Reactief ingesteld? Wat is er aan te doen?
Ben jij reactief ingesteld? Dan is dit artikel voor jou geschreven. Reactief betekent dat jij tot actie aangezet wordt door iets of iemand buiten jouzelf om. Je laat het als het ware gebeuren. Je pakt niet de regie, maar je laat de zaken op zijn beloop.
Nuance is vereist
Enige nuancering is wel vereist. In veel functies is een groot percentage werk dat reactief is. Denk aan de verkoper in de winkel. De winkelbel gaat, de winkeldeur gaat open en er staat een klant. Op dat moment ben je reactief. Je reageert doordat je in beweging wordt gezet door de winkelbel. Dat geldt ook voor de functie van telefonist of voor functies op de klantenservice. In iedere functie is x% reactief.
Maar daarover gaat dit artikel niet. Dit artikel gaat erover dat je reactief bent ingesteld terwijl je proactief zou moeten zijn en een actieve houding nodig is.
Doe de test!
Bij De Steven kun je een uitgebreide analyse doen om inzicht te krijgen in jouw kwaliteiten, eigenschappen, persoonskenmerken en valkuilen.
Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Training en coaching
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen kunt vermijden? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Betekenis en definitie
Ik noem enkele kenmerken van reactief gedrag:
- Je komt in actie op aangeven van iets of iemand (maar niet uit eigen beweging)
- Je laat het initiatief bij de ander liggen
- Een ander bepaalt voor een groot deel hoe jouw dag eruit ziet
- Je laat de regie en verantwoordelijkheid over aan een ander
- In veel zaken ben je net té laat of nog net op tijd
- Je blikt onvoldoende vooruit en regelmatig kom je er té laat achter wat er allemaal nog moet gebeuren
- Je hebt onvoldoende overzicht
Gevolgen
Reactief gedrag heeft vaak een aantal negatieve gevolgen:
- Je kunt de grip verliezen op de situatie of op jouw eigen leven. Of je hebt het gevoel dat je door anderen wordt geregeerd wat je ten diepste ook liever niet wilt. Je krijgt al snel het gevoel dat anderen een deel van jouw leven invullen of dat bepaalde zaken jou overkomen. Terwijl jouw eigen gedrag dit soort situaties veroorzaakt.
- Jouw invloed daalt
- Je raakt sneller het overzicht kwijt wat stress kan veroorzaken
- Je bent minder succesvol
Ineffectief tijdgebruik: de waan van de dag regeert
Reactief gedrag is bijzonder ineffectief wanneer het over tijdgebruik gaat. Je krijgt al snel het gevoel dat anderen jouw agenda beheersen of invullen en dat je achter iedere bal aan moet rennen die voorbij komt. Het gevolg kan stress zijn of dat je bepaalde deadlines niet haalt. Klopt het dat je het moeilijk vindt om prioriteiten te stellen en keuzes te maken? Doen anderen dit teveel voor jou? Een training timemanagement kan je helpen om voorgoed af te rekenen met dit gedrag. Bekijk onze leerdoelen voor de training.
Oorzaken
Hoe komt het dat je reactief bent ingesteld? Ik noem een aantal oorzaken:
- het zit in jouw aard en karakter
- je voelt belemmeringen om de regie te pakken
- je hebt een aantal valkuilen zoals bijvoorbeeld: ik ben afwachtend en passief
- het is een gewoonte geworden
- je voelt je onzeker en je kruipt ervoor weg om verantwoordelijkheid te pakken in jouw leven of op jouw werk
Kwaliteit is geduld
Er kan ook een kernkwaliteit aan ten grondslag liggen. Jouw reactieve instelling is dan een valkuil van bijvoorbeeld de kwaliteit: geduld of laissez-faire.
Teams en organisaties
Reactief gedrag binnen teams en organisaties is funest . Een gevolg is dat medewerkers vaak niet weten waar zij aan toe zijn. Gedrag wat erbij hoort:
- de notulen van het vorige werkoverleg worden gelezen tijdens de vergadering
- iedereen heeft een reden om regelmatig te laat te komen tijdens besprekingen (er kwam altijd nog net iets tussen)
- de organisatie is geabonneerd op de krant 'het laatste moment'
- iedereen is druk maar niemand weet waar we samen mee bezig zijn
- wie het hardst schreeuwt, is het eerste aan de beurt
- geen overzicht en controle
- we hollen samen achter alle ballen aan
- we worden in beweging gezet door ieder signaal dat binnenkomt
- leidinggevenden zijn voortdurend aan het brandjes blussen
- impulsiviteit
- weinig gestructureerd overleg
- te weinig doelgericht werken
Leidinggevenden
Leidinggevenden die reactief gedrag vertonen, zorgen ervoor dat dit gedrag gekopieerd wordt door de teamleden. Alsof er een kopieerapparaat in de kamer van de leidinggevende staat. En zo holt de hele organisatie maar door en ieder heeft het druk. Maar waarmee eigenlijk? Vaak wordt een dergelijk team geregeerd door de waan van de dag.
Jouw leerdoel: PIA
Jouw leerdoel is:
- om proactief te worden oftewel PIA: pro-actief, initiatief en anticiperen. Dat betekent dat jij de regie in handen neemt, vooruit denkt, actie op voorhand neemt en niet afwacht tot een ander iets in gang zet.
- vooruit te blikken en te anticiperen op bepaalde ontwikkelingen
- de regie te pakken en initiatief te nemen
Training kwaliteiten en valkuilen
Wil je een training volgen om te leren hoe jij je valkuilen vermijd? Dat kan! Bekijk de mogelijkheden:
- individuele training: spelen vanuit jouw kwaliteiten
- teamtraining kernkwaliteiten
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
