home / persoonlijke ontwikkeling / autonomie / behoeften / behoefte zekerheid

Behoefte aan zekerheid en duidelijkheid

Behoefte aan zekerheid en duidelijkheid is te vinden op persoonlijk niveau, organisatieniveau maar ook binnen teams en zelfs op wereldniveau is er behoefte aan zekerheid. Een mens heeft nu eenmaal behoefte aan zekerheid en duidelijkheid. Wanneer iemand bedreigd wordt in zijn zekerheden roept dat tal van negatieve gevoelens en emoties op als primaire reactie.

• Zekerheid leg ik vooral uit als duidelijkheid. Je kunt beter weten welke ziekte je onder de leden hebt dan 6 maand van onderzoek naar onderzoek gaan zonder te weten wat er nu precies aan de hand is. Je kunt beter weten dat je ontslag krijgt en wanneer dat ingaat dan maanden rondlopen wetend dat er een aantal mensen uit moeten wegens reorganisatie terwijl je niet weet wie dit betreft.
• Duidelijkheid is weten waar je aan toe bent. En dat geeft een vorm van zekerheid. Beter te weten hoeveel schulden je hebt en een plan van aanpak erbij hoe je het aanpakt dan leven met de stress van het niet-weten en het risico lopen dat de problemen alleen maar groter worden.

Soorten zekerheden

Behoefte aan zekerheid speelt een rol op alle niveaus. Er is tal van situaties te bedenken waarbij dit een rol speelt zowel op het persoonlijk vlak als bedrijfsmatig. Er zijn diverse zekerheden te benoemen zoals:

• Persoonlijk niveau

  Op persoonlijk niveau is er behoefte aan zekerheid. Denk maar eens aan zekerheid in jouw relatie of aan financiële zekerheid (geld). Een voorbeeld is de zekerheid  van een vaste baan. Een vaste baan geeft ons een bepaalde zekerheid en wanneer we daarin bedreigd worden, ontstaan er gevoelens van onzekerheid. Lees ook mijn artikelen over: baanzekerheid, bestaanszekerheid en bestaansrecht.

• Team- en organisatieniveau

  Ook in teams en organisaties is er behoefte aan zekerheid en duidelijkheid. Zekerheid creëren binnen de organisatie is dus duidelijkheid scheppen. En duidelijkheid ontstaat door een heldere visie neer te zetten (duidelijkheid over de richting waar we naar toe gaan). Werkprocessen, procedures, het personeelshandboek, voorschriften, dragen bij aan duidelijkheid. Wordt deze behoefte bedreigd dan ontstaat er onduidelijkheid wat kan leiden tot verwarring of twijfel. Een leerdoel voor veel organisaties in dit kader is: afspreken, bespreken, aanspreken op en uitspreken van. 

• Stabiliteit

  Stabiliteit geeft ons zekerheid. Het duidt op een situatie waarbij iets stevig of sterk is. Stabiliteit is degelijkheid, gedegen, vast, evenwichtig en duurzaam.  Wanneer de situatie stabiel is voelen we ons zeker omdat we weten dat er dan geen verandering in negatieve zin aanstaande is.

• Continuïteit

  Ook continuïteit geeft zekerheid en duidt op een bepaalde voortgang zonder dat dit doorbroken zal worden. Daarbij valt ook te denken aan bedrijfscontinuïteit of een continue stroom van inkomen.

• De wereld van de maakbaarheid

  Graag hebben we zekerheid over de toekomst. Een manier om ons zeker te voelen is voorspellen. Voorspellen betekent van tevoren zeggen wat er gaat gebeuren of wat er mogelijk gaat gebeuren. Een bijkomende manier is onderzoeken doen naar het verleden en op basis daarvan iets te weten komen over de toestand van iets of iemand waarna voorspellingen gedaan kunnen worden.

  In deze tijd is er de nieuwe leefstijl die wij maakbaarheid noemen. Als de NS ontregeld is door ijzel en sneeuw krijgt het KNMI of de NS bijna een claim omdat zij niet de controle hebben over de spoorwegen of over het weer. Met buienradar houden we het weer onder controle. Met voorspellingen over de economie menen we de economie onder controle te houden. Wil je meer weten over de wereld van de maakbaarheid?

• Eén ding is zeker: namelijk jouw talent!

  Eén ding is zeker zegt de volksmond, namelijk dat je …….. Dan komt er een opmerking aan die o zo waar is maar ook een beetje platvloers. In dit artikel ga ik in op jouw talent, als enige zekerheid.

• Illusie van controledrang

  Een illusie is een inbeelding, een droombeeld, een fantasie, een zinsbegoocheling, een drogbeeld. In feite iets wat je zelf maakt en wat tussen jouw en mijn oren zit. Een illusie is sterk en krachtig. Het is gevisualiseerd als het ware. Je meent het inderdaad zo voor je te zien. En je gelooft erin. Zo kun je een illusie van controle maken.

Onjuiste bronnen

Er zijn ook onjuiste bronnen om aan zekerheid te komen. Ik noem er een aantal:

• Schijnzekerheden

  Een onjuiste bron is de bron van de valse zekerheid of schijnzekerheid. Een voorbeeld van een schijnzekerheid is de vaste arbeidsovereenkomst. Zoals al eerder gezegd: wanneer men van jou af wil, word je ontslagen. Zekerheden wonen in jezelf, in wat je te bieden hebt aan deze wereld. Dat is zeker! Bovendien: wanneer je met jouw vaardigheden, competenties of talenten voorziet in de behoefte van de werkgever dan heb je een baan. Dat is zeker!

• Alles willen weten

  Alles willen weten is een onjuiste bron van zekerheid. Het past eerder bij de controlefreak die moeilijk zaken aan het moment kan overlaten. Soms willen mensen optimale controle over hoe iets zal gaan omdat ze zich dan zekerder voelen.

• Alles beredeneren

  Alles beredeneren aan de hand van feiten en cijfers geeft mensen soms zekerheid. Maar het is een onjuiste bron en een schijnzekerheid. Hoe degelijk jouw onderzoeken, hoe valide jouw cijfers over het verleden ook mogen zijn. Iedere dag is toch weer anders! Hou er maar rekening mee dat omstandigheden voortdurend veranderen.

Het leerproces

Een leerdoel is vooral:

• Niet vertrouwen op schijnzekerheden maar jouw zekerheden ontlenen aan jouw eigen inzichten, ervaring, persoonlijke vaardigheden, competenties, eigenschappen of talenten
• Begrijpen en weten dat zekerheden geen statisch gegeven zijn:  je moet ze steeds opnieuw verwerven
• Open blijven staan voor verandering en veranderingsbereid zijn, biedt meer continuïteit dan vertrouwen op cijfers uit het archief
• Stress vermijden door je niet meer druk te maken over zekerheden die niet zeker blijken te zijn of door je niet druk te maken over zaken die niet binnen jouw invloed of bereik liggen