Zelfhaat: heb jij daar last van?
Jezelf haten: kan dat? Kun je een afkeer van jezelf hebben? Kun je jezelf verafschuwen? Kun je een hekel aan jezelf hebben of jezelf verfoeien? Ja dat kan allemaal! Je kunt van jezelf walgen zelfs.
Lichte vorm: zelfverwijt
Zelfhaat kan beginnen met een milde variant. Ik noem het zelfverwijt. Had je maar niet zo dom moeten zijn. Achteraf wist je het ook wel. Je had dit nooit moeten doen. Of je had dat juist wel moeten doen. Zelfverwijt kan meerdere gradaties aannemen.
Zelfkritiek
Een andere mildere variant is zelfkritiek en dan in overmatige vorm. Je haalt jezelf als het ware onderuit. Je hebt verwachtingen van jezelf waar je in geen enkel opzicht aan kunt voldoen en daarom beschuldig je jezelf.
Training assertiviteit
Wil je een training assertiviteit volgen? Aarzel niet en bel voor info!
Wanneer is het gezond?
Het is gezond om jezelf af en toe eens te bevragen. Het is prima om jezelf eens goed aan de tand te voelen over eigen beweegredenen. Dus zelfreflectie is prima. Zelfkritiek tot op zekere hoogte kan ook prima zijn. Jezelf een keer wat verwijten, ach wie kent het niet? En zo kan ik door gaan!
De vernietigende vorm!
Toch is zelfhaat een vernietigende vorm van jezelf afkeuren, minderwaardig vinden oftewel:
- Jezelf de grond in trappen
- Jezelf aanpraten dat er van jou niets deugt
- Jezelf aanpraten dat er van jou niets terecht komt
- Jezelf overbodig voelen of menen dat je anderen tot last bent
- Jezelf ongewenst voelen
- Jezelf beschuldigen en vinden dat je tekortschiet
Wegkruipen
Je voelt je zo klote en zo klein, het liefst zou je onder de dekens kruipen en je deed de kussens in de oren. Je zou het liefst de ogen dicht doen, in slaap vallen en misschien hoop je dat je nooit weer wakker wordt. Het liefst zou je willen dat er een einde kwam aan dit leven. Voel je je suïcidaal? Ook dat kan!
Worstel jij zelf ook met zelfmoordgedachten of ken je iemand in je omgeving? Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via 0900-0113.
Wacht niet!
Doe het nu! Niet wachten tot morgen!
Oorzaken
Ik duik even met jou samen naar de dieperliggende oorzaken. Nu kennen wij elkaar niet maar ik noem er toch een paar.
-
Gebrek aan liefde (GAL)
Je had een ongelukkige jeugd en liefde heb je weinig gekend. Ik denk even aan het verhaal van Sophia. Ze vertelde me: ‘Geboren in armoede en liefdeloosheid, zat niemand op mij te wachten. Fysiek geweld was bij ons thuis aan de orde van de dag. Ik heb alleen maar geleerd om te overleven. Wat leven en beleven is, weet ik nog steeds niet’.
-
Vergeleken met anderen
Arie vertelde: ‘Altijd werd ik thuis vergeleken met mijn twee broers. Mijn broers waren beter, slimmer, sneller, bespraakter en ik voelde me waardeloos, onnuttig en zinloos’.
-
In het gareel
John vertelde me over het gareel. Hij zei: ‘Mijn ouders waren onwijs burgerlijk en perfectionistisch en zolang ik maar netjes in het gareel liep was ik de beste. Maar o wee als we iets fout deden, als we iets deden wat niet binnen de norm paste. Dan was je bij ons thuis niet klaar. Vooral mijn moeder kon me genadeloos afstraffen om een slecht cijfer, een rapport wat minder goed was etc.‘
-
Een pronkstuk
Aliena vertelde hoe ze als kinderen als pronkstuk fungeerden. ‘Kijk eens hoe goed mijn kinderen het doen’, dat was de boodschap naar buiten. Ze voldeden aan het perfecte plaatje. Tenminste dat leek zo. Maar diep vanbinnen, wist ze dat zij er niet aan voldeed. Ze zei: ‘Eigenlijk was ik nooit goed genoeg’.
-
Anders dan de rest
Misschien voelde jij je altijd anders. Je dacht anders dan de kinderen bij jou in de klas. Je voelde het leven anders aan. Je dacht over heel andere dingen na dan de gemiddelde leerling op school. Je had andere belangstelling. Je geloofde anders dan de rest. Je was anders geaard dan de andere jongens of meisjes op school.
-
Gestotter en gehakkel
Ik denk even aan Richard. Slimme kerel en een echte diepzeegraver. Hij studeerde theologie. Hij haalde zijn studie. Maar Richard stotterde. Toen mocht hij preken. Hij zag er tegenop. En op de preekstoel gebeurde het bij herhaling. Hij bleef in de zinnen hangen. Hij vertelde me: ‘Op een dag heb ik gebeden of God mij maar weg zou willen nemen uit dit leven’. Preken was voor hem een hel geworden, als ik het zo mag uitdrukken.
-
Voldoen aan de beelden van de maatschappij
Misschien heb je je allerlei beelden in je hoofd gehaald waar jij volgens de maatschappij aan moet voldoen. Misschien wil jij ook die leuke vlotte jongen of meisje, man of vrouw zijn. Misschien wil jij ook gemakkelijk contact maken, extravert zijn, een grote vriendengroep hebben. En het lukt je maar niet. Want je bent niet zo. Misschien vinden anderen jou wel een einzelgänger. Ze weten niet wat ze met jou moeten.
-
Enzovoort
Ik kan wel een paar uur doorgaan met het opsommen van oorzaken. Schrijf jij die van jou er maar bij. Compleet is dit verhaal niet.
En nu?
Mooi dat je de oorzaken weet. En nu? Wat ga je ermee doen? Ik heb een paar dingen. Ik citeer uit mijn e-book over: jezelf verliezen en jezelf hervinden. ‘Vandaag: sta ik op. Ik recht mijn rug en voel me gaan. Vandaag ga ik uit het diepe gat waar ik jarenlang gezworven heb. Vandaag maak ik een eind aan de draaikolk van mijn eigen gedrag. Vandaag voel ik het trillen vanbinnen, mijn kracht en mijn energie. Vandaag ga ik vertellen wie ik ben.
Vandaag. Ik laat het sinds vandaag niet meer gebeuren, die lamgeslagenheid. Ik ga op zoek vanaf vandaag wie ik echt ben en wat ik echt wil’.
Vandaag zoek ik alleen maar mensen die me daarbij helpen.
Zoek professionele hulp
Soms heb je professionele hulp nodig. Ga naar de huisarts, ga naar de psycholoog, ga iets doen! Je bent te mooi om onwaar te zijn! Of volg bij ons een individuele assertiviteitstraining gericht op zelfwaardering.
Leerdoelen assertiviteitstraining
De Steven heeft nog andere leerdoelen ontwikkeld voor de training assertiviteit.
Ebook of webinar
Meer weten over assertiviteit?
- volg ons webinar over assertiviteit
- bestel ons ebook over assertiviteit
Of bekijk onze training assertiviteit!
