home / leiderschapsontwikkeling / delegeren / beslissingsbevoegdheid

Beslissingsbevoegdheid: delegeer je dat ook?

Beslissingsbevoegdheden zijn belangrijk in organisaties. Ik vind vaak dat dit een onderwerp is wat onderschat wordt. Er wordt snel gesproken over de verantwoordelijkheden lager in de organisatie leggen. Het is al moeilijker om ook bevoegdheden lager te leggen in de organisatie. Zie ook mijn artikel over verantwoordelijkheden en bevoegdheden.

Waarom is beslissingsbevoegdheid zo belangrijk?

Wat mij opvalt, is dat we in organisaties over veel praten maar dat beslissingsbevoegdheid weinig aandacht krijgt. Toch is het belangrijk: Om jouw verantwoordelijkheden goed te kunnen uitvoeren, is het nodig dat jij de juiste beslissingen kunt nemen en dat je dus over de juiste beslissingsbevoegdheden beschikt. Als dat niet zo is, dan stagneert het proces en de besluitvorming. Voor de interne communicatie is duidelijkheid van belang en in dit geval is het dus belangrijk dat de collega’s weten wie bevoegd is om de knoop door te hakken.

Wat is het verschil tussen beslissingsbevoegdheid en adviesrecht?

Een veelvoorkomende bron van verwarring binnen organisaties is het verschil tussen beslissingsbevoegdheid en adviesrecht. Soms denkt een leidinggevende dat hij of zij mag besluiten, terwijl er in werkelijkheid alleen sprake is van een adviserende rol. Dat leidt tot misverstanden, frustratie en vertraging in processen.

Beslissingsbevoegdheid betekent dat jij daadwerkelijk de knoop mag doorhakken. Jij neemt het besluit, jij bent verantwoordelijk en jij draagt de gevolgen. Bij adviesrecht geef jij je mening of breng je een voorstel uit, maar ligt de uiteindelijke beslissing bij iemand anders. Dat kan prima zijn, zolang het maar helder is.

Die helderheid ontbreekt nog weleens. Een afdelingshoofd dat denkt te mogen besluiten over een investering, terwijl dat voorbehouden is aan het MT. Of een coördinator die medewerkers aanspreekt op hun gedrag, zonder formeel mandaat. Het zijn situaties waarin onduidelijkheid over bevoegdheden leidt tot ruis, onduidelijkheid of zelfs beschadigd vertrouwen.

Wil je goed delegeren? Maak dan ook het onderscheid tussen meedenken en meebeslissen expliciet. Het voorkomt gedoe én het helpt jouw team om verantwoordelijkheid te nemen binnen de juiste kaders. Wanneer beslissingsrecht wordt gelegeerd dan vraagt dat iets van je, namelijk besluitvaardigheid.

Je moet begrijpen welke beslissingen je mag nemen: strategisch, tactisch of operationeel. Je begrijpt de impact van besluiten die je neemt. Je begrijpt wat elk besluit nodig heeft: consensus, draagvlak, commitment etc. Je begrijpt hoe de communicatie verloopt bij een te nemen besluit. Je treedt niet buiten de organisatiekaders en je voelt aan waar die liggen. Je vraagt hulp en je gaat sparren wanneer je aarzelt bij bepaalde besluiten. Je stelt niet uit en je bent niet impulsief: je neemt besluiten doordacht maar je bent wel slagvaardig.

Is mandaat hetzelfde als beslissingsbevoegd?

Mandaat betekent dat je namens iemand anders mag besluiten. Het is een afgeleide vorm van beslissingsbevoegdheid. Jij voert uit in opdracht van. Maar dat betekent niet dat jij volledig zelfstandig eindverantwoordelijk bent.

Beslissingsbevoegdheid gaat verder: je mag zelfstandig knopen doorhakken, binnen je eigen functie of rol. Het is belangrijk dat in organisaties helder is wie handelt op basis van mandaat, en wie zelf de bevoegdheid heeft. Dat voorkomt ruis en dubbel werk.

Moet je beslissingsbevoegdheid ook delegeren?

In het proces van delegeren en loslaten is het belangrijk dat niet alleen de taken worden gedelegeerd maar ook de verantwoordelijkheden, ook de bevoegdheden en in dit geval expliciet de beslisbevoegdheden.

Dat impliceert dat jij aanspreekbaar bent op beslissingen die je neemt, dat je bereid bent om je te verantwoorden over bepaalde besluiten. Dat impliceert ook dat jij je verantwoordelijk voelt voor besluitvorming. Kenmerk van beslissingsbevoegdheid is namelijk, dat het ook een verantwoordelijkheid is. Het hoort bij elkaar.

Wanneer je beslissingsrecht hebt, maar je neemt geen besluit terwijl dat wel noodzakelijk is dan ga je niet goed met jouw verantwoordelijkheden om. Andersom is ook waar: wanneer je wel besluiten neemt, terwijl dit niet noodzakelijk is, dan ga je ook niet goed met jouw gedelegeerde verantwoordelijkheid om.

Wat vraagt gedelegeerd beslissingsrecht van jou?

Wanneer beslissingsrecht wordt gelegeerd dan vraagt dat iets van je, namelijk besluitvaardigheid.

• Je moet begrijpen welke beslissingen je mag nemen: strategisch, tactisch of operationeel.
• Je begrijpt de impact van besluiten die je neemt.
• Je begrijpt wat elk besluit nodig heeft: consensus, draagvlak, commitment etc.
• Je begrijpt hoe de communicatie verloopt bij een te nemen besluit.
• Je treedt niet buiten de organisatiekaders en je voelt aan waar die liggen.
• Je vraagt hulp en je gaat sparren wanneer je aarzelt bij bepaalde besluiten.
• Je stelt niet uit en je bent niet impulsief: je neemt besluiten doordacht maar je bent wel slagvaardig.

Wat levert het op als je beslissingsbevoegdheid goed regelt?

In het proces van delegeren en in het proces van interne communicatie is vaak winst te behalen wanneer het gaat over beslissingsbevoegdheid. Wanneer je dat goed doet, krijg je draagvlak, committeren collega’s zich, krijg je intrinsieke motivatie. Doe je het niet goed dan creëer je weerstand.

Veelgestelde vragen – FAQ

Hier tref je enkele veelgestelde vragen.

Wat als ik verantwoordelijk ben, maar niet bevoegd?

Dan ontstaat er een spanningsveld. Je kunt je werk niet goed doen zonder beslissingsruimte. Bespreek dit met je leidinggevende en vraag om duidelijke afspraken. Zie ook ons artikel over verantwoordelijkheid en bevoegdheid.

Hoe weet ik of ik echt beslissingsbevoegd ben?

Dat staat niet altijd zwart-op-wit. Vraag je af: mag ik echt zelf knopen doorhakken, of voer ik slechts uit? Twijfel je? Vraag om duidelijkheid vanuit je organisatie.

Moet ik altijd alles afstemmen voordat ik besluit?

Niet per se. Dat hangt af van jouw rol, de impact van de beslissing en het afgesproken mandaat. Soms is sparren verstandig, soms is snelheid belangrijker. We helpen je graag bij het vinden van die balans.

Wat als ik besluiteloos word door druk of twijfel?

Dat gebeurt vaker dan je denkt. Besluitvaardigheid kun je trainen. Lees ons artikel over besluitvaardigheid als competentie.

Ben ik gewoon bedachtzaam of eigenlijk besluiteloos?

Soms noemen we het bedachtzaamheid, maar is het uitstel. In dit artikel lees je meer over het verschil tussen bedachtzaam zijn en besluiteloosheid.