Het rouwproces bij ontslag
Het rouwproces bij ontslag wordt vaak onderschat. Een outplacementtraject begint met de verwerking van baanverlies. Daar staan we als eerste uitvoerig bij stil. Verlies van baan brengt een rouwproces op gang omdat er een belangrijke verandering plaatsvindt in jouw leven.
Fasen bij de verwerking
Het rouwproces is een kluwen van gevoelens waar ik nader op zal ingaan. Ik onderscheid in het rouwproces een aantal fasen die kriskras door elkaar lopen namelijk:
- Ontkenning
- Boosheid
- Desoriëntatie
- Aanvaarding
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Outplacement en loopbaanbegeleiding
De Steven biedt outplacement en loopbaanbegeleiding.
-
Ontkenning
Ongeloof! Daar begint het mee. Dit zal mij niet overkomen. Als het ware doe je de kleppen van jouw psyche op slot. Je wilt het niet weten. Waarom niet? Omdat het je te veel is. Je kunt het nog niet bevatten, al weet je wel beter. Altijd stond je klaar voor jouw organisatie. Je was vroeg uit bed en ging soms later naar huis. Je was loyaal en je voelde je verantwoordelijk. En nu heb je het gevoel dat je aan de kant bent gezet. Het kan niet waar zijn! Het kost tijd voor iedere cel in jouw lichaam weet dat het écht zo is dat je een verlies hebt geleden..
-
Boosheid
Het tweede onderdeel kenmerkt zich door boosheid. Je bent boos op jouw organisatie. Waarom hebben ze het zover laten komen? Waarom greep niemand in? Je hebt het gevoel dat jouw collega’s je gewoon hebben laten vallen. Nu sta je er alleen voor. Zelfs de mensen die zeiden ‘als jij weggaat, vertrek ik ook hoor!’, laten niets meer horen. Het maakt je boos en verdrietig. Je bent ook boos op jezelf. Waarom heb je het zover laten komen? Waarom greep je niet eerder in? Boosheid op de ander en op jezelf wisselt soms af in een snel tempo. Boosheid is een emotie die er is en die eruit moet. Als je boosheid negeert, komt het er op een andere manier wel uit. Bovendien is dat zeer belangrijk voor het verwerkingsproces. Ontken niet dat je boos bent. Aanvaard jouw gevoelens. Terug naar jouw vrienden: zorg dat je je kunt uiten, zonder dat de ander jou veroordeelt. En………. veroordeel jezelf ook niet omdat je boos bent, het hoort erbij!
-
Desoriëntatie
Je hebt het gevoel dat je de weg even kwijt bent. Hoe moet het nu verder? De helft van de outplacementtijd zit er nu al op en het lijkt er nog niet op dat je maar zo weer aan de slag bent. Je duikt terug in de oude tijd. ‘Als je toen en toen had ingegrepen dan……. was het nooit zover gekomen’. En was het ook niet een beetje jouw eigen schuld? Je hebt moeite om jouw levensritme onder controle te houden. Te laat naar bed, te laat opstaan, te weinig doen! Een futloos en leeg gevoel. Je bent verdrietig, onzeker en je twijfelt. In plaats van er iets mee te doen, duik je weg. Waar verdriet zich niet uit in tranen, daar wenen de andere organen.
-
Aanvaarding
Dan komt de dag van aanvaarding. Je kunt incasseren wat er gebeurd is, je neemt de schade op. Jouw emoties vliegen minder heen en weer. Je ziet weer lichtpunten. Je krijgt weer zin om wat te doen en je pakt de draad van jouw leven weer op.
Gevoelens in het rouwproces
Gevoelens in een rouwproces wisselen zich snel af. Boosheid, verdriet, intense lachbuien, cynisme, wrange humor, onzekerheid, twijfel, frustratie, teleurstelling. Maar ook: blijheid en opluchting (je bent van de organisatie verlost).
Hoe reageert jouw omgeving op het ontslag?
Wellicht is er sprake van een gedwongen vertrek en is de keuze voor jou gemaakt. Misschien hebt je zelf wel de keuze gemaakt omdat je inzag dat het zo niet langer kon doorgaan. In beide gevallen is een outplacementtraject een ingrijpende ervaring omdat er een behoorlijke verandering optreedt in jouw leven. Ook de omgeving kan soms vol onbegrip reageren. Er zijn honderden adviseurs met tal van tips en trucs.
- ‘Heb je wel nagedacht over de risico’s van een outplacement?’
- ‘Stel je voor dat je binnen afzienbare tijd niet de juiste baan hebt?’
- ‘Ben je niet te gemakkelijk akkoord gegaan met het voorstel van de organisatie?’
- ‘Op jouw leeftijd een baan vinden zal niet gemakkelijk zijn’
- ‘Ja zeg, ook logisch, jij bent ook niet de gemakkelijkste’
Mijn slogan is: ‘in de nood leer je niet je vrienden kennen, maar kom je erachter wie je kennissen zijn’.
Reacties van mensen kunnen pijn doen. Wellicht heb je ook vrienden waar je jouw gevoelens en gedachten mee kunt delen zonder dat er een veroordeling plaatsvindt. Ik adviseer om daar maar heel veel gebruik van te maken.
Tips
Ik heb ook adviezen. Nog meer adviseurs dus!
- Probeer zoveel mogelijk in jouw werkritme te blijven. Op tijd uit bed en normale tijd in bed.
- Ga zoveel mogelijk bewegen: wandelen, fietsen of wat je maar leuk vindt.
- Probeer zo goed mogelijk te eten.
- Pak vanaf de eerste dag het outplacementtraject op en maak een gericht plan met jouw coach hoe je het traject wilt invullen.
- Neem de tijd. Veel mensen willen zo gauw mogelijk weer aan de slag en terecht! Maar gebruik wel de tijd om de juiste keuzes te maken. Het zou zonde zijn om keuzes te maken waar je achteraf spijt van krijgt. Zie het als een kans! Nu heb je de gelegenheid om een carrièreswitch te maken, een ander facet van je vakgebied te verkennen, een andere sector op te zoeken of iets anders in je beroep te veranderen waar je wellicht al langer van droomt.
Rouw- en verlies
Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.
Leerdoelen
Bekijk de leerdoelen voor de training omgaan met veranderingen.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.