Valkuilen voor leidinggevenden en managers
Een valkuil is een doorgeslagen kwaliteit. Het is een kenmerk waar je juist goed in bent, dat in bepaalde situaties te ver doorschiet en daarmee ineffectief of zelfs schadelijk wordt. Bijvoorbeeld: besluitvaardigheid is een kracht, maar als je daarin doorslaat, kun je impulsief overkomen. Geduld is een mooie eigenschap, maar wie daarin doorschiet, wordt wellicht afwachtend. Een valkuil:
- Gaat vaak over het woord 'soms'. Het gebeurt niet altijd, maar onder druk of stress bijvoorbeeld wel.
- Heeft effect op jezelf of op de mensen om je heen. Soms beide tegelijk.
Betekenis en definitie
Een valkuil is een doorgeslagen variant van jouw kwaliteit of van datgene waar je goed in bent. Waar jouw kracht ligt, daar ligt jouw zwakte altijd tegenaan. Wie snel beslissingen kan nemen (besluitvaardig) is soms iets te snel of impulsief maar wie heel geduldig is bij het overwegen van een beslissing is soms te langzaam of afwachtend.
Een kenmerk van een valkuil is dat het over ‘soms’ gaat. Soms ben je te…….. Dus niet altijd. Het wil weleens voorkomen dat. Een tweede kenmerk van een valkuil is dat een ander er last van kan krijgen of dat je er zelf last van krijgt. Natuurlijk is een combinatie ook mogelijk.
Jouw valkuilen vermijden?
Wil je als leidinggevende jouw valkuilen leren vermijden? Begin dan met het herkennen van jouw kwaliteiten én je leerdoelen. Want pas als je weet waar je kracht ligt, herken je ook sneller wanneer die kracht doorschiet en een valkuil wordt.
Bij De Steven helpen we je om jouw kwaliteiten te benutten en je valkuilen te herkennen. In onze training Persoonlijke Effectiviteit werk je aan bewustwording, zelfinzicht en leiderschapsontwikkeling. Je kunt kiezen voor een groepstraining of een individueel coachingstraject.
Doe de leiderschapstest
Wil je inzicht in jouw natuurlijke stijl van leidinggeven (online test)? Wil je weten waar jouw individuele leiderschapskwaliteiten liggen? Wil je jouw persoonlijke ontwikkeldoelen leren kennen?
Persoonlijke ontwikkeling voor leidinggevenden
Bekijk de training persoonlijke ontwikkeling voor leidinggevenden zoals assertief leidinggeven, persoonlijke effectiviteit, timemanagement en communicatie etc.
Persoonlijke valkuilen van de leidinggevende
Leiderschapsontwikkeling begint bij persoonlijke ontwikkeling. Niet bij modellen of theorieën, maar bij zelfkennis en bewustwording. Wie leidinggeeft aan een ander, zal eerst leiding moeten geven aan zichzelf. Dat betekent dat je zicht hebt op je eigen kwaliteiten, maar óók op je valkuilen. Op deze pagina over valkuilen heb ik ongeveer 160 persoonlijke valkuilen uitgewerkt. Die zijn stuk voor stuk gekoppeld aan een kwaliteit. Want achter elke valkuil zit een kracht, en achter elke kracht een risico. Dat geldt zeker voor leiders. Een aantal valkuilen kan je als leidinggevende flink in de weg zitten. Ze zorgen voor onduidelijkheid, spanning of ruis in de samenwerking. Denk bijvoorbeeld aan:
- te controlerend.
- te loyaal of overloyaal
- té direct en confronterend in de communicatie
- aannames en aannemen dat...
- aardig en leuk gevonden willen worden
- alles zelf willen doen
- altijd klaar staan voor een ander
- altijd aan het woord: teveel praten
- besluiteloos
- betuttelend
- conflictvermijdend
- drammerigheid
- dominant of te bazig
- geen tegenspraak dulden
- gemakkelijk ingesteld
- luchtfietserij of gebakken lucht
- oordelen of veroordelen
- overkritisch of té kritisch
- oververantwoordelijk
- overzorgzaam of te zorgzaam
- perfectionisme
- reactief ingesteld
- té amicaal
- te begripvol of te inlevend.
- veeleisend en de lat te hoog leggen
- zelfingenomenheid
E-book: de valkuilenbibliotheek
Wil je de volledige lijst bekijken? Neem dan ook een kijkje in onze valkuilenbibliotheek. Daar vind je alle 160 voorbeelden overzichtelijk terug.
Jouw kwaliteiten benutten
Wil je jouw kwaliteiten benutten? Dan moet je jouw valkuilen vermijden. Dat begint met bewustwording en zelfinzicht. Wat zijn jouw kwaliteiten? Heb je zicht op jouw leiderschapskwaliteiten?
Specifieke leidinggevende valkuilen
Naast persoonlijke valkuilen (die een niet-leidinggevende ook heeft) heb je ook specifieke valkuilen die bij leiderschap behoren. Ik noem er een aantal:
Valkuilen coachend leidinggeven
Coachend leidinggeven vraagt om balans tussen ruimte geven en richting houden. Maar in de praktijk zien we dat leidinggevenden soms doorslaan in meebewegen, waardoor onduidelijkheid ontstaat. Of juist te directief blijven, ondanks de coachende intentie. In dit artikel staan de belangrijkste valkuilen op een rij, met praktische tips om ze te vermijden.Lees meer: over valkuilen bij coachend leidinggeven
Valkuilen bij delegeren
Delegeren klinkt eenvoudig, maar veel leidinggevenden vinden het lastig om echt los te laten. Ze blijven controleren, corrigeren of nemen het werk weer over. In dit artikel lees je welke valkuilen er zijn bij delegeren en wat je kunt doen om eigenaarschap te stimuleren binnen je team. Lees meer over valkuilen bij delegeren.
Valkuilen bij het beoordelen van medewerkers
Een beoordelingsgesprek voeren vereist zorgvuldigheid en reflectie. Veelgemaakte valkuilen zijn subjectiviteit, het vermijden van confrontaties of te weinig feedback geven. Dit artikel helpt je om als leidinggevende constructief en eerlijk te beoordelen. Lees meer over valkuilen bij beoordelen.
Valkuilen bij het functioneringsgesprek
Het functioneringsgesprek is bedoeld als open dialoog, maar in de praktijk verzandt het vaak in formaliteiten of eenrichtingsverkeer. Dit artikel laat zien wat er mis kan gaan én hoe het beter kan. Lees meer over valkuilen bij het functioneringsgesprek.
Leidinggevende te sturend
Teveel sturen kan leiden tot afhankelijke medewerkers, frustratie en verlies van initiatief. Dit artikel onderzoekt waar dit gedrag vandaan komt en wat je kunt doen om het patroon te doorbreken. Lees meer over een te sturende stijl van leidinggeven
Leidinggevende onduidelijk
Onduidelijk zijn als leider zorgt voor verwarring en onrust in het team. In dit artikel lees je wat onduidelijkheid veroorzaakt en hoe je jouw communicatie kunt aanscherpen. Lees meer over onduidelijk leiderschap.
De valkuil om de psycholoog uit te hangen als leidinggevende
Sommige leidinggevenden willen zó graag begripvol zijn, dat ze in de rol van hulpverlener belanden. Dit artikel laat zien waarom dat geen goed idee is, en hoe je wel mensgericht blijft zonder je verantwoordelijkheid te verliezen. Lees meer over deze valkuil.
Leidinggeven vanuit de ouderrol
Als je leidinggeeft vanuit de ouderrol, loop je het risico op betutteling, controle of belerend gedrag. In dit artikel wordt uitgelegd hoe dit mechanisme werkt en hoe je het kunt herkennen en ombuigen. Lees meer over leidinggeven vanuit de ouderrol.
Leidinggeven vanuit de kindrol
Leidinggeven vanuit de kindrol leidt vaak tot vermijding, onzekerheid of afhankelijkheid. Dit artikel legt uit hoe dit ontstaat en hoe je er als leidinggevende bovenuit kunt groeien. Lees meer over leidinggeven vanuit de kindrol.
Valkuilen bij zelfsturende teams
Zelforganisatie en zelforganiserende teams worden evenals nieuwe leiderschapsvormen nog weleens wat geïdealiseerd. Organisaties die bezig gaan met dit concept willen nogal eens wat over het hoofd zien. Alsof er alleen maar trompetgeschal is over 'vertrouwen, openheid en liefde' en er geen keerzijde is. Er zijn echter ook valkuilen die je moet kennen als leidinggevende. Lees meer: valkuilen zelfsturende teams.
Valkuilen bij resultaatgericht leiderschap
In dit artikel zoom ik in op twintig veelvoorkomende valkuilen bij resultaatgericht leidinggeven. Want valkuilen zijn niets anders dan uitvergrotingen van jouw kracht. Dat leg ik graag even uit. Een valkuil ontstaat wanneer je je kwaliteit zó sterk inzet dat deze doorslaat. Gedrevenheid wordt dan veeleisendheid. Structuur wordt verstarring. Resultaatgerichtheid wordt kil en controlerend. Deze blog helpt je om die patronen te herkennen. Zodat je gericht resultaat behaalt — mét je team, niet ten koste van je team. Lees meer: valkuilen resultaatgericht leiderschap.
Voorbeeld van Petra die te aardig was
Petra was een leidinggevende met een groot hart. Ze wilde het goed doen voor iedereen. Altijd bereikbaar, altijd behulpzaam, altijd vriendelijk. Maar het werkte tegen haar. Medewerkers voelden te weinig duidelijkheid. Deadlines werden niet gehaald. Feedbackgesprekken werden uitgesteld. Petra vermeed lastige gesprekken uit angst om mensen teleur te stellen. Ze stelde zich loyaal op, maar vergat zichzelf. Op een dag zei een collega: “Ik weet niet waar ik aan toe ben met jou.” Dat raakte haar. Het werd het begin van een leerproces waarin Petra leerde dat aardig zijn óók betekent: helder zijn, grenzen stellen en keuzes maken. Lees: te aardig als leidinggevende.
Wat merk je ervan in je team?
Valkuilen blijven niet zonder gevolg. Zeker niet als je leidinggeeft. Jouw gedrag zet de toon. En gedrag dat voortkomt uit een valkuil, heeft impact. Op de samenwerking. Op het vertrouwen. Op de sfeer. Wat je kunt merken:
- Medewerkers trekken zich terug of haken af.
- Er wordt minder gezegd in vergaderingen.
- Initiatief neemt af, energie zakt weg.
- Je krijgt weinig of geen feedback.
- Spanningen blijven onder de oppervlakte.
Reflecteer op je eigen leiderschap
Een paar vragen om jezelf beter te leren kennen als leider:
- Waar ben ik echt goed in?
- Wanneer schiet ik soms door in mijn kracht?
- Wat zeggen anderen over mijn stijl van leidinggeven?
- Hoe reageer ik onder druk of spanning?
- Wat merk ik aan mijn team als ik in mijn valkuil schiet?
Persoonlijke ontwikkeling voor leidinggevenden
Bekijk de training persoonlijke ontwikkeling voor leidinggevenden zoals assertief leidinggeven, persoonlijke effectiviteit, timemanagement en communicatie etc.
Leerdoelen
We hebben nog veel meer leerdoelen persoonlijke ontwikkeling voor leidinggevenden voor je uitgewerkt. Je kunt ook het overzicht bekijken met alle leerdoelen voor leidinggevenden.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
Publicatiedatum: 05-07-2015.