home / persoonlijke ontwikkeling / persoonlijke effectiviteit / competenties / coachen competentie

Coachen is een competentie

Coachen is een competentie. Daarover gaat dit artikel. Want laat ik bij het begin beginnen. Een vader of moeder kan zijn kind coachen in de opvoeding. Wat is dat? Een kind wegwijs maken op een bepaald terrein. Een kind helpen om zijn/haar weg te ontdekken. En waarom dit voorbeeld? De vraag is of vaders en moeders nagedacht hebben of ze over coaching als competentie beschikken.

Bomen en bos

Ik kan me voorstellen dat veel mensen het onderscheid nog moeilijk kunnen maken. Wat is coaching en hoe vind je een goede coach? En wat is een goede coach? Wat mij betreft is een goede coach iemand die je verder helpt in jouw persoonlijke ontwikkeling. Als ik het wat zwart-wit maak: een docent is bezig met het overbrengen van kennis en kunde en het aanleren van vaardigheid. Een trainer zit heel vaak op het aanleren van vaardigheden. Een coach zit meer op ontwikkeling van WILLEN en ZIJN. Zo zwart-wit zal het niet zijn want je ziet dat het vaak door elkaar loopt.

Competentie voor leidinggevenden

Coachen is een competentie waarover in ieder geval de leidinggevende dient te beschikken. Is coachen een competentie die bij je past? Dan vind je het leuk om collega’s te ondersteunen in hun ontwikkeling, bij de taken die ze moeten uitvoeren en bij de verantwoordelijkheden die ze moeten invullen. Je weet teamleden te stimuleren, motiveren en je bent een soort van sparringpartner of gesprekspartner. Je waardeert jouw medewerkers en erkent hen in hun kwaliteiten. Je weet jouw teamleden op een hoger plan te brengen, geeft feedback, staat open voor feedback, herkent en erkent hun kwaliteiten en weet deze kwaliteiten op waarde te schatten en in te zetten. Lees ook: competentieontwikkeling voor leidinggevenden.

Gedrag

Dit zijn de gedragsvoorbeelden:

• Begrijpt de eigen positie en de impact van eigen gedrag op anderen
• Heeft tijd, maakt tijd voor de ontwikkeling van teamleden
• Heeft aandacht voor medewerkers
• Geeft eerlijke en opbouwende feedback
• Kan luisteren en begrijpt
• Oordeelt niet maar baseert zich op gedrag en feiten
• Weet anderen verantwoordelijkheid te geven (en kan dit zelf loslaten)
• Is duidelijk over verwachtingen en wat er van medewerkers wordt verwacht
• Schrijft niet voor hoe mensen iets moeten bereiken maar is helder over WAT medewerkers moeten bereiken
• Helpt, geeft tips en aanwijzingen, adviseert, denkt mee, is sparringpartner of gesprekspartner
• Lost niet zelf op maar helpt de teamleden om zelf vraagstukken op te lossen
• Begrijpt waar ontwikkelingsbehoeften van collega’s liggen
• Bevordert autonomie binnen het team en stimuleert medewerkers vorm te geven aan hun loopbaan
• Erkent en herkent talent bij de ander

Wat is het niet?

Gebrek aan de competentie coachen laat dit gedrag doorgaans zien:

• Onvoldoende feedback geven aan teamleden
• Te weinig interesse hebben (en tonen) in medewerkers of hier geen tijd voor hebben
• Onduidelijkheden creëren of laten voortbestaan
• Te weinig richting geven
• Niet duidelijk zijn over wat er van medewerkers wordt verwacht
• Demotivatie bevorderen
• Onrealistische doelen stellen of opleggen
• Onvoldoende ruimte geven voor zelfontwikkeling van teamleden
• Informatie of kennis onvoldoende delen
• Ad-hoc beleid en impulsiviteit