home / training coaching vraagbaak / behoeften / behoeften klachten team

Teambehoeften: behoeften van teamleden

Teambehoeften en behoeften binnen uw team hebben altijd een relatie met gevoelens van teamleden. Onvervulde teambehoeften leiden tot klachten en knelpunten. Leidinggevenden zouden nog veel meer inzicht kunnen krijgen in de relatie tussen klachten, knelpunten en behoeften van de medewerkers en teams. Het vergemakkelijkt de mate van teamontwikkeling.

Definitie en betekenis

Een teambehoefte omschrijven wij als datgene waar het team niet zonder kan en wat het team dus beslist nodig heeft. Een vergelijking met persoonlijke behoeften is noodzakelijk. Teambehoeften zijn namelijk  te vergelijken met individuele behoeften van de mens. Een team bestaat immers uit mensen.

Welke behoeften zijn er?

We noemen een aantal behoeften die aanwezig zijn binnen teams:

• Continuïteit

  In ieder team is er behoefte aan continuïteit. Daarbij is het van belang dat de organisatie geldstromen heeft en de teamleden inkomen verwerven waardoor ze kunnen voorzien in hun basisbehoeften zoals eten en drinken.

• Zekerheid betekent duidelijkheid

  In ieder team is behoefte aan zekerheid en duidelijkheid. Deze behoefte heeft verwantschap met de behoefte aan orde en structuur. Structuur geeft immers ook duidelijkheid en biedt dus houvast en zekerheid.

• Sociale behoeften

  Binnen teams zijn er de sociale behoeften zoals: waardering en respect ontvangen, erbij horen, behoefte aan aandacht, gelijkwaardigheid, gehoord en gezien worden, me geaccepteerd voelen, erbij horen, van belang zijn, iets betekenen voor een ander, vertrouwen ontvangen

• Invloed en zelfstandigheid

  Andere behoeften: vrijheid en onafhankelijkheid,  vrijheid van geest of denken, behoefte aan invloed en zelfsturing.

• Behoefte aan zingeving

  Een team heeft behoefte aan zingeving: dat gaat over vragen als wat is onze toegevoegde waarde als team, wat is mijn bijdrage als teamlid?

• Behoefte aan rust

  Ook in teams is behoefte aan rust zowel fysiek als rust tussen de oren.

Doorontwikkeling en faciliteren van het team

Een leidinggevende heeft als mooie taak om zijn team of de teamleden te faciliteren bij de doorontwikkeling van het team. Met nadruk zeggen wij: faciliteren. Onlangs spraken wij met een leidinggevende die vertelde dat hij zijn team wilde doorontwikkelen. Op zich is dat een nobel streven maar de vraag is of dit ook aansluit bij de wensen en behoeften van de teamleden zelf. Toen we doorvroegen waar de behoefte van de leidinggevende zelf lag in dit kader kregen we een reeks van knelpunten te horen waar hij tegenaan liep.

Bedreiging van behoeften

We zagen reeds een voorbeeld van bedreiging van behoeften (behoefte aan aandacht). Wanneer de behoefte aan continuïteit bedreigd wordt, ontstaan er negatieve gevoelens. Bedreiging in de behoefte aan zekerheid leidt o.a. tot twijfels over de toekomst, wantrouwen, achterdocht wellicht en tot onzekerheid.

• Wilt u nog een voorbeeld?

  Wanneer de behoefte aan vrijheid en onafhankelijkheid bedreigd wordt, ervaren teamleden dat zij beknot worden in hun vrijheden, keuzes, ruimte en invloed.

• Wat zijn de klachten?

  Let ook hier goed op. Klachten zijn uitingen van water dat aan de oppervlakte zit. Gaat u in op klachten dan komt u geen steek verder. Voorbeelden van klachten:

  • Ze regeren vanuit macht
  • Zoals de leiding het wil, zo gebeurt het (we hebben niks te zeggen)
  • Ik heb geen andere keuze
  • Ze bekijken het maar

• Mogelijke knelpunten

  Wat zijn de knelpunten? Uiteraard weten we dat niet. Mogelijk zou zijn dat er te sturend leiding wordt gegeven of dat er gebrek aan sturing is.

• Wat zijn de negatieve gevoelens?

  Gevoelens die men zou kunnen ervaren:

  • Machteloos
  • Wanhopig
  • Bekneld
  • Gelaten
  • Onverschillig

Vertaal klachten en knelpunten naar behoeften

Hoewel klachten vervelend kunnen zijn, blijken ze een uitstekend hulpmiddel om teamproblemen aan te pakken en op te lossen. Echter: het gaat nooit om de klachten. Klachten zijn de richtingaanwijzer naar de teambehoeften die blijkbaar verstoord zijn. De kunst is dus om u vooral niet op de klachten te richten maar de behoeften te achterhalen die binnen het team verstoord worden.

Voorkom in alle gevallen dat u knelpuntenmanager wordt door u te richten op de klachten die de medewerkers naar voren brengen. Want ook al zou u alle klachten één voor één oplossen dan lijkt de lucht geklaard terwijl er niets is opgelost.

Wanneer er bij u écht sprake is van een probleemteam of wanneer er in sterke mate sprake is van negativiteit en interne weerstanden binnen uw team of organisatie dan vereist dat een specifieke aanpak en hoge mate van deskundigheid.

Een uitgewerkt voorbeeld: gebrek aan waardering

Aan de hand van een voorbeeld werken we het voor u uit. We nemen het voorbeeld waarbij medewerkers binnen een team gebrek aan waardering ervaren. Uiteraard wordt dit niet zo gezegd. Dus eerst gaan we te rade bij de klachten die men ervaart.

• Waar klaagt men over?

  Medewerkers uiten bijvoorbeeld de volgende klachten:

  • Men neemt ons niet serieus
  • De leiding luistert toch niet naar ons
  • We worden niet begrepen
  • Hij/zij heeft nooit of amper tijd voor me
  • We hebben teveel werk
  • Ze weten niet eens wat voor werk we hier doen
  • Ze hebben altijd kritiek op ons

• Welke gevoelens ervaart men?

  Welke gevoelens ervaart men wanneer de behoefte aan waardering onvoldoende is ingevuld? Men kan zich snel afgewezen voelen, of men voelt zich niet serieus genomen. Teamleden hebben het gevoel dat ze niet gehoord worden of dat ze er alleen voor staan. Het kan gevoelens van twijfel, boosheid of frustratie oproepen.

• Van klachten naar knelpunten

  Achter klachten zitten knelpunten. Bijvoorbeeld:

  • De medewerker is niet geschikt voor de functie
  • De medewerker is overgekwalificeerd
  • De leiding pikt bepaalde signalen niet op en gaat voorbij aan het onderbuikgevoel in het team
  • Er is te weinig tijd voor de medewerker
  • Er is gebrek aan onderlinge communicatie of aan communicatie tussen de teamleden en de leidinggevende

Teamproblemen ontstaan door verstoorde behoeften

Problemen binnen teams ontstaan doorgaans door verstoorde behoeften. Wanneer u niet achterhaalt welke behoefte verstoord is, komt u meestal tot maatregelen die niet effectief zijn.  U blijft dan snel in de discussie steken over mogelijke klachten die men heeft, of u ervaart de klachten als persoonlijke aanval op uzelf. Het gesprek over behoeften is verfrissend en meestal een doorbraak in het teamproces. Bekijk ook onze publicaties over gevoelens en behoeften.