Is macht een drijfveer in jouw loopbaan?
Is macht een drijfveer in jouw carrière of loopbaan? Heb jij graag zeggenschap over anderen of heb je graag invloed op de situatie? Merk je dat je graag wilt dat er gewerkt gaat worden zoals jij wilt dat er gewerkt moet worden?
Wat is macht precies?
Macht is een omstreden woord wat tal van negatieve associaties oproept. Maar macht hoeft niet per definitie negatief te zijn. Zo heeft de tandarts macht over jou wanneer jij als cliënt in de stoel ligt. Dat geldt ook voor de chirurg en in veel gevallen ook de arts of huisarts. Beter zou het zijn om er een definitie van te maken.
Iedereen die meer kennis heeft dan jou heeft macht in een bepaalde situatie. Kennis is dus macht. Iemand zei: ‘kennis is macht, kennissen is machtiger’. Op basis van jouw expertise en kennis kun je dus macht verwerven. Maar macht kun je ook verwerven op basis van senioriteit, authenticiteit en ook op basis van de functie die jij bekleedt of het beroep dat jij uitoefent. We noemen een aantal kenmerken:
- Het vermogen om iets te laten gebeuren zoals jij het voor ogen hebt.
- Het vermogen om bepaalde situaties naar jouw hand te zetten.
- Op basis van overwicht mensen te beïnvloeden zodat ze gaan doen wat jij voor ogen hebt.
Negatieve associatie
Macht heeft een negatieve associatie. Feitelijk hebben we het dan over misbruik. Machtsmisbruik of machtswellust is wat anders dan macht. Wat het verschil is? Bij machtsmisbruik:
- Legt de ander zijn wil op ondanks alle protesten. Dat is wat anders dan gezag uitoefenen zoals een politieman op straat doet (die legt niet zijn eigen wil op maar handelt in naam van..).
- Staat men op geen enkele manier open voor ideeën, suggesties, opmerkingen van anderen.
- Laat men eigen belang voorgaan voor organisatiebelang of teambelang en heeft men geen oog voor de individuele belangen van de medewerker (ook al vertelt men in de wandelgangen een ander verhaal).
Gevolgen machtsmisbruik
Wanneer er sprake is van misbruik van macht zijn er vaak zichtbare gevolgen zoals:
- Hoog verloop binnen het personeel.
- Hoog ziekteverzuim binnen het bedrijf of binnen de afdeling.
- Zij gaan van conflict tot conflict steeds voort zonder zichzelf ooit af te vragen hoe dat kan.
- Gebrek aan zelfreflectie.
- Gebrek aan inlevingsvermogen.
Zeggenschap en invloed: wat is jouw drijfveer?
Is jouw drijfveer om macht uit te oefenen over anderen? Of gaat het om invloed en zeggenschap? Dat is in feite wat anders. Indien jij behoefte hebt aan invloed dan heb je behoefte aan zeggenschap. Je wilt bijvoorbeeld invloed op:
- Beslissingen die genomen worden.
- Situaties die zich voordoen.
- Het aannamebeleid van de organisatie.
- Strategische, tactische c.q. operationele keuzes.
- Hoe jij jouw werk uitvoert (je hebt genoeg aan kaders en je hoeft geen leidinggevende die jou in alles de wet voorschrijft).
- Hoe je jouw doelstellingen haalt.
- Welke werkmethodieken je hanteert.
- In welke volgorde je jouw werk doet.
Persoonlijke drijfveren
Dit artikel is geschreven in de serie: persoonlijke drijfveren.
Carrière en werk
Training en coaching gericht op carrière en werk o.a. loopbaancoaching.
