Paste jij niet in het schoolsysteem?
Voor jou was school misschien nooit de plek waar je echt je plek vond. Of het nu de basisschool was, het voortgezet onderwijs, of misschien zelfs een vervolgopleiding, er waren momenten waarop het schoolleven niet leek te passen bij wie jij werkelijk was. Zelfs nu, als volwassene, kijk je misschien terug op die periode met gevoelens van frustratie, onzekerheid, of zelfs verdriet. Je vond school saai, had moeite om gemotiveerd te blijven, of voelde je misschien depressief door de druk die het systeem op je legde. Als jij jezelf herkent in deze gedachten, ben je niet alleen. Velen hebben ooit moeite gehad om zich aan te passen aan het schoolsysteem.
School was saai
Je herinnert je waarschijnlijk nog de basisschool. Voor jou was dat misschien nooit de ideale plek om te floreren. Je was onrustig, had moeite om stil te zitten, of leek altijd te laat om mee te doen aan het groepsgesprek. School voelde als een gevangenis, waarbij de muren van het klaslokaal je bewegingsvrijheid beperkten. Het wachten tot je aan de beurt was om iets te zeggen of je vinger op te steken voelde als een obstakel in plaats van een kans om iets te delen.
De lesstof leek vaak te makkelijk of juist te moeilijk voor jou, omdat de manier van lesgeven niet aansloot bij jouw manier van denken. Je voelde je niet aangetrokken tot de stof die je werd voorgeschoteld. De opdrachten leken saai en onzinnig. Je deed liever iets anders, iets wat je zelf kon bedenken. Misschien was dat het bouwen van dingen met Lego of het oplossen van constructieproblemen, maar niet op de manier zoals het je werd opgelegd. Jij wilde het op jouw manier doen, maar dat paste niet binnen het systeem van de school. Lees ook: je voelde je anders!
Coaching en training: voor HB-ers
Wij bieden coaching & training specifiek voor hoogbegaafde personen.
Meer informatie? Bel meteen!
Doe de HB-test!
Wil je meer inzicht in jouw kwaliteiten en valkuilen als hoogbegaafd persoon? Doe dan online onze test.
Aan te schaffen via de webshop!
Hoogbegaafd: gave of probleemgeval
Bestel het e-book <pdf> met als titel: hoogbegaafd: gave of probleemgeval.
Meer info via de webshop.
Moeite met motivatie – en de druk om aan te passen
Toen je ouder werd en verder schoolde, werd de uitdaging steeds groter. De overgang naar het voortgezet onderwijs was misschien een grote stap voor je, en je merkte dat de verschillen tussen jou en je klasgenoten steeds groter werden. Je voelde je ongelukkig in een klas waar de docenten vaak niet begrepen wat er in je omging. De druk om te presteren en je aan te passen aan de normen van de school voelde vaak als een zware last.
Motivatie was soms ver te zoeken. Waarom zou je moeite doen voor iets waar je geen interesse in had? Waarom zou je je best doen als niemand begreep waar jij mee worstelde? De onzichtbare druk om mee te doen aan groepsactiviteiten, om je aan de regels te houden, en om je prestaties te verbeteren, was zwaar. Soms vroeg je je af of het überhaupt wel iets zou uitmaken, of waarom school eigenlijk zo’n belangrijke rol in je leven speelde.
Je werd geconfronteerd met de gedachte dat je misschien niet goed genoeg was, dat je niet zo slim was als de anderen, en dat je altijd achterliep. Zelfs als je wist dat je veel talent had, was het moeilijk om dit te laten zien in het schoolsysteem. De manier van werken en leren paste gewoon niet bij jou.
De druk werd te groot – depressief door school?
Op een gegeven moment werd het steeds moeilijker om de energie op te brengen om naar school te gaan. Je voelde je uitgeput, zowel fysiek als mentaal. Hoe kon het dat anderen zo makkelijk door hun schooldagen leken te komen, terwijl jij het gevoel had dat je telkens maar weer achterbleef? Misschien voelde je je depressief door school, alsof het een zware last was die je niet meer kon dragen. Het voelde als een vicieuze cirkel: je wilde beter doen, maar je wist niet hoe, en je raakte steeds verder verwijderd van het idee dat je het ooit goed zou doen.
Misschien voelde je je radeloos. Wat moest je doen om je motivatie terug te vinden? Hoe kon je weer plezier krijgen in school als het je steeds verder wegduwde? Je wist het niet meer, maar wat je wel wist, was dat je niet werkte zoals het van je verwacht werd. De druk om jezelf aan te passen aan het schoolsysteem was te groot.
Was het schoolsysteem wel voor jou?
Voor jou was school misschien nooit een plek waar je je op je gemak voelde. Het systeem leek niet voor jou gemaakt. Terwijl anderen zich wel aanpasten en de normen van school volgden, lukte dat jou niet. Je had altijd een andere manier van denken, een andere manier van leren en werken, die niet paste binnen de conventionele grenzen van het schoolsysteem.
Het schoolsysteem had vaak geen oog voor de verschillende manieren van leren en de talenten die jij had. Terwijl sommige mensen snel leerden door praktisch bezig te zijn of door dingen in één keer te begrijpen, werd jij gedwongen je te conformeren aan een vastgelegd leerplan. Dit kon je het gevoel geven vast te zitten in een systeem dat niet begreep wat jij nodig had om te bloeien.
Schoolziek
Mark was vaak "schoolziek" als kind, niet omdat hij fysiek ziek was, maar omdat het schoolsysteem niet bij hem paste. Waar anderen enthousiast naar school gingen, voelde Mark zich elke ochtend gestrest en overweldigd. Hij was slim, maar het traditionele onderwijs sloot niet aan bij zijn manier van denken. De lessen waren of te langzaam of te snel, en de manier van leren paste niet bij zijn nieuwsgierigheid. Hij wilde diepgaand leren, maar kreeg weinig ruimte om dat te doen.
Thuis voelde Mark zich beter, waar hij kon lezen, tekenen en zijn gedachten de vrije loop kon laten. Hij verzon smoezen om thuis te blijven, maar de schuldgevoelens groeiden. Pas later begreep hij dat het niet aan hem lag, maar aan het systeem dat niet geschikt was voor zijn manier van denken.
Toen Mark ouder werd, ontdekte hij dat hij niet alleen was. Er waren andere hoogbegaafde mensen die hetzelfde doormaakten. Nu helpt hij anderen die zich ook onbegrepen voelen in het traditionele onderwijs, door hen te begeleiden naar alternatieven die bij hen passen. Mark leerde dat de "schoolziekte" hem niet had gebroken, maar juist zijn kracht en pad had gevormd.
Talent laat zich niet dwingen
Het goede nieuws is dat talent zich niet laat dwingen. Misschien heb je geen diploma behaald of je opleiding vroegtijdig afgebroken, maar dit betekent niet dat je geen succes kunt behalen. Het gaat vaak om de combinatie van willen, kunnen en zijn. Er zijn talloze voorbeelden van mensen die, ondanks hun worstelingen met het schoolsysteem, toch succesvolle carrières hebben opgebouwd.
Het is belangrijk om te beseffen dat succes niet alleen afhankelijk is van schooldiploma’s. De vaardigheden die je nodig hebt om succesvol te zijn, zijn misschien niet de vaardigheden die school waardeert. Het draait om het ontdekken van je eigen talenten en het vinden van manieren om deze in de wereld in te zetten. School was misschien niet voor jou, maar dat betekent niet dat je niet het vermogen hebt om iets waardevols bij te dragen.
Wat kun je doen om verder te komen?
Als je terugkijkt op je schooltijd en het gevoel hebt dat je niet hebt kunnen bloeien, is het belangrijk om nu, als volwassene, de regie in handen te nemen. Het is mogelijk om alsnog te ontdekken hoe jij het beste leert, hoe je je talenten kunt ontwikkelen, en hoe je jezelf kunt motiveren. Misschien ben je al verder gekomen in je carrière dan je ooit had verwacht, of misschien ben je nog op zoek naar wat je echt wilt doen.
Een coach gespecialiseerd in begaafdheid en talentontwikkeling kan je helpen om jezelf te organiseren, werk- en leerstrategieën toe te passen en informatie beter te onthouden. Het is belangrijk om inzicht te krijgen in je eigen manier van leren en vooral te begrijpen dat jouw pad misschien niet het traditionele schoolsysteem volgt, maar dat maakt jou niet minder waardevol of succesvol.
Lisanne ging spijbelen
Lisanne zat al maanden niet lekker in haar vel op school. Ze had altijd wel moeite gehad met de traditionele manier van leren, maar dit jaar was het erger dan ooit. De lessen voelden traag en vaak oninteressant, en de druk om te presteren was nauwelijks te verdragen. Ze zat altijd achterin de klas, haar gedachten waren verre van de boeken voor haar. Ze begreep niet waarom ze daar zat, waarom ze deze vakken moest volgen die weinig voor haar betekenden.
Het begon langzaam: af en toe een les missen, een keer een smoesje om thuis te blijven. Eerst was het een keertje omdat ze zich "niet lekker" voelde, daarna was het iedere week. Haar ouders merkten het niet meteen, maar Lisanne had haar routine goed onder controle. Ze vertelde haar moeder dat ze naar school ging, terwijl ze in werkelijkheid op de bank lag of naar buiten was gegaan, ver weg van alles. Soms liep ze uren rond zonder doel, soms ging ze gewoon naar de schuur achter het huis, waar ze urenlang in stilte zat, zich verstopte voor de wereld.
Op een dag ging het mis. De school belde haar ouders. Lisanne was al drie weken niet in de klas verschenen. Ze had slimme smoesjes verzonnen, maar de school had eindelijk door wat er aan de hand was. Thuis aangekomen werd Lisanne geconfronteerd met de vraag die ze vreesde: "Wat heb je de afgelopen tijd eigenlijk gedaan?" Haar moeder keek haar aan, bezorgd en gefrustreerd. Lisanne antwoordde eerlijk: "Ik zat in een schuur, gewoon daar, helemaal alleen."
Het was de eerste keer dat ze eerlijk was over wat er speelde. Ze was niet ziek, ze was niet lui, ze was gewoon niet op haar plek in het systeem. Alles op school voelde als een strijd tegen iets waar ze geen grip op had. De school, de verwachtingen, het tempo — het was alsof alles tegen haar werkte.
De volgende weken waren moeilijk. Haar ouders begrepen haar pijn, maar wisten niet goed wat te doen. Het gesprek met de school bracht weinig verandering, het was meer hetzelfde: harder werken, betere cijfers halen, je best doen. Maar Lisanne voelde zich steeds meer een buitenstaander. Ze was slim, dat wist ze, maar haar manier van denken en leren paste niet in het traditionele schoolsysteem. Het voelde alsof het systeem haar niet begreep.
Het was niet tot de zomervakantie dat Lisanne besloot de stap te zetten om hulp te zoeken. Ze begon met gesprekken bij een coach die gespecialiseerd was in jongeren die niet in het schoolsysteem pasten. Bij de coach ontdekte Lisanne een andere manier van denken en leren. Ze leerde dat ze niet gebroken was, maar dat het systeem gewoon niet voor haar werkte. Langzaam kreeg ze weer vertrouwen in haar eigen kunnen.
In de loop van het jaar vond Lisanne een alternatieve leeromgeving die beter bij haar paste. Het was een school waar ze meer ruimte kreeg voor eigen initiatief, meer persoonlijke aandacht kreeg en waar ze haar creativiteit en nieuwsgierigheid kon volgen. Het voelde alsof ze eindelijk weer adem kon halen.
Lisanne leerde dat spijbelen geen oplossing was, maar een manier om te ontsnappen aan iets wat haar ongelukkig maakte. Haar spijbelen was een symptoom van een groter probleem: ze paste niet in het systeem. Nu, met de juiste begeleiding en een omgeving die haar begreep, begon ze weer te groeien en te leren op haar eigen manier.
Zelfbeeld en motivatie herstellen
In plaats van jezelf te veroordelen voor wat je niet hebt bereikt in het schoolsysteem, kun je nu werken aan het herstellen van je zelfbeeld. Door inzicht te krijgen in wat voor jou de beste manier van leren is, kun je jezelf ruimte geven om te groeien. Je kunt ontdekken wat jou motiveert en leren hoe je weer energie kunt krijgen om je doelen na te streven.
Er is altijd ruimte voor persoonlijke ontwikkeling, ongeacht waar je je nu bevindt. School is niet de enige maatstaf voor succes. Wat je nodig hebt, is de juiste omgeving, begeleiding, en de ruimte om te bloeien op jouw eigen manier.
Conclusie
Als je niet in het schoolsysteem paste, is dat helemaal niet erg. Het betekent niet dat je geen talent hebt of geen succes kunt behalen. Wat belangrijk is, is dat je jezelf leert begrijpen, je talenten herkent en manieren vindt om je eigen pad te volgen. Misschien was school niet voor jou, maar er zijn tal van manieren om alsnog je dromen na te jagen. Het draait om het ontwikkelen van je eigenwaarde en het vinden van manieren om jezelf te motiveren en verder te groeien.
Coaching en training: voor HB-ers
Wij bieden coaching & training specifiek voor hoogbegaafde personen.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
