Communiceren met je puber: lastig voor jou?
Is communiceren met je puber lastig? Geeft het spanning of wrijving?
Een moeder vertelde: “Het lukt me om zijn gedrag een tijdje te negeren en net doen alsof het er allemaal niet is. Maar na verloop van tijd word ik kriebelig, ga ik me irriteren omdat hij nog steeds niet doet wat jij wilt, zeg je dit en vervolgens gaat hij door het lint. Herkenbaar?”.
Lapt alles aan zijn laars?
Je zoon lapt alle regels aan zijn laars. Hij doet niets wat hij zelf niet wil. Hij doet alles wat hij zelf wil. En dat zijn nu juist de dingen die ik niet wil.
- Ik wil dat hij luistert als wij in gesprek zijn, i.p.v. dat hij met zijn mobieltje blijft spelen.
- Ik wil dat hij van zijn bed afkomt en iets gaat ondernemen, maar hij blijft de hele dag op zijn bed liggen.
- Ik wil dat hij zijn kamer gaat opruimen, maar hij vindt het niet nodig en kan prima leven in een kamer vol afval, kleding en vieze was.
- Ik wil dat hij op tijd thuis komt voor het eten, maar dat is hij niet. Straf ik hem hiervoor dan gaat hij volledig door het dak en is het huis te klein.
Daarbij heeft hij het gevoel het ‘altijd’ te hebben gedaan. De schuld ligt nooit bij hem maar altijd bij een ander. Wil ik met hem in gesprek, dan heeft hij geen zin. Dus een goed gesprek is nooit mogelijk want hij heeft nooit zin.
Wie wil dit allemaal? Jij of je kind? Er zijn veel woorden ‘ik wil’. Dus jij wilt en niet je kind. En hier begint het al.
Pubers zijn gevoelig voor hoe je met hun praat!
In de puberteit zijn jongeren overgevoelig voor de manier waarop er met hun wordt gepraat. Ze zijn geen kind meer, maar ook nog niet volwassen. Ze hangen hier leuk tussenin en dat is nu precies hetgeen wat het zo lastig maakt om met hen te communiceren. Ze willen niet meer als kinderen worden behandeld maar als volwassenen.
Volwassenen zijn in staat om consequenties te overzien zowel op de korte als op de langere termijn. Maar pubers kunnen dit nog niet. Ze kunnen nog geen consequenties op de korte termijn overzien laat staan op de langere termijn. Dit is wat ze moeten leren van ouders en omgeving. Ze leren dit door met je in gesprek te gaan. Maar als ze dat niet willen? Wat dan?
Wil jij een gesprek of wil jou kind een gesprek?
Allereerst is het belangrijk om te kijken, wil jij als ouder in gesprek of wil je kind dit gesprek? Negen van de tien keer willen ouders in gesprek omdat er iets niet goed gaat. De regels worden net nageleefd, ze moeten iets doen waar jij als ouder het belang van inziet maar zijzelf (nog) niet.
Dus het onderwerp van het gesprek wordt bepaald door jou als ouder. Wat vaak betekent dat jij als ouder iets vindt wat je puber moet uitvoeren of aan moet houden. Gehoorzaamheid afdwingen. En dat is nu precies wat ze niet willen.
Serieus nemen
Ze willen serieus genomen worden. Ze willen dat hun mening ertoe doet. Ze willen gehoord, gezien en ondersteunt worden. Ze willen het gevoel hebben dat ze zelf mogen bepalen wat en hoe ze dingen doen. Dat vraagt van jou als ouder flexibiliteit, luisteren zonder oordeel, onderhandelen! Wat veel minder stres en strijd levert.
Gehoorzaamheid afdwingen of onderhandelen?
Want kies je voor onderhandelen ipv gehoorzaamheid afdwingen creëer je ruimte voor je puber om zich aan de afspraak of regel te houden. Een afspraak die door onderhandelen tot stand gekomen is, wordt beter nageleefd dan een opgelegde afspraak. Je kind zal meer gemotiveerd zijn om een onderhandelde afspraak na te komen.
Maak consequenties van hun gedrag bespreekbaar, zonder dat er een oordeel in zit, zodat ze zelf kunnen nadenken wat dit voor hun betekent. Onderhandel over bv. de tijd dat ze thuis moeten komen. Vraag waarom ze dit vinden. Wat voor hun de voordelen en nadelen kunnen zijn. Kom tot een compromis. Doe jij een beetje water bij de wijn, is puber veel coulanter en zal hij zich gemakkelijker opstellen en openstellen.
Reflectie op jezelf?
- Lukt het jou niet om flexibel te zijn?
- Lukt het jou niet om te onderhandelen?
- Het lukt het jou niet om te luisteren zonder oordeel, of veroordeel je gelijk?
Ga dan eens bij jezelf na, waar dit vandaan komt. Waarom wil je dat hij zich aan regels houdt?
- Waarom wil je dat hij zo doet zoals jij dit van hem verlangt?
- Hoe kan het dat je gelijk een oordeel of veroordeel hebt?
- Wat maakt dat je onderhandelen niet belangrijk vindt?
- Waarschijnlijk heeft dit te maken met je verleden.
Eigen ervaringen overbrengen
Want we proberen onze eigen ervaringen over te brengen op onze kinderen. Het zijn patronen, gewoontes, overtuigingen, routines en regels die jij zelf vroeger misschien wel als heel lastig en vervelend hebt ervaren en nu onbewust toepast bij je kind.
Heeft het oordeel of veroordeel dat je hebt wellicht te maken met een vastgezette overtuiging?
Hoe komt het dat je dit niet of moeilijk kunt loslaten?
De problemen die kinderen laten zien zijn vaak niet van hen zelf, maar van jou als ouders. Kinderen doen dit niet, om hun ouders te straffen of een schuldgevoel te geven. Zij laten zien wat jij mag vastpakken zodat zij kunnen loslaten. Of wat mag jij loslaten zodat zij het kunnen vastpakken. Het is een liefdevolle reminder van je puber zodat jij als ouders je ergens bewust van wordt.
Ga eens met een kindertolk in gesprek. Een kindertolk vertaalt gedrag of klachten van kinderen voor hun ouders. Een kindertolk helpt met behulp van de PresentChild methode gedrag of klachten van kinderen te vertalen naar groeikansen voor ouder(s) met betrekking tot hun persoonlijke ontwikkeling, leven, relatie of de opvoeding die ze geven.
Jongerencoaching
In contact komen met een coach voor jongeren of studenten? Heb je hulp nodig?
