home / leiderschapsontwikkeling / communicatie leidinggevende / sparren

Sparren is een krachtig communicatiemiddel op de werkvloer

Sparren is wat mij betreft een communicatievorm. Het woord komt uit de vechtsport en het betekent dat je oefent met een tegenstander. Dat beeld vind ik mooi. Het vertelt namelijk precies wat sparren is. In dit artikel ga ik in op de betekenis van sparren en dan met name op de werkvloer.

Sparringpartner

Kenmerkend voor een sparringpartner is dat hij/zij niet jouw problemen gaat oplossen. Een sparringpartner denkt mee, vertelt hoe hij/zij tegen jouw vraagstuk aankijkt maar schrijft niets voor en dicteert niet! Hij/zij laat de verantwoordelijkheid voor het vraagstuk bij jou liggen, neemt het niet over in zijn/haar betrokkenheid, zorgzaamheid of oplossingsgerichtheid.

Dat vraagt wel bepaalde vaardigheden. Een sparringpartner moet dus allereerst begrijpen wat jij voorlegt, goed doorvragen, door de vraagstelling jou dwingen (ik bedoel uitnodigen) om te specificeren waar het echt om te doen is.

Voorbeeld

Ik noem een voorbeeld. Ik stel mijn sparringpartner de vraag: ‘als jij in mijn schoenen zou staan, kies jij dan voor optie A, B of C?’. Overigens klopt de vraag niet, want mijn sparringpartner staat niet in mijn schoenen. Maar stel dat ik het zo vraag.
Krijg ik dan als antwoord: ‘ik zou voor A kiezen’? Beter vind ik de tegenvraag: ‘wat is voor jou het belangrijkste bij het maken van die keuze?’ en ‘waar vind je dat element het sterkst vertegenwoordigd?’.
Zie je de kracht van de tegenvraag? Je legt de verantwoordelijkheid voor het maken van keuzes terug op deze manier.

Uitgevraagd door tegenvragen

Zie je wat sparren is? Je wordt uitgevraagd! En door de juiste vragen en tegenvragen gesteld te krijgen, zie je zo opeens de oplossing. Vaak zeggen mensen: ‘laat mij eens even hardop denken’. Sparren vind ik een vorm van hardop denken in het bijzijn van de ander. En door de vragen die je krijgt, ga je nog meer hardop denken. Je hoofd komt in beweging, je krijgt meer ideeën.
Het is eigenlijk je idee spiegelen in het licht van de ander. Zie jouw sparringpartner maar als spiegel. Terwijl je vertelt hoe jij naar het vraagstuk kijkt, zie je ineens waar het wringt. Waarom? Omdat je al pratend niet meer voorbij kunt aan tal van zaken die zo logisch leken in jouw hoofd. Jouw sparringpartner helpt je dus om zaken te verhelderen.

Niet iedereen kan het!

Ik weet dat niet iedereen kan sparren en dat je niet met iedereen kunt sparren. Het vraagt wel iets van jou en de ander om het goed te kunnen. Sommige mensen hebben voorkeur voor een kant-en-klare maaltijd uit de magnetron. Ze leggen een vraagstuk voor, ze willen van jou horen hoe het aangepakt moet worden en dan zijn ze klaar. En als je dat dan niet vertelt, dan hebben ze het gevoel dat je ze met een kluitje in het riet stuurt.

Valkuilen bij sparren

Ik noem de valkuilen bij sparren nog eens:

• Het vraagstuk van de ander tot jouw probleem maken of je verantwoordelijk gaan voelen voor het vraagstuk van de ander.
• Gaan voorschrijven, instrueren, dicteren hoe jij het vraagstuk zou oplossen
• Niet meedenken vanuit de perceptie van de ander maar vooral jouw eigen perceptie projecteren op het vraagstuk

Het zijn de kleine dingen die het doen

Ik spar vaak en veel. Bijvoorbeeld met ondernemers en leidinggevenden. Wat mij opvalt is het zinnetje ‘o ja, bedankt! Dit had ik nou net even nodig, dat ik dat zelf niet had bedacht’. Soms is het zo voor de hand liggend! En juist wat voor de hand liggend is, zien we niet meer. Daar gaan we aan voorbij. Jouw sparringpartner weerspiegelt wat vanzelfsprekend lijkt (en wat het in eerste instantie voor jou toch niet was).