Vrijwilligers motiveren: hoe moet dat?
Een taak voor sommige leidinggevenden is om vrijwilligers aan te sturen en dus ook te motiveren. Sommige organisaties maken gebruik van de inzet van vrijwilligers om aanvullende taken te kunnen verrichten binnen de organisatie. Toch vinden veel leidinggevenden het aansturen van vrijwilligers niet altijd eenvoudig.
Wat is het verschil met een dienstverband?
Het verschil met een medewerker die een dienstverband heeft, is dat medewerkers loon krijgen voor hun werkzaamheden, een arbeidsovereenkomst hebben en derhalve onder het arbeidsrecht vallen.
Mensen die vrijwilligerswerk doen, kunnen ook een aantal zaken in een contract overeenkomen maar over het algemeen vindt er geen loonbetaling plaats (wellicht een bijdrage voor de onkosten) en is er geen sprake van een arbeidsovereenkomst.
Waardering voor vrijwilligerswerk
Laat ik vooropstellen: fijn dat er vrijwilligers zijn die zich belangeloos inzetten voor de maatschappij en maatschappelijke taken. Menige sportvereniging heeft gedraaid op jarenlange inzet van vrijwilligers en dat geldt ook in scholen, kerken, zorginstellingen etc.
Doe de leiderschapstest
Wil je inzicht in jouw natuurlijke stijl van leidinggeven (online test)? Wil je weten waar jouw individuele leiderschapskwaliteiten liggen? Wil je jouw persoonlijke ontwikkeldoelen leren kennen?
Training motiveren van medewerkers
Bekijk de training motiveren van medewerkers voor leidinggevenden en managers.
Belangeloos
Maar nu kom ik al op de kern van mijn betoog. Vrijwilligers doen het niet belangeloos. Ze doen hun werk zonder dat er een financiële vergoeding tegenover staat. Maar ook vrijwilligers hebben wel degelijk een belang. Heel simpel: anders deden ze het werk niet. Daar ligt de bron voor motivatie: ook vrijwilligers hebben drijfveren en behoeften.
Wat is het verschil met medewerkers in loondienst?
Goeie vraag: het verschil met mensen in loondienst is niet zo heel groot. Ja zeg je: maar die krijgen er salaris voor en dat is toch anders. Ik zeg: dat klopt maar salaris motiveert niet. Dus daar zit het verschil niet. Er is een ander verschil:
- Medewerkers worden vaak geselecteerd op competenties. In het vrijwilligerswerk gebeurt dat zeker niet altijd en dus kan er niveauverschil onder de vrijwilligers ontstaan.
- Veel leidinggevenden zullen niet gauw corrigerend optreden tegen een vrijwilliger omdat ze vaak al blij zijn dat ze bemensing genoeg hebben. Ze willen niet in de situatie komen dat iemand zegt: ‘dan stop ik er wel mee’.
Tijdelijk personeel
Tijdelijke krachten zoals uitzendkrachten, oproepkrachten of ZZP-ers: hoe motiveer je die?
Intrinsiek gemotiveerd
Bij vrijwilligers is intrinsieke motivatie per definitie hoog, anders waren ze er niet. Ze vinden het zinvol om zich in te zetten voor jouw organisatie, of ze vervullen daarmee hun behoefte. Maar kiezen ze ervoor om juist bij jou te werken omdat jouw organisatie of jouw product/dienst ze zo aanspreekt? Of ligt het op een ander vlak, gaat het bijvoorbeeld om sociale contacten, het leren van een vaardigheid, het opbouwen van werkervaring? Daarvoor hoeven ze niet per se bij jouw organisatie te zijn.
Een vrijwilliger heeft wat dat betreft wellicht een wat onafhankelijker positie dan een betaalde medewerker. Een belangrijke taak voor de leidinggevende is dan ook verbinden. Lees ook: intrinsieke motivatie!
Hoe krijg je gemotiveerde vrijwilligers?
Laat ik voorop stellen: door ze te behandelen alsof het medewerkers zijn die een dienstbetrekking bij jouw organisatie hebben (en dus loonbetaling). Maak geen onderscheid. Een paar tips:
- geef iedere vrijwilliger zinvol werk
- zorg dat er taken zijn die aansluiten bij de competenties van de vrijwilliger
- wees duidelijk ook over jouw verwachtingen: duidelijkheid in teams en organisaties draagt bij aan motivatie medewerkers
- biedt ze hulp en steun waar nodig: medewerkers steunen en ondersteunen betekent dat je achter jouw medewerker staat
- help ze bij hun ontwikkeling: dat motiveert!
- geef ieder persoonlijke aandacht: neem ze serieus ook qua inbreng en ideeën
- betrek ze erbij (zo creëer je betrokkenheid) alsof ze bij jou in dienst zijn
- voorkom dat ze het gevoel krijgen dat ze wat bij de organisatie aanhangen
Gedwongen vrijwilligerswerk
Soms maken vrijwilligersorganisaties gebruik van mensen die gedwongen worden om taakstraffen uit te voeren. Dat zijn in feite onvrijwillige vrijwilligers. Hoe motiveer je die? Maar je kunt gerust stellen dat hun motivatie duidelijk anders ligt dan bij de vrijwillige vrijwilliger. Het is niet hun eigen keuze geweest om bij jouw organisatie aan de slag te gaan. Toch geldt ook hier hetzelfde: wees duidelijk over jouw verwachtingen, betrek ze er zoveel mogelijk bij en begrijp hun positie.
Training motiveren van medewerkers
Bekijk de training motiveren van medewerkers voor leidinggevenden en managers.
Leerdoelen voor de training
Een aantal leerdoelen voor het motiveren van jouw medewerkers hebben we voor jou uitgewerkt.
