Loading ...

Direct informatie? 0528 23 60 30

Of mail naar planning@desteven.nl

Ziekteverzuim in de zorg enorm gestegen

Het ziekteverzuim in de zorg is de laatste jaren fors gestegen, al voordat de coronacrisis de zorg verder onder druk zette. Wat is daar aan de hand en hoe krijg je daar een normaal verzuim? In dit artikel gaan we in op mogelijke oorzaken.

Verzuimcijfer in de zorgsector

Eerst een paar cijfers. Het gemiddelde verzuimpercentage van alle bedrijven , overheid en organisaties in Nederland schommelt rond de 4% en is aan het afnemen.

In de zorg echter neemt het verzuim toe. In 2013 lag het verzuimpercentage rond de 5%. In 2017  was dit percentage gestegen naar 6%.  Misschien lijkt 1%  stijging niet zoveel maar als je de kosten van het verzuim berekent kom je op een stijging van €2,75 miljard naar 3.31 miljard aan verzuimkosten.

Langdurig verzuim

Het hoge percentage in de zorg wordt veroorzaakt door medewerkers die langdurig verzuimen. Bij langdurig verzuim zitten mensen tussen de 3 en 12 maanden thuis. (cijfers vernet).  Als oorzaak wordt vooral hoge werkdruk en werkstress genoemd die is ontstaan na forse bezuinigingen en hervormingen in de zorg in 2012.

Ziekteverzuim in de zorg fors toegenomen: oorzaken?

Training duurzame inzetbaarheid

Bekijk de mogelijkheden voor de training duurzame inzetbaarheid.

Training duurzame inzetbaarheid

Training verzuim en inzetbaarheid

Bekijk de mogelijkheden voor de training verzuimmanagement.

Training verzuim en inzetbaarheid

Waarom leiden hervormingen in de zorg tot verzuim?

Hervormingen en bezuinigingen komen echter in veel organisaties voor, maar lang niet alle leiden tot een hoger verzuim. Waarom in de zorg dan wel? Wat maakt de zorg zo bijzonder? Volgens ons omdat de zorg in essentie geen bedrijf is en dus ook niet bedrijfsmatig moet worden aangestuurd. De traditionele, beheersmatige bedrijfsvoering die voor veel bedrijven goed genoeg is, werkt niet of veel minder in ziekenhuizen of verpleeghuizen.

Het verschil zit hem hierin: een patiënt is – in essentie - geen klant. Patiënten kunnen ernstig ziek zijn, pijn lijden, angsten hebben en zich daardoor onzeker of kwetsbaar voelen. Daar adequaat mee omgaan is van een geheel andere orde dan het produceren of leveren van een product aan een willekeurige klant.

Het grote verschil is dat een patiënt altijd mede bepalend is voor het resultaat van een behandeling. Terwijl een klant een product koopt wat voldoet aan vooraf beschreven specificaties en dus vooraf weet wat hij krijgt, moet een patiënt altijd maar afwachten of de behandeling aanslaat.

Zorg vraagt andere vorm van organiseren

Dit maakt dat de zorg een totaal andere wijze van organiseren behoeft dan een bedrijf. Het maakt in een bedrijf, voor het product niet uit (en het maakt ook niet zoveel uit of klant A het aanschaft of klant B). In de zorg wel: daar komt het neer op telkens individuele afstemming van de zorgvraag op dat moment, met de te leveren dienst. Dat is nauwelijks in processen of procedures te vatten.

Toch wordt in de zorg verregaande protocollering geëist. Dit is begrijpelijk vanuit bedrijfsmatig standpunt wat gericht is op procesbeheersing en vanuit kwaliteitsdenken maar de essentie dat geen enkele patiënt hetzelfde is wordt daarmee gemist.

Het is juist dit missen van tijd voor individuele aandacht voor de patiënt en het moeten voldoen aan allerlei protocollen en regels die het werk in de zorg stress opleveren. Als die stress lang aanhoudt ligt langdurig ziekteverzuim op de loer.

Hoe kan het wel?

Door de hervormingen en bezuinigingen is de werkdruk in de zorg flink toegenomen. Nieuwe medewerkers zijn nauwelijks te vinden en de vraag naar zorg neemt toe. De oude oplossing om bij hoge werkdruk meer mensen in te zetten, werkt ten dele en  vaak zijn nieuwe mensen niet te vinden. De ervaren werkdruk kan verlaagd worden door minder te sturen op beheersing, meer op bevlogenheid en verbinding. Niet het management is alles bepalend maar de medewerkers zelf.

Opgeleide professionals

In de zorg werken hoog opgeleide professionals die zeer gemotiveerd zijn voor hun vak, die uitstekend in staat zijn om kwalitatief hoogstaande en veilige zorg te leveren. Ze moeten alleen niet gehinderd worden door management wat gericht is op beheersing en productiviteit.

Autonomie bevorderen

Wat zou een oplossing kunnen zijn? Meer autonomie bij de individuele zorgverlener door teams onderling de vrijheid geven om afspraken te maken maar ook elkaar kunnen en durven aanspreken en beter samenwerken.  Niet alleen aandacht voor de plan-do-check-act-cyclus maar ook voor wat het team drijft, de teambehoeften en individuele behoeften. Het hoger management hoeft dan alleen nog maar kaders te stellen waarbinnen de teams en professionals mogen opereren.

Bevorder bevlogenheid!

Op deze wijze bevorder je bevlogenheid in de organisatie, geef je verantwoordelijkheid en leg je de verantwoordelijkheid op de plek waar het hoort in de zorg, bij de directe zorgverleners.

Gevolg is dat het ziekteverzuim daalt, het verloop van medewerkers daalt, de productiviteit en de medewerkerstevredenheid stijgen en de verzuim kosten blijven binnen de perken.

In de zorg gaat het om vertrouwen

Bij hoog verzuim inzetten op een stevige verzuim aanpak is alleen zinvol als daar missers worden gemaakt. Een stevige aanpak op verzuim heeft betrekking op 20% van de medewerkers die voor het hoge verzuim zorgen. Het is een beheersmaatregel gericht op iets wat je niet wilt. Inzetten op bevlogenheid betreft alle medewerkers en is een maatregel gericht op iets wat je wel wilt. In de zorg gaat het om vertrouwen. Het organiseren van vertrouwen vereist heel andere aansturing dan het organiseren van een winst gedreven organisatie.

Wat is ziekteverzuim?

Dit artikel is geschreven in de serie over: ziekteverzuim, wat is dat?

Ziekteverzuim: wat is dat?

Auteur

Dit artikel is geschreven door: Peter Weustink

Peter Weustink trainer - coach


Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden

Bestel dit e-book (PDF) via de webshop! Titel: Jezelf kwijtraken & jezelf hervinden.

Ebook jezelf kwijtraken

Meer informatie

Authentiek communiceren

Bestel dit e-book (PDF) via de webshop! Titel: Authentiek communiceren!

ebook communicatie

Meer informatie

Bekijk alle e-books

  • Analysevaardigheden
  • Authentiek communiceren
  • Burn-out: een error in je lijf!
  • Conflicthantering
  • De kwaliteitenbibliotheek: 163 kwaliteiten uitgebreid beschreven
  • Delegeren en loslaten
  • Hoe ga je met je tijd om?
  • Hoogbegaafd: probleemgeval of gave?
  • Hoogsensitief: label of labiel?
  • Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden
  • Leiderschap in ontwikkeling
  • Luister en zie mij: het diagnostisch gesprek met hoogbegaafde kinderen!
  • Talenten en kwaliteiten: jouw houvast en zekerheid!
  • Verbeterplan bij disfunctioneren
  • Willen is minder moeten
  • Word assertief: doorbreek de vicieuze cirkel!
  • Zelfdoding: van heilige huisjes naar veilige huisjes
  • Zelfvertrouwen: mag ik er twee kilo bij?

Bekijk alle e-books

Bekijk de podcastserie 'reis of bestemming'

Kirsten Greaves-Lord

Je kunt de volgende 7 podcast's terugkijken.

  • Podcast 1: podcast met mijn kinderen: Opgroeien in een ondernemersgezin   
  • Podcast 2: podcast met Martin Dirks, de directeur die me 35 jaar geleden in dienst nam
  • Podcast 3: podcast met mijn kinderen: Acquisitie of inquisitie, vroeger en nu!   
  • Podcast 4: Groeien met de riemen die je hebt
  • Podcast 5: Meegaan met de tijd of tegen de stroom in?
  • Podcast 6: ondernemen in weer en wind
  • Podcast 7: slim en gevoelig

Podcast beluisteren of bekijken?

Onze nieuwsbrief

Ben jij leer- en nieuwsgierig? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!
Met jouw aanmelding ga je akkoord met onze privacyverklaring en het ontvangen van onze nieuwsbrief. Je kunt je natuurlijk op elk moment weer afmelden.

Telefonisch contact? Heb je vragen? Bel ons op 0528 23 60 30 en vraag naar Monique van Nuil.