home / persoonlijke ontwikkeling / kernkwaliteiten / verantwoordelijkheidsgevoel / oei gedrag

Oei-gedrag: ongewenste eigen initiatieven

Vaak wordt gezegd: initiatief wordt beloond. En daar ben ik het helemaal mee eens. Passiviteit wordt doorgaans niet beloond. Maar dit artikel gaat over ongewenste eigen initiatieven, vooral gericht op ongewenste eigen initiatieven binnen organisaties. Ik noem het oei-gedrag. Weet je wat de beloning is voor OEI? Meestal is dat 'foei'. Bij OEI-gedrag spelen een paar zaken een rol, namelijk:

• Ongevraagd
• Negeren van
• Ongeautoriseerd
• Zonder overleg

Voorbeelden

Ik noem wat voorbeelden van OEI-gedrag:

• Je neemt een beslissing of maakt keuzes die buiten het bedrijfsbeleid vallen.
• Je brengt ongevraagd aanpassingen aan in planningen of procedures.
• Je onderneemt acties die indruisen tegen de kernwaarden van de organisatie.
• Je doet toezeggingen aan bijvoorbeeld klanten of collega’s waarvan je weet dat ze niet binnen de jouw organisatie gedragen worden.
• Je negeert procedures en je fietst dwars door afspraken heen.
• Je negeert veiligheidsprotocollen.
• Je doorkruist afspraken, voorschriften, protocollen tegen beter weten in.
• Je hebt iets niet overlegd wat wel overlegd had moeten worden.

Praktijkvoorbeeld van thuis

Marjolein vertelde: ze was met haar man Jacco op vakantie. Haar schoonouders zouden 14 dagen op het huis passen en de tuin een beetje onderhouden. En toen ze terugkwamen was er een tafeltje geverfd dat in de kamer stond. Schoonvader was er trots op hoe mooi hij het tafeltje had gemaakt. Maar Marjolein en Jacco vonden het helemaal niet leuk. Het tafeltje dat voorheen een verouderde charme uitstraalde, was nu fris geverfd en oogde te nieuw. Marjolein en Jacco hadden juist de voorkeur gegeven aan het originele, doorleefde uiterlijk. Zie je dat dit een voorbeeld van OEI-gedrag is? Voor hun schoonvader was het een gebaar van zorg en liefde, maar Marjolein en Jacco realiseerden zich dat de waarde van het tafeltje niet alleen in het vakmanschap lag, maar ook in de herinneringen en de authentieke uitstraling die het had gekregen door de jaren heen.

Praktijkvoorbeelden op het werk

Susan is ondernemer en keerde terug van een zakenreis. Ze vertelde dat haar team een ingrijpende verandering had doorgevoerd in het kantoorontwerp. Ze had hen voor haar vertrek gevraagd om enkele kleine verbeteringen door te voeren, maar bij haar terugkomst was haar kantoor compleet opnieuw ingericht. Haar team, met goede bedoelingen, had gedacht dat ze haar een plezier deden door een moderner en gestroomlijnder kantoor voor haar te creëren.
Susan, hoewel erkentelijk voor hun inzet, voelde zich ongemakkelijk in de nieuwe omgeving. Ze waardeerde juist de persoonlijke elementen en de rommelige gezelligheid van haar oude kantoor. Het was een plek waar ze zich op haar gemak voelde en waar creativiteit bloeide.

Doordrukken zonder commitment!

Weet je wat ook oei-gedrag is? Je eigen zin doordrukken zonder draagvlak en commitment. Ik denk aan Kristel. Zij is productiemanager. Ze zag bepaalde wettelijke regelgeving veranderen en zonder overleg besloot ze een aantal maatregelen door te voeren waar zoveel weerstand op was dat ze alles moest terugdraaien. Deed Kristel iets fout? In eerste instantie niet. Ze had gelijk aan haar kant. Haar intenties waren goed. Maar ze had te weinig organisatiesensitiviteit en had de impact van haar beslissing totaal onderschat.

Oei wordt foei!

Vaak wordt oei-gedrag foei en verfoeid. Nogmaals: vrijheid is iets anders dan je eigen zin doordrijven. Vrijheid is niet: 'doe maar wat raak'.
Wie met vrijheid kan omgaan begrijpt de kaders van de organisatie, neemt verantwoordelijkheid voor eigen gedrag en keuzes en is daar aanspreekbaar op!