home / persoonlijke ontwikkeling / stress / stress valkuilen

Stress: inzicht in jouw valkuilen en kwaliteiten

Je voelt de adrenaline stijgen en je voelt dat het energie kost. Dat zijn wel een tweetal kenmerken die ik je graag meegeef. Als je daarop let, zou je je bewust kunnen worden dat je er niet meer lekker in zit. Ik kan het ook anders uitleggen.

• je gaat over eigen grenzen heen
• je gaat over andermans grenzen heen

En soms is het een combinatie.

Volharden in oud gedrag

Allergiegedrag:een andere reactie op stress

In tweede instantie komt er een andere reactie op stress. Je gaat allergiegedrag vertonen. Wat is dat? Allergiegedrag is gedrag wat niet bij jouw past en wat je toch kunt vertonen in bepaalde situaties. Je laat gedrag zien wat je normaliter ergert of irriteert.

Hoe herken je dat?  Ook dat is heel eenvoudig: je voelt je (mag ik het zeggen?) kloten oftewel lamlendig, lusteloos, gefrustreerd etc. Dat komt omdat dit het tegenovergestelde is van wie je bent. Je laat precies het tegenovergestelde van jouw kwaliteiten zien. Je bent dus écht uit je kracht. Waarom doe je het? Het is een vorm van emotionele zelfbescherming. Je bent overladen, overprikkeld, emotioneel overbelast, uitgeput en je vlucht in jouw afweermechanisme.

Ben je over je grenzen heengegaan? Of gingen anderen over jouw grenzen? Is het nu teveel? Sluit jij je nu af? Of zet je je psyche in quarantaine?

Voorbeelden

• Star en inflexibel

  Je bent rigide, star of niet flexibel. Tenminste dat lijkt zo of anderen verwijten jou dat. Vroeger kon men van alles met jo klaar krijgen. Nee zeggen, paste niet in jouw woordenboek. Men hoefde maar te vragen of je stond klaar voor de ander. Maar nu: het is genoeg geweest. Je bent er klaar mee! Anderen vinden dat je wel heel erg doorslaat nu! Maar jij weet één ding zeker: zoals vroeger kun jij je niet meer geven. Weet je wat jouw kwaliteiten zijn? Je bent flexibel, je hebt een groot aanpassingsvermogen. Maar je laat dit niet zien. Je kunt even niet anders. Je zit op slot. Je hebt te weinig energie nu. Eerst moet je opladen.

• Gezapig en ingedut

  Je komt gezapig over. Het gaat allemaal aan jou voorbij. Vroeger kon het je niet snel genoeg gaan maar nu…………… Wat kan hou het schelen? Het water in de Noordzee stroomt wel door immers. Je bent niet zo maar ja…………. Eigenlijk ben je ambitieus en hou je van opschieten. Maar nu zit je er doorheen.

• Als het vandaag niet klaar is, dan morgen maar!

  Je stelt gemakkelijk uit. Is ’t vandaag niet af dan morgen of overmorgen maar. Je maakt je daar zogenaamd niet meer druk over. Die tijd is allang geweest. Jarenlang heb jij je druk gemaakt. Wellicht vaak te druk. Maar als het dan toch geen zin heeft: wat kan jou het verder schelen? Niets toch? Uw kernkwaliteit is daadkracht, je houdt van aanpakken en doorpakken. Alleen op dit moment voel je niet de energie om dat nog een keer te laten zien.

• Zaken op zijn beloop laten

  Je laat de zaken op zijn beloop. Je ziet wel wat er van komt. Het Nederlands gezegde ‘laat gods water maar over gods akkers lopen’, komt je niet onbekend voor. Want zo voel je het ook. Vroeger nam je veel meer initiatief of had je zelf een voortrekkersrol. Maar nu hoef je die rol niet meer zo nodig te vervullen. Misschien verwijt de omgeving jou wel dat je teveel aan de zijlijn staat. Maar diep in je hart weet je wel beter. Je bent niet zo! Je bent zo geworden door omstandigheden.

• Om de brij heen draaien

  Merk je dat je in de communicatie om de brij heen draait? Vroeger irriteerde het jou wanneer mensen niet zeiden waar het precies op stond. Maar nu draai je zelf om de brij heen. Waarom doe je dat? Je wilt geen pijn voelen, je wilt geen conflicten of problemen met anderen. Daarom zeg je niets en als je wat zegt is het in zulke bedekte termen dat een ander het vooral niet persoonlijk kan opvatten. In feite ben je directief van aard. Maar door omstandigheden laat je nu gedrag zien wat helemaal niet bij je past.

• Hardvochtig

  Ben je hardvochtig in jouw oordelen over anderen? Zeggen mensen af en toe: ‘zo jij bent hard?’ En ben je zover dat jij je daarvoor hebt afgesloten? Het kan je zogenaamd niet veel schelen? Je oordeelt er lustig op los? Diep in je hart ben je invoelend en inlevend. Je bent begaan met jouw medemens. Maar je kwam op de koffie met jezelf en met anderen. En daarom reageer je zo. Herken je dat?

• Redeneren en beschouwen

  Je blijft maar redeneren en beschouwen. Je zit in je hoofd en je leeft in je hoofd. Je hebt jouw gevoelens verstopt en je probeert de pijn te vermijden die je niet wilt voelen. Eigenlijk ben je een gevoelsmens. Diep in je hart weet je dat ook wel. Maar rationaliseren is een vluchtmethode geworden.

• Het geloof en vertrouwen verloren

  Heb je het geloof en vertrouwen in anderen verloren? Is jouw vertrouwen in de medemens aangetast en beschadigd? Ben je achterdochtig en wantrouwend geworden? Is jouw spontaniteit in de koelkast beland? Ben je niet meer open maar juist terughoudend? Ben je gereserveerd geworden in jouw houding en gedrag?  Zie je dat je zo niet bent maar dat je zo doet? Groot verschil toch?

En verder: je herkent ze niet meer wanneer je naar de vier persoonlijkheidstypen kijkt.

• Het dynamische, energieke, enthousiaste en ondernemende vuurtype zal laveloos voor de TV gaan hangen
• Het meelevende, invoelende, sociale watertype vertoont opeens het gedrag van een bitch of een pitbull.
• Het optimistische luchttype zal over details gaan zeuren terwijl hij van de globale hoofdlijnen houdt
• Het accurate en nauwkeurige aardetype is opeens rommelig en chaotisch.

Weg is de herkenning

Onverschilligheid op de werkvloer

Allergiegedrag op de werkvloer kan een behoorlijke bron zijn voor negativiteit. Soms wordt allergiegedrag door de leiding zelfs bevorderd door gebrek aan leiderschap. Het uit zich in klachten zoals:

• Medewerkers voelen zich niet gehoord of hebben niet het gevoel dat ze serieus worden genomen
• Medewerkers voelen zich niet betrokken
• Er worden besluiten genomen zonder dat de werkvloer daarbij betrokken is en zonder dat er draagvlak is
• De leiding is te sturend of niet sturend genoeg
• Er is onveiligheid of gebrek aan vertrouwen binnen het team of de organisatie

Een gevolg is dat de medewerker uit zelfbescherming in zijn allergie terecht komt.

Hoe kom je uit je allergie?

Een goede vraag is: hoe kom je uit jouw  allergie? Dat begint met bewustwording en inzicht. Wie zich bewust is dat hij/zij allergiegedrag vertoont, heeft de grootste stap reeds gemaakt.