home / persoonlijke ontwikkeling / stress / stress spanning

Stress, spanningen en werkstress

Stress en werkstress kunnen diverse oorzaken hebben. Persoonlijke factoren spelen een rol bij stress zoals: moeilijk kunnen relativeren, hoge verwachtingen van onszelf, hoge werkdruk, vervelende situaties op het werk. In dit artikel ga ik in op soorten stress en leg ik uit wat mogelijke oorzaken kunnen zijn.

• Fysieke, mentale en emotionele stress

  Ik onderscheid grofweg een drietal soorten stress namelijk:

  • Fysieke stress

    Fysieke stress ontstaat bijvoorbeeld bij een auto-ongeluk, een roofoverval, bedreiging met een pistool etc. In ieder geval een situatie die bedreigend is en onverwachts komt. Fysieke stress zet bij ieder mens het vecht-of-vlucht mechanisme in beweging.

  • Mentale stress

    Mentale stress ontstaat vaak in situaties waar andere mensen bij betrokken zijn en emoties spelen hier een bijzondere rol.

  • Emotionele stress

    Emotionele stress heeft vaak te maken met een bedreiging van onze behoeften door verandering en dus een bedreiging van onze waarden, overtuigingen. Teleurstellingen kunnen een rol spelen wanneer onze verwachtingen niet worden gerealiseerd.

• Gevolgen schadelijke stress

  De gevolgen van schadelijke stress kunnen legio zijn zoals:

  • gespannen
  • een onbehaaglijk gevoel
  • boos of depressief
  • een kort lontje of de neiging om juist weg te lopen
  • gezondheidsklachten
  • gebrek aan zelfvertrouwen
  • een futloos gevoel

• Situaties waarbij stress een rol kan spelen

  Uiteraard zijn er meerdere situaties waar stress een rol  kan spelen zoals:

  • thuis: relaties met familie, partner of vrienden
  • werksituatie: werkstress
  • stress door financiële problemen

Oorzaken stress

Ik kan legio oorzaken aanwijzen waardoor stress ontstaat:

• we hebben te hoge verwachtingen van onszelf of een ander heeft te hoge verwachtingen van ons
• stress door rolverwisselingen
• we kunnen moeilijk relativeren
• we zijn verantwoordelijk (gesteld) of we voelen ons verantwoordelijk voor zaken waar we weinig invloed op hebben
• rolambiguïteit: er worden onduidelijke eisen gesteld aan ons
• roloverbelasting: teveel werk in te weinig tijd
• nare situaties op het werk: conflicten binnen teams, integriteitskwesties
• nare gebeurtenissen: ziekte, ontslag of rouw
• te weinig taakbelasting: zinloze activiteiten zonder uitdagende prikkel

Wat is er aan te doen?

Wat er aan te doen is kan in korte stappen worden neergezet:

• Stap 1: eerlijk jouw situatie onder ogen zien en bereid zijn om dit vraagstuk aan te pakken
• Stap 2: samen met jouw coach een actieplan maken gericht op het verminderen van stress

Stress op het werk

Het lijkt erop dat we ons bewuster worden wat stress in de werksituatie kan doen met een medewerker. De aandacht van de media en overheid draagt er aan bij. Stress op de werkvloer komt opeens op de agenda. Maar wat voor stress is er op de werkvloer?

• Effectief, resultaat en meetbaar

  Een aantal woorden zijn van groot belang in het bedrijfsleven. Alles moet effect en resultaat hebben. Alles moet meetbaar en traceerbaar zijn. 

  • Effectief, rendement en efficiënt

    Op de een of andere manier zijn de woorden effectief, rendement en efficiënt heel belangrijk geworden bij bedrijven en overheidsorganisaties. Iedere minuut moet worden gebruikt: het moet steeds sneller en steeds beter. Maar als het even kan wel met dezelfde mensen of zelfs met minder medewerkers.

  • Resultaat

    Ondertussen zijn we ook bevlogen door het woord resultaat. Alles moet resultaat hebben. En continu probeert het management de financiële resultaten omhoog te krijgen binnen organisaties. De druk wordt opgevoerd en komt voor een deel bij de medewerker te liggen.

  • Meetbaar

    Tal van methodieken zijn ontwikkeld om de zaken op de werkvloer meetbaar te maken. We hebben kengetallen, KPI's. We meten klachten, ziekteverzuimpercentages, doorlooptijden van orders, doorlooptijden van telefoontjes die binnenkomen. We werken met prognoses, omzetcijfers, targets. En zolang de cijfers kloppen, gaat het goed. Kloppen de cijfers niet dan moet er bijgestuurd worden. 

• Gebrek aan communicatie op de werkvloer

  Los van de drie sleutelwoorden zijn er veel meer stressfactoren op de werkvloer aan te wijzen en een belangrijke factor daarbij is een structureel gebrek aan communicatie.

  • Geen tijd meer voor een kopje koffie

    Onlangs zei iemand: vroeger hadden we op maandagochtend nog tijd voor een kopje koffie en de leidinggevende vroeg hoe het weekend was geweest of hoe het nu verliep op het werk. Tegenwoordig hebben we een manager die holt van de ene naar de andere vergadering.

  • Gebrek aan duidelijkheid

    Onduidelijkheid kan de medewerker stress geven. Dat zit in heel veel zaken: wordt mijn arbeidsovereenkomst wel of niet verlengd? Wanneer krijg ik een vaste aanstelling? Gaat de fusie wel door of niet? Gaan we reorganiseren of gebeurt dat niet? Gebrek aan duidelijkheid is ook dat er vanuit het management of de leiding geen prioriteiten worden gesteld terwijl ze de medewerkers wel voortdurend vertellen dat er prioriteiten gesteld moeten worden.

  • Verschillende verwachtingen

    Gebrek aan communicatie kan ertoe leiden dat er verschillende verwachtingen ontstaan. Beeldvorming gaat een rol spelen bij de medewerker of het team.

  • Van het ene overleg naar de volgende vergadering

    Zeker voor leidinggevenden en managers geldt dat ze in de huidige tijd soms van het ene overleg naar het andere hollen. Vergadering 1 is afgerond en de volgende komt er alweer aan. Of het allemaal zoveel zin heeft, betwijfel ik nogal eens.

  • Onvoldoende bezetting op de afdeling

    Onderbezetting op de afdeling zie ik ook regelmatig als oorzaak van stress en werkdruk bij de medewerker. Dat geldt zeker voor bedrijven die in crisistijd zijn gereorganiseerd, terwijl het werkvolume nagenoeg gelijk is gebleven. 

  • Verandermoeheid

    In sommige organisaties is sprake  van verandermoeheid. Ze hebben de ene verandering nog maar net achter de rug of de volgende komt er alweer aan. Dat geldt op tal van fronten: de ene keer wordt er een tussenlaag aan leidinggevenden weggesneden en de volgende keer wordt er een nieuwe laag gecreëerd.

  • Gebrek aan waardering

    Gebrek aan waardering voor medewerkers geeft stress en kan leiden tot twijfel over eigen functioneren. Iemand in de bouwsector zei pas: 'we doen het nooit helemaal goed, het moet altijd sneller, er zit altijd te weinig winst op een project dat we hebben afgerond en we horen nooit dat we het een keer goed hebben gedaan'.

  • Teamstress

    Onderlinge spanningen en conflicten leiden tot teamstress.