat spanning oproepen. Bovendien zal dat met emotie en gevoel gepaard gaan. Wanneer er in relaties strijdige, uiteenlopende behoeften en belangen ontstaan kan dat ervoor zorgen dat de relatie ten einde loopt. Ik heb de slogan: ‘wanneer een relatie niet voorziet in wederzijdse behoefte, houdt de relatie op te bestaan’. Dat geldt voor de relatie op het werk (werkgever-werknemersrelatie) en dat geldt thuis voor de partnerrelatie.

Training en coaching

Bekijk onze trainingen gericht op autonomie of bestel het e-book: persoonlijke ontwikkeling dat doe jezelf!

Persoonlijke ontwikkeling ebook

Bekijk e-book

Bestel de online training: autonomie en persoonlijk leiderschap!

In onze webshop kun je de training autonomie en persoonlijk leiderschap aanschaffen!

Online training autonomie

Meer informatie

Auteur

Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.

Jan Stevens


Bekijk alle e-books

e-books

  • Analysevaardigheden
  • Authentiek communiceren
  • Burn-out: een error in je lijf!
  • Conflicthantering
  • De kwaliteitenbibliotheek: 163 kwaliteiten uitgebreid beschreven
  • Delegeren en loslaten
  • Hoe ga je met je tijd om?
  • Hoogbegaafd: probleemgeval of gave?
  • Hoogsensitief: label of labiel?
  • Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden
  • Leiderschap in ontwikkeling
  • Luister en zie mij: het diagnostisch gesprek met hoogbegaafde kinderen!
  • Persoonlijike ontwikkeling dat doe jezelf
  • Talenten en kwaliteiten: jouw houvast en zekerheid!
  • Verbeterplan bij disfunctioneren
  • Willen is minder moeten
  • Word assertief: doorbreek de vicieuze cirkel!
  • Zelfdoding: van heilige huisjes naar veilige huisjes
  • Zelfvertrouwen: mag ik er twee kilo bij?

Bekijk alle e-books

 

Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden

Bestel dit e-book (PDF) via de webshop! Titel: Jezelf kwijtraken & jezelf hervinden.

Ebook jezelf kwijtraken

Meer informatie

Bekijk de podcastserie 'reis of bestemming'

Podcast de Steven

Je kunt in het kader van ons jubileum gratis onze podcastserie volgen in de serie van 'reis of bestemming'. De volgende afleveringen kun je volgen:

  • 26 september: podcast met mijn kinderen: Opgroeien in een ondernemersgezin
  • 3 oktober: podcast met Martin Dirks, de directeur die me 35 jaar geleden in dienst nam
  • 10 oktober: podcast met mijn kinderen: Acquisitie of inquisitie, vroeger en nu!

Wil je deze podcast luisteren?

Onze nieuwsbrief

Ben jij leer- en nieuwsgierig? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!
Met jouw aanmelding ga je akkoord met onze privacyverklaring en het ontvangen van onze nieuwsbrief. Je kunt je natuurlijk op elk moment weer afmelden.

Telefonisch contact? Heb je vragen? Bel ons op 0528 23 60 30 en vraag naar Monique van Nuil.