home / persoonlijke ontwikkeling / kernkwaliteiten / initiatief

Initiatief of zelfinitiërend vermogen

Initiatief of zelfinitiërend vermogen is een kernkwaliteit. Ben jij een initiator? Dat betekent dat jij iets in gang zet, een aanzet geeft tot…. en beweging creëert. Ben jij initiatiefrijk? Dan zet je graag iets op touw, je hebt ondernemingszin of handelingsdrang.

Gedragsvoorbeelden

Ik noem enkele gedragsvoorbeelden:

• Je neemt ongevraagd actie zonder dat dit door een ander wordt ingegeven
• Je stelt je vrijwillig beschikbaar voor een taak of een project
• Je komt met ideeën en je maakt plannen
• Wanneer je veranderingen als noodzakelijk ziet dan kom je met een voorstel
• Wanneer je kansen ziet benut je deze
• Je probeert nieuwe kansen te creëren
• Je laat jouw actie niet afhangen van wat anderen vinden of wat je denkt dat anderen ervan vinden maar je gaat voor jouw eigen idee, voorstel of mening
• Wanneer bepaalde zaken niet lopen zoals je had gewenst, onderzoek je de mogelijkheden voor verbetering
• Je neemt een actieve houding aan en je draagt bij aan verbetering binnen jouw bedrijf of organisatie
• Je neemt verantwoordelijkheid voor de uitvoer van taken ook als er niet om gevraagd wordt
• Je probeert actief verbeteracties in gang te zetten, plannen te maken om verbeteringen door te voeren
• Je maakt zaken uit jezelf bespreekbaar ook al zijn ze moeilijk
• Je stapt actief op anderen af en probeert contacten te leggen of jouw netwerk uit te breiden
• Wanneer je weerstand opmerkt bij anderen probeert je dit uit eigen beweging bespreekbaar te maken
• Je bent proactief ingesteld en je anticipeert op bepaalde ontwikkelingen
• Je voelt je senang in de rol van kartrekker of kwartiermaker

Valkuil

Is er ook een valkuil die bij initiatief hoort? Jazeker! Wanneer je teveel initieert kunnen anderen dat ervaren als:

• Te sturend
• Dictatoriaal
• Dominant
• Drammerig

Gevolg kan zijn dat men te weinig ruimte voor eigen inbreng ervaart. Je zet dan een te groot stempel op het idee, het plan of het voorstel.

Gebrek aan initiatief

Wanneer heb je te weinig initiatief? Ik noem wat gedragsvoorbeelden:

• Het overlaten aan een ander
• Passief en afwachtend zijn: ‘we kijken wel hoe ’t gaat, afwachten maar’
• Berusten in een bepaalde situatie: ‘je kunt er toch niets meer aan doen’
• Op verzoek van een ander tot actie overgaan (in plaats van dat dit uit jezelf)
• Afhankelijk opstellen
• Niet met verbetervoorstellen komen terwijl je wel mogelijkheden voor verbetering ziet
• Vooral geen stap te veel zetten
• Uitstellen en vermijden
• Vasthouden aan bekende en vertrouwde situaties (soms tegen beter weten in)
• Verantwoordelijkheid vermijden
• Reactief zijn

Oorzaken voor te weinig initiatief nemen

Wanneer je te weinig initiatief neemt, kan dat tal van oorzaken hebben:

• Geduld is jouw kwaliteit, maar de valkuil is afwachtend en passief
• Je stelt geen uitdagende doelen voor jezelf
• Je bent reactief ingesteld en je kijkt te weinig vooruit
• Je bent opgegroeid in een omgeving waar alles voor je beslist werd
• Je bent verslaafd aan de gazonmaaier en daardoor wordt het gras voortdurend voor je voeten weggemaaid
• Je had een broer of zus en die was je altijd een slag voor
• Je hebt dominante ouders (of je had dominante ouders) waarbij je afgeleerd hebt om initiatief te nemen (iemand zei: 'als ze mij wat vroegen gaf mijn moeder al antwoord voor ik er erg in had’)
• Je woonde in de comfortzone van passiviteit en je vindt het knap moeilijk om die te verlaten
• Je bent bang dat je het niet goed doet of dat je het verkeerd doet
• Je blijft maar beschouwen in je hoofd en je komt niet tot doen
• Je trekt je graag in een hoekje terug omdat je te weinig zelfverzekerd bent
• Je meent dat anderen het beter weten

Leerdoel

Wat is het leerdoel dat bij initiatief hoort? Dat ligt aan de situatie. Wanneer je valkuil is dat je te veel initiatief neemt, dan is geduld het leerdoel. Of: de dingen maar eens laten gaan zoals ze gaan.
Wil je juist leren om initiatief te ontwikkelen? Dan pluizen we eerst uit waar de vraag vandaan komt. Komt dat omdat je je belemmerd voelt om initiatief te nemen? Of komt het omdat je in de valkuil zit van geduld (valkuil is passief)? Vervolgens kijken we samen wanneer je te weinig initiatief neemt en hoe je dat toch zou kunnen doen.

Allergie

Het tegenovergestelde van initiatief is dus: passief, afwachten, laat maar gaan, op zijn beloop laten. Heb je daar een hekel aan? Dan past deze kwaliteit bij jou.

Leidinggevende functies

In leidinggevende functies is initiatief nemen vaak wel een sleutelwoord. Dat maakt juist het verschil. Je kunt je doorgaans geen passiviteit permitteren wanneer je leidinggevende of manager bent. Dat geldt in veel meer functies overigens. Ook als adviseur wordt initiatief van je gevraagd. Of als calculator, werkvoorbereider etc.

Initiatief binnen teams

Ook binnen teams wordt vaak initiatief verwacht. Dit is van belang wanneer je meer zelfsturing wilt ontwikkelen in jouw team. Wil je er meer over weten? Lees dan mijn artikel over: inbreng initiatief ontwikkelen team