home / leiderschapsontwikkeling / leiderschapsprogramma / management vaardigheden kwaliteiten

Managementvaardigheden of kwaliteiten: het verschil?

Managementvaardigheden zijn te leren door een training te volgen.  Karaktereigenschappen van de leidinggevende zijn niet aan te leren. Ze zijn wel te ontwikkelen wanneer u erover beschikt. De vraag is: wat zijn karaktereigenschappen?  Wij duiden het aan als de persoonskenmerken of persoonlijke eigenschappen waarover iemand beschikt. Ze worden ook wel kernkwaliteiten genoemd. Gaat het over leiderschap dan heten ze leiderschapskwaliteiten of managementkwaliteiten.

Misverstand en verwarring

In Nederland BV is nogal wat verwarring over competenties, vaardigheden en eigenschappen waarover leidinggevenden zouden moeten beschikken en hoe deze ontwikkeld kunnen worden. Daarom is ´t wellicht goed om die begrippen nog eens onder elkaar te zetten:

• Vaardigheden leer je door oefening en in de praktijk. Iemand die zijn rijbewijs heeft gehaald wordt rijvaardig door veel auto te rijden.
• Eigenschappen duiden op uw karakter. Dat is dus wie u bent, hoe u als mens in elkaar zit. We hebben hier een mooie test voor ontwikkeld en dat noemen we de eigenschappenanalyse.
• Competenties worden vaak benoemd als een combinatie van vaardigheid en karaktereigenschappen. En daar ontstaat het misverstand en de verwarring. 

Een voorbeeld

• Een vuurmanager die van origine qua karakter graag de bakens verzet, dynamisch is ingesteld, gericht op innovatie en vernieuwing met eigenschappen als doortastend, besluitvaardig en direct is beslist niet planmatig of gericht op controle en beheersbaarheid. Kun je een vuurmanager leren plannen en organiseren? Hij/zij kan daar best in groeien maar tot op zekere hoogte. Want uiteindelijk zit meneer of mevrouw niet zo in elkaar als mens. 
• Een aardemanager daarentegen die juist gericht is op controle, planning en beheersbaarheid en dus bij uitstek geschikt is als operationeel manager, is niet gericht op innvoatie, vernieuwing, strategie en visie. Kun je een aarde manager leren om strategisch manager te worden? Hij/zij kan daar best in groeien maar ook hier geldt: meneer of mevrouw zit zo niet in elkaar en mist elementaire zaken als helicopterview, abstract denken etc.

Verwarring in de praktijk

Een paar voorbeelden uit onze coachingspraktijk illustreren de verwarring en teleurstelling die het in de praktijk soms oplevert.

• een hoofd magazijn die een verbetertraject moest volgen omdat hij als leidinggevende niet functioneerde kreeg vanuit de organisatie als doelstelling mee: meer strategisch denken, de grote lijnen uitzetten voor zijn afdeling etc. Bij nadere analyse bleek dat meneer hiervoor ten enenmale ongeschikt was en dat zijn kwaliteiten juist lagen op het terrein van het operationeel aansturen van een kleine afdeling. Meneer had beslist leidinggevende capaciteiten maar was terecht gekomen in een omgeving en setting waar hij als leidinggevende niet functioneerde met als gevolg dat uiteindelijk zelfs aan zijn leiderschapskwaliteiten werd getwijfeld.
• een unit manager bij een schoonmaakbedrijf moest eveneens een verbetertraject volgen omdat de organisatie vond dat er gewerkt moest worden aan het operationeel managen: planning, controle en ook het contact met de medewerkers. Bij nadere analyse bleek dat deze mevrouw juist geschikt zou zijn als strategisch manager en dus geheel op de verkeerde plaats zat.

Karaktereigenschappen ontwikkelen

Karaktereigenschappen zijn te ontwikkelen mits de manager of leidinggevende over deze karaktereigenschappen beschikt. Wij doen dat tijdens de training Persoonlijke Effectiviteit of Persoonlijke Ontwikkeling van de leidinggevende. Allbei gericht op het versterken van de kernkwaliteit en het onderkennen en vermijden van de eigen valkuilen.

Leidinggeven: zelfinzicht, zelfkennis en zelfreflectie

Om al deze teleurstelling en verwarring te voorkomen is het allereerst zaak dat de leidinggevende zichzelf kent. En daarmee bedoelen we: hij/zij weet of hij geschikt is als leidinggevende, in welk type leidinggevende functie hij/zij het beste acteert en in welke omgeving. Leidinggeven begint met zelfkennis en zelfinzicht.