home / persoonlijke ontwikkeling / hsp / de ander lezen

De ander lezen

Een ander kunnen lezen is een uitdrukking die nogal eens gebezigd wordt wanneer het gaat over de kenmerken van een hoogsensitief persoon. In dit artikel ga ik in op 'een ander lezen’ en wat dit betekent.

Wat is het precies?

Hoogsensitieve personen staan bekend om hun sterke zintuiglijke waarneming. Ze nemen scherp waar (zien, horen, ruiken, voelen en proeven).  De ander lezen omschrijf ik als: ‘sterk aanvoelen en begrijpen wat de ander nodig heeft’ of ‘sterk waarnemen wat de behoefte van de ander is’. Soms voelt men de behoefte van de ander nog sterker aan dan de persoon in kwestie zelf door heeft. Kortom:

• Aanvoelen wat de ander voelt
• Aanvoelen en begrijpen waar de behoefte van de ander ligt
• Horen wat de ander zegt, begrijpen wat de ander bedoelt en vooral horen wat de ander niet zegt maar toch bedoelt

Hoe gaat dat dan?

Een ander lezen: hoe gaat dat in zijn werk? Eigenlijk heel subtiel:

• De stem van iemand horen en de intonaties fijnzinniger waarnemen
• De mimiek van een persoon scherp waarnemen zoals gelaatsuitdrukkingen
• Non-verbale communicatie fijnzinnig oppikken
• Iemands gevoelens fijnzinnig diep kunnen peilen

Geweldige gave?

Zo op het eerste gezicht lijkt dit een geweldige gave wanneer je zo’n sterk inlevingsvermogen hebt dat je de ander bijna kunt ontleden. Het heeft echter nogal gevolgen voor de onderlinge relatie en communicatie. Een paar voorbeelden:

• De ander wordt boos: heeft er helemaal geen belang bij dat hij/zij ‘gelezen wordt’
• De ander krijgt feedback maar herkent dit helemaal niet of is nog niet zover
• De ander ervaart het als arrogantie of betweterij: ‘wie meen je wel dat je bent dat je dat over mij zegt?’
• De HSP-er durft het niet te zeggen uit schroom, bedeesdheid, verlegenheid voortgekomen uit eerdere ervaringen

Kortom: de ander kunnen lezen is niet altijd een feestje en kan soms grote implicaties in een relatie veroorzaken.

Averechtse werking

Soms heeft die prachtige kwaliteit om een ander te kunnen lezen een averechts bijeffect. HSP-ers staan erom bekend dat ze wars staan van macht, gezag en hiërarchie maar dat speelt een nog veel grotere rol wanneer er sprake is van machtsmisbruik. Dat zorgt voor het opborrelen van een rechtvaardigheidsgevoel dat zijn weerga niet kent. Wat dacht je bijvoorbeeld van:

• Het doorzien van onderhuidse machtsspelletjes en interne stoelendansen gericht op macht en aanzien
• Het doorzien van andere bijbedoelingen die nooit op tafel komen
• Het doorzien van onbetrouwbaarheid, onoprechtheid, onechtheid
• Het doorvoelen van onderhuidse krachten in teams en organisaties waar niemand de vinger op kan leggen (terwijl het er toch is)

Afstoten en aantrekken

Soms kan ‘de ander lezen’ een aantrekkende werking hebben en soms heeft ‘de ander lezen’ een afstotende werking. Wat ik daarmee bedoel? Iemand vertelde: ‘zodra ik bij de nieuwe directeur in de buurt kom, gaat hij zich anders gedragen, doet hij zich anders voor, vermijdt hij mij of wordt hij soms agressief’.   Kortom:

• Soms voelt de ander zich teveel bekeken en doorzien (en daar zit hij/zij niet op te wachten)
• Soms voelt de ander dat je niet gevoelig bent voor zijn ingenomen machtspositie en kan hij/zij geen vat op jou krijgen

Verantwoordelijkheid

Leerpunt voor de HSP-er is om vooral niet te veel met anderen bezig te zijn en de eigen sensor niet te veel op anderen te richten.  Het kan zorgen voor onbalans, verwarring en negatieve gevoelens. Een ander leerpunt is om de verantwoordelijkheid bij de ander te laten daar waar nodig. Loslaten is dus een belangrijk woord en leerdoel. Iemand aanvoelen en begrijpen is fijn. Emoties van een ander overnemen is de valkuil die op de loer ligt.