Ongevraagde of ongewenste goedbedoelde adviezen
Ongevraagde adviezen zijn wellicht goedbedoeld maar kunnen toch helemaal verkeerd overkomen bij de ander. Daarom wordt er vaak bij gezegd: ‘ik bedoel het goed hoor’. Meestal is dat cadeaupapier waarmee het advies, maar soms ook de kritiek of de feedback wordt verpakt. In dit artikel ga ik in op ongevraagde adviezen.
Ongevraagde adviezen hebben een meerwaarde
Eerst maar naar de kracht van ongevraagd advies. Ik noem het voorbeeld dat je op een dag op reis moet. En je dacht dat je de route goed had uitgestippeld. Tot een kennis van je zegt: ‘maar als je zo en zo gaat, dan scheelt je dat wel 1,5 uur reistijd’. Soms zijn adviezen dan handige tips. Daar word je blij van en daar ben je dankbaar voor.
Feedback geven en ontvangen
Wil je leren om feedback te geven of te ontvangen? De Steven is specialist in persoonlijke ontwikkeling! We stellen voor jou een individuele training samen die precies bij je aansluit.
Feedback geven en ontvangen binnen teams
Voor teams hebben wij de training feedback geven en ontvangen ontwikkeld. Een belangrijk onderwerp daarbij is: kritiek geven en ontvangen.
Gradatie
Nu breng ik wat gradatie aan in ongevraagde adviezen. Een praktijkvoorbeeld. Vera en haar partner zijn verhuisd en ze wonen goed 2 jaar in hun felbegeerde woning, waarop ze bekendmaken dat ze weer gaan verhuizen. Papa en mama zeggen: ‘Dat meen je niet, Vera! Ga je nu alweer verhuizen? Had je niet beter direct kunnen bedenken dat je in die andere plaats wou wonen?’. En dan komt dat zinnetje: ‘als ik jou was dan…..’. Papa zei: ‘Als ik jou was dan zou ik daar maar eens een aantal jaren blijven wonen’. En mama zei: ‘Als ik in jouw schoenen zou staan dan had ik het zo en zo aangepakt’. Zit Vera hierop te wachten? Zit haar partner te wachten op dit soort ongevraagde adviezen? Nee dus. Eigenlijk is het dus een ongewenst advies.
Ongevraagde of ongewenste adviezen?
Nog een stap verder en dan gaat het over ongewenste adviezen. Wat is dan een ongewenst advies? Een advies waar niemand op zit te wachten. Ik denk aan Richard en Laura. Ze kregen een relatie nadat van beiden hun eerste huwelijk was mislukt. En na 3 maand vertelden ze de familie dat ze gingen trouwen. En dat viel helemaal niet in goede aarde. Ze moesten het maar eens rustig aan doen. Ze moesten maar eens bekijken of deze relatie wel standhield. Maar ze zetten hun plannen door en inmiddels zijn ze al 18 jaar bij elkaar. Dat noem ik ongewenste adviezen. Dan kom je op een terrein waar je de waarden van persoonlijke vrijheid raakt van anderen. Dat is de categorie betweterigheid, broeierigheid en bemoeizucht.
Waar ligt de grens?
Gelukkig is er geen wetgeving over wat ongewenst is of wat ongevraagd is. Maar ik geef mijn overtuiging graag door. Het verschil zit in perceptie. Adviseer je iemand vanuit jouw eigen perceptie, waarden en normen? Dan heb je kans dat je de plank misslaat. Of ben je in staat om je te verplaatsen in de perceptie van de ander en probeer je vandaar uit te adviseren? Dan heb je kans dat het misschien ongevraagd is, maar zeker niet ongewenst.
Wat is de behoefte van de ander?
Belangrijk punt is luisteren en verstaan waar de ander behoefte aan heeft. Dat geldt ook voor ongevraagde behulpzaamheid, ongevraagde zorgzaamheid en ongewenste over-verantwoordelijkheid.
- Heeft de ander behoefte aan een luisterend oor en krijgt hij/zij praktische adviezen aangereikt?
- Heeft de ander behoefte aan steun en krijgt hij/zij instructie over hoe het nu verder moet?
- Heeft de ander behoefte om even te sparren en krijgt hij/zij een MP3-bestand te horen over wat er beter kan?
Feedback, kritiek of advies?
Lees ook mijn artikel over feedback, advies of kritiek. Er is hierover nogal verwarring over.
- Feedback leg ik uit als: je geeft voeding (letterlijke betekenis van feed) aan de ontwikkeling van de ander.
- Kritiek geven: je bent erop uit om verandering te bewerkstelligen of je vindt iets niet goed gaan. Je vindt dat het anders moet dan het nu gaat.
- Adviseren is: je vertelt de ander wat hij/zij zou moeten doen in een bepaalde situatie.
Soms vraagt de ander om feedback maar er wordt een advies gegeven. Zie je weer die mismatch? En ook hier geldt: ongevraagde feedback en zelfs ongevraagde kritiek kan waardevol zijn. Het kan je soms de ogen openen voor iets wat je niet zag en waar je je niet bewust van bent. Ik denk ook dat alles wat je mee kan nemen ter verbetering een pluspunt kan zijn. Maar er is ook ongewenste feedback. Er is wat mij betreft zelfs ongepaste feedback.
Ongewenste of ongepaste feedback
Regelmatig wordt ongewenste feedback verkocht in cadeaupapier waarop staat ‘ja maar ik bedoel het goed’. Het is zelfs geen feedback waar ik over praat. Het is soms kritiek rechtstreeks op de man of vrouw gespeeld. Zoals ik pas een gesprek meemaakte tussen Henk en Lianne. Henk vertelde vol vuur een verhaal en Lianne schoot in de lach. Ze zei: ‘jij hebt zo’n monotone stem, ik moet ervan lachen’. Ik zag dat Henk dit raakte. Soms weet je niet wat je aanraakt wanneer je dit soort dingen zegt.
Ik denk aan Karel die een paar kilo gegroeid was en de opmerking kreeg: ‘zo, jij ziet er ook goed uit’. De opmerking werd erbij gemaakt: ‘ik bedoel het positief hoor’.
Bescheidenheid telt
Wat mij betreft is bescheidenheid een groot goed. Weet wat je zegt, weet tegen wie je wat zegt en weet waarom je wat zegt. Je kunt anderen zoveel pijn doen wanneer jouw goedbedoelde boodschap toch genadeloos hard dreigt aan te komen. Waarom zou je het doen? Zoals die mevrouw met een onvervulde kinderwens bij de kapper de opmerking kreeg: ‘het geeft ook wel veel vrijheid hè, als je geen gezin hebt?’.
Mensen willen wel veranderen
Ik geloof dat een mens wel wil veranderen, maar hij/zij wil niet veranderd worden. En al helemaal niet door jou of mij.
Leerdoelen training feedbackvaardigheden
Dit artikel schreef ik in de serie over leerdoelen voor de training feedback geven en ontvangen.
