home / persoonlijke ontwikkeling / communicatie / luistervaardigheid / lsd

LSD: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen

LSD betekent luisteren, samenvatten en doorvragen. Dat is wat anders dan meteen klaar staan met jouw oordeel, direct een mening over iets hebben of tal van aannames doen die nergens op gebaseerd zijn.

Luisteren

Luisteren is de basis voor communicatie met de ander. Communicatie is immers delen en nu wil de ander iets met jou delen. Dat kan van alles zijn: hij/zij kan zijn gedachten, inzichten, visie of mening met jou willen delen. Maar hij/zij kan ook zijn/haar levensverhaal of gevoelens met jouw willen delen. Luisteren is zoveel meer dan het verhaal van de ander aanhoren. Het vraagt om interesse van jouw kant en het vraagt om een actieve luisterhouding. Het is ook horen wat de ander precies bedoelt en het verhaal achter het verhaal begrijpen.

Enerzijds praat ik over luistervaardigheid en anderzijds is luisteren een kwaliteit waarover je wel of niet beschikt. Luisteren heeft dus te maken met:

• Inleven, aanvoelen en empathie: kun je de ander aanvoelen en kun je je inleven in de situatie van de ander
• Begrijpen: kun je de ander volgen in zijn/haar denkwijze?
• Oprechte interesse hebben in de ander
• Luistervaardigheid: de ander aanmoedigen en stimuleren om te vertellen

Let op: begrijpen doe je met je hoofd en inleven en aanvoelen doe je met jouw hart, gevoel of intuïtie. Dat zijn twee totaal verschillende dingen. Maar wanneer je over deze kwaliteiten beschikt dan ben je een krachtig luisteraar.

Samenvatten

Samenvatten is verifiëren of het klopt wat je denkt te horen. Dus niet aannemen dat het wel zo zal zijn maar even de controle.

• Bedoel je nu te zeggen dat je je vaak niet gehoord voelt door jouw leidinggevende?
• Begrijp ik het goed dat jij je vaak afgewezen hebt gevoeld in jouw relatie?
• Zeg je nu dat jij je vaak buitengesloten voelt in het team waar je werkt?
• Begrijp ik je goed: zeg je dat je onvoldoende uitdaging hebt in jouw werk?
• Okay, dat is een heel relaas wat je nu vertelt, maar begrijp ik het goed dat jouw werkgever jou ontslag wil geven?

Doorvragen

Doorvragen is belangrijk. Daarmee help je de ander om zijn verhaal te doen. Het helpt jou om antwoord te krijgen op bepaalde zaken die nog niet geheel duidelijk zijn. Doorvragen is dus een actieve manier van luisteren.

• Hoe bedoel je dat precies?
• Weet je hoe het gekomen is dat jij je zo voelde?
• Weet je ook waarom het zo gelopen is?
• Wat is jouw beeld bij de situatie?
• Kun je ook aangeven waarom je tot deze keuze kwam?
• Wie waren er nog meer bij betrokken?
• Waar was jij op het moment dat dit gebeurde?

Zie je dat doorvragen een aantal vrienden heeft? Namelijk: wat, waarom, wie, waar en hoe!

Je helpt een ander niet alleen om zijn verhaal te doen, je helpt hem/haar ook om dieper door te dringen tot de kern van het verhaal. Om nuances te begrijpen. Verbanden te zien. Conclusies te trekken. Door alleen maar vragen te stellen schijn jij licht in verborgen hoekjes, richt je de aandacht op aspecten waar de ander zelf misschien nog niet aan gedacht had, help je de ander om het verhaal te verhelderen en compleet te maken. Doorvragen betekent open vragen stellen, dus vragen stellen die niet met ja of nee te beantwoorden zijn. Doorvragen schept duidelijkheid, niet alleen voor jou als luisteraar maar vaak ook voor de ander als verteller.

Gesprekstechnieken

Gesprekstechnieken bestaan enerzijds uit gespreksvaardigheid. Dat is de vaardigheid om een gesprek te voeren. Voor de zender is dat: goed leren verwoorden, kernachtig communiceren, duidelijk uitleggen, jouw betoog helder opbouwen etc.
Maar je bent ook ontvanger wanneer je communiceert. Gesprekstechnieken gaan dus ook over beter horen en luisteren. Horen wat de ander zegt, begrijpen wat hij/zij bedoelt en verstaan wat hij/zij niet zegt maar toch bedoelt.
LSD kan daarbij een geheugensteuntje zijn. Dat kun je leren door actief te oefenen.