home / persoonlijke ontwikkeling / hsp / leidinggeven hsp ers

Leidinggeven aan hoogsensitieve personen

Leidinggeven aan HSP-ers vraagt soms om een andere benadering dan leidinggeven aan mensen die geen HSP-er zijn. In de praktijk merk ik dat veel leidinggevenden toch nog erg onbekend zijn met het fenomeen HSP. Gevolg is dat er beeldvorming, onjuistheden en misverstanden over HSP ontstaan wat soms verkeerd uitpakt bij de aansturing van medewerkers die HSP-er zijn.

Erkenning van talent

HSP-ers denken soms anders dan anderen. Ze zijn creatief, denken out-of-the-box, zijn minder op regels en procedures gericht, komen sneller tot de kern en essentie. Het benutten en erkennen van dit talent is vele malen beter dan toch die HSP-er willen drukken in het keurslijf van de regels, systemen, procedures en wetmatigheden.

Rationeel benaderen

Wat is het verschil tussen HSP en niet-HSP? Het schoolvoorbeeld tussen een hoogsensitief persoon en een rationeel ingesteld mens is als volgt te omschrijven. De HSP-er zegt: ‘ik heb het gevoel dat het in dat team niet goed gaat’ waarop de rationeel ingestelde manager zegt: ‘hier kan ik helemaal niets mee, kun je dat ook onderbouwen?’.
Begrijp je? Als er nu één ding is wat die HSP-er niet kan is dat het onderbouwen van zijn sensorische intuïtie. Hij/zij voelt dat er iets niet in de haak is, dat er onderhuids iets broeit, dat er in het onderbuikgevoel iets is wat niet klopt. Maar een rationele en logische verklaring is niet te bedenken bij dit gevoel.
Hoe dat kan? Ook dat vraagt naar logica! Hoe kan het dat de aarde om de zon draait (wat iedereen rationeel wel weet) terwijl we toch het gevoel hebben dat de zon in het oosten opkomt en in het westen ondergaat? Gevoel, beleving en ervaring is soms anders dan logica op basis van rede en argumenten.
HSP-ers hebben vaak een onderbuikgevoel bij iets. Je helpt ze door ze te stimuleren woorden te geven aan dat onderbuikgevoel en je helpt ze niet door ze af te straffen op dat onderbuikgevoel.

‘Geef mij geen kritiek’

Onlangs zei een hoogsensitief persoon: ‘geef mij alsjeblieft geen kritiek maar ga met mij in gesprek en ga met mij sparren’. Waarom? Ze zei: ‘ik heb dagen nodig om bij te komen wanneer ik kritiek krijg!’.  Kenmerk van HSP is dat kritiek harder binnenkomt dan bij anderen. Het helpt niet door te zeggen:

• Trek je dat niet zo aan
• Maak het niet groter dan het is
• Probeer het wel te relativeren
• Betrek het niet op jezelf

Harde woorden, harde intonaties komen nu eenmaal fijnzinniger binnen op de sensor van de HSP-er. En inderdaad: voor je het weet is het kwaad al geschied. 

Begrijp overprikkeling

HSP-ers zijn soms overprikkeld door overstimulatie. Deels veroorzaken ze dat zelf door al hun energie op te souperen wanneer ze in de flow zitten of door de sensor voortdurend op het erf van de ander te plaatsen. Deels overkomt ze dat door de werkplek waar ze functioneren. Geluiden, overmatige reuk of een drukke omgeving hebben soms impact. Wanneer jouw hoogsensitieve medewerker overprikkeld is, betekent dit dat een hersteltijd ingebouwd moet worden. Maar vanuit overprikkeling kan de HSP-er reageren op jou of op collega’s door dicht te klappen of juist door te directief te zijn, maar ook door het overzicht te verliezen, in paniek te raken of onrustig te worden. In ieder geval is het belangrijk om deze overprikkeling als leiding te herkennen en serieus te nemen zonder er heel negatief, belerend of bevoogdend op in te gaan.

Vertrouwen en stimulans

HSP-ers hebben net als ieder mens vertrouwen en waardering nodig. Maar voor een hoogsensitief persoon geldt evenals voor een hoogbegaafd persoon dat dit vertrouwen de bakermat is voor goed functioneren. HSP-ers voelen nog sneller aan dan anderen wanneer dat vertrouwen er niet is en dat kan meteen onbalans veroorzaken. Waardering is nodig om goed te kunnen functioneren. Dat betekent dat ze gestimuleerd en gefaciliteerd moeten worden in eigen ontwikkeling en ruimte moeten krijgen om hun werk te doen naar eigen inzicht.

Autoriteit en overwicht verwerven

Leidinggevenden verwerven autoriteit en overwicht op natuurlijke wijze wanneer je respect hebt voor de HSP-er en moeite doet om hen te begrijpen. Leidinggevenden verwerven geen autoriteit op basis van de streepjes op het overhemd. Leiderschap is wat anders dan heerschappij voeren over mensen. Dat voelt een hoogsensitief mens aan als geen ander. In die zin staat hij/zij wars van macht en hiërarchie c.q. van politieke of bestuurlijke machtsspelletjes / machtsspellen.