Leven met de dood
In onze cultuur is de dood een beetje verbannen vind ik. De dood is uitgerangeerd, aan de kant gezet. We zijn er bang voor! Doodgaan mag niet. Of in ieder geval moet je het zo lang mogelijk uitstellen. Veel fruit eten, gezond leven, regelmatig sporten, optimale medische zorg en het maximale uit het leven halen.
We hebben moeite met ouder worden. Een hele industrie is opgestaan om te maskeren dat we de 50 gepasseerd zijn. We moeten er jong, rimpelloos en vitaal uitzien. Grijze haren laten we achter bij de kapper. Ben je zestig of ouder? Zorg dat je er als een dertiger uitziet. Weg met die ouderdom! De cosmetica-industrie vaart er wel bij, de kapper en de sportschool ook. Maar in mijn ogen is het fake, onecht en onoprecht!
Moeite
In onze cultuur vinden we de dood ingewikkeld. We moffelen weg, we zwijgen de dood dood, we vermijden, we ontvluchten, we kijken weg. We kunnen er moeilijk mee omgaan. Vroeger stond de kerk middenin het dorp en om de kerk was een kerkhof. Het werd ook wel de dodenakker genoemd. Nu is de dood niet meer midden in het dorp maar vaak aan de zijkant. En dat typeert hoe we met de dood omgaan.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Tijd
Wanneer je in gedachten
je leven stelt
in het oneindig licht
van eeuwigheid;
dan ben je de plaats kwijt
waar je dacht te staan.
Het duizelt voor ogen
eindeloze vergezichten
grenzeloze gedachten
tijdloos bestaan.
Eigen nietigheid
wordt voor ogen gehouden
Je eigen toegedachte plek
verdwijnt
smelt weg
als sneeuw voor de zon.
Ons begin en ons eind
zijn slechts millimeters
op de meetlat
van de tijd.
Jan Stevens, april 1994
Je krijgt ermee te maken
Weet je: de realiteit is anders. Jij en ik krijgen te maken met de dood, met pijn, met lijden, met verlies. Jij en ik krijgen te maken met ziekte. En dat zeg ik zonder somber te zijn of zwaarmoedig. Ik benoem dat zonder depressief te zijn. Want wie het leven in de ogen kijkt, weet dat het eindig is. Elk mensenleven is eindig.
Leven na dit leven?
Is er dan een leven na dit leven? Daar blijf ik nu even vanaf. Omdat daar zoveel verschil in overtuiging is dat het gaat afleiden van waar het mij om te doen is namelijk de bewustwording dat ons leven zich in kwetsbaarheid voltrekt. Dat woord is een intrigerend woord. Het gaat over de kwets en dat betekent dat een gevoelige plek is getroffen, dat er beschadiging is, dat je je bezeerd hebt en dat je leed ervaart of verdriet. Kwetsbaar zijn betekent dat je die pijn erkent, onder ogen ziet, in de ogen kijkt. En ook dat je het deelt met anderen.
Morgen kan alles anders zijn
Onlangs zei een Belgische mevrouw tijdens een coachingstraject tegen mij: ‘morgen kan alles anders zijn’. Van de één op de andere dag kan er iets gebeuren waardoor alles in jouw leven anders is. De mens zoekt zekerheid en van één ding is een mens verzekerd zegt de volksmond namelijk dat hij dood gaat. Ondertussen hebben we alles dichtgetimmerd met zekerheden en verzekeringen tot ons graf toe en daarna. Is dat erg? Wat mij betreft niet! Is dat verkeerd? Ook niet! Waarom ik het schrijf? Ik voer een pleidooi voor leven in kwetsbaarheid.
Betekenis
De eindigheid van het leven heeft een functie. Daardoor gaan mensen betekenis aan hun leven geven. Als het leven niet eindig was, zouden we dat niet doen.
Zonder dood en eindigheid geen zingeving en weinig betekenis aan dit leven. Is dat dan ‘ Carpe Diem?, zo van pluk de dag! Haal er uit wat er in zit. Geniet met grote mate. Haal zoveel mogelijk binnen! Zet de bloemen buiten en hang de slingers op! Dat is een keuze en ook een levensovertuiging om het zo te doen.
Ik heb meer gevoel bij wat anders. Leef het leven zo dat het betekenis voor jou geeft. En jij weet hoe er dat uitziet. Dat schrijf ik jou niet voor.
Mijn ervaring
Als kind was ik al gefascineerd door de dood en door mensen die met de dood te maken hadden in hun leven. Ik was ook geboeid hoe ze daarmee omgingen. Voor mezelf heb ik er dit van geleerd:
- wat het meeste kost, is het minste waard wanneer je iemand moet verliezen
- alles van immateriële waarde, geeft bij een sterfgeval de grootste betekenis
Wat mij betreft is daarmee de toon van betekenis gezet.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Leerdoelen
Bekijk de leerdoelen voor de training omgaan met veranderingen.
Dood en betekenis
Velden met een * zijn verplicht.
