Rouw is geen ziekte maar kan wel leiden tot verzuim
Rouw is geen ziekte. Verlieservaringen zijn onlosmakelijk verbonden met dit leven. Het verlies van ouders, partner, kind, kleinkind, broer of zus kan bijzondere impact hebben op het functioneren van jou als medewerker. En hoewel rouw dus geen ziekte is, kan er wel ziekteverzuim door ontstaan. Hoe gaan werkgevers daarmee om?
Wat is rouw?
Ik begon al met de opmerking dat rouw geen ziekte is. Maar: wat is rouw dan wel? Rouwen is stap voor stap leren begrijpen dat jouw leven ingrijpend veranderd is door een betekenisvol verlies. Een verlies dat onomkeerbaar is en onderdeel wordt van jouw leven en wat je altijd meeneemt en bij je draagt. Dat kan verlies van een dierbare zijn door overlijden, maar ook echtscheiding is een rouwproces of ziekte van een partner, verlies van bezittingen, werk, huis, lichaamsdelen en –functies.
Rouw is dus een volkomen natuurlijk proces. Dat natuurlijke proces leidt ertoe dat degene die rouwt op termijn weer zijn eigen emotionele evenwicht hervindt. De omgeving kan hieraan bijdragen maar kan het ook vertragen. Het tempo waarin het emotionele herstel optreedt, is per persoon verschillend. Herstel is nodig als er iets stuk is. Strikt genomen zijn mensen die werken aan herstel ziek. Rouw kan dus wel degelijk leiden tot ziekteverzuim omdat jij je misschien niet in staat voelt om jouw werk te verrichten.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Niet altijd begrepen
Medewerkers die in een rouwproces zitten voelen zich niet altijd begrepen. Collega's of leidinggevenden reageren niet of lopen om hen heen. Na een paar maand wordt er druk uitgeoefend omdat er toch ook weer gepresteerd moet worden. Anderzijds is het voor organisaties, leidinggevenden en collega's soms erg moeilijk om zich te verplaatsen in de medewerker die een verlieservaring heeft.
Ziekteverlof toekennen?
De vraag is: moet de werkgever ziekteverlof toekennen? In principe wordt ziekteverlof toegekend als een medewerker ziek, en ten gevolge van die ziekte arbeidsongeschikt is. Rouw is zojuist niet gedefinieerd als ziekte maar als een natuurlijk proces. Maar dat zegt nog niets over de arbeidsgeschiktheid tijdens rouw. De impact kan zodanig groot zijn dat werk niet verstandig is en schade kan opleveren voor zowel de medewerker zelf als de klant. Daarnaast is het hervinden van je natuurlijke evenwicht een geleidelijk proces. Met geleidelijk herstel zijn er ook weer geleidelijk arbeidsmogelijkheden.
Toch blijkt uit onderzoek dat ziekteverzuim ten gevolge van een verlieservaring op grote schaal voorkomt en dat meestal niet volstaan kan worden met een korte periode van rouwverlof.
Hoe ga je om met een collega die in een rouwproces zit?
Hoe ga je om met een collega die een verlieservaring heeft en in een rouwproces zit? Wat moet je wel en niet doen?
Impact rouwproces
De impact van het verlies kan zo groot zijn op de medewerker dat er klachten ontstaan. Psychische klachten wellicht, stress- en spanningsklachten maar ook kunnen er fysieke klachten ontstaan. De medewerker kan kampen met concentratieproblemen en ook kan de productiviteit afnemen tijdens het werk. Rouw als natuurlijk proces leidt tot geleidelijk herstel en het weer oppakken van werk. Bij de meeste mensen gaat herstel vanzelf. Er bestaat echter ook ‘dysfunctionele rouw’. Dit is wel degelijk een ziekte waar ondersteuning voor nodig is (therapie/ coaching). Ziekteverlof toekennen is hierbij zeker terecht. Het aanbieden van coaching of andere begeleiding is een noodzakelijke interventie.
Afstemming is noodzakelijk
Juist in deze situatie van wat grijs verzuim wordt genoemd blijkt dat een goede afstemming tussen leidinggevende en medewerker doorslaggevend is. Opmerkingen van de werkgever in de trant van: ‘het leven gaat verder en je zult weer verder moeten’ creëren een dusdanige afstand dat de situatie eerder erger wordt dan beter. Andere vragen dringen om voorrang:
- In hoeverre is de medewerker in staat om wel werk te verrichten (ook al is de productiviteit lager?)
- In hoeverre is de medewerker in staat om beperkt te werken (minder uren, minder dagen?) waardoor hij/zij toch een bepaalde structuur in zijn/haar leven kan behouden?
- In hoeverre draagt zinvol werk bij aan de verwerking van de verlieservaring?
- Is er een mogelijkheid om tijdelijk ander werk te verrichten?
Een open houding van de leidinggevende blijkt vaak doorslaggevend te zijn in het vinden van een goede oplossing. Goed werkgeverschap en goed werknemerschap met wederzijds oog voor elkaars belangen en behoeften is noodzakelijk. Bekijk ook: verzuim en inzetbaarheid
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Leerdoelen
Bekijk de leerdoelen voor de training omgaan met veranderingen.
