Verwachtingsmanagement voor leidinggevenden
Verwachtingen managen en verwachtingsmanagement is een basis voor het bereiken van resultaten en doelstellingen. We hebben overal mooie termen voor zoals ook het woord verwachtingsmanagement maar het gaat om: wat verwacht jij van de medewerker en wat verwacht de medewerker van jou of van de organisatie? Resultaatgericht leiderschap is gericht op het managen van verwachtingen en behoeften.
Verwachtingen en behoeften
Verwachtingen hebben altijd een relatie met behoeften. Jouw medewerker werkt bij jouw organisatie om te voorzien in de eigen behoeften en jij hebt de medewerker in dienst genomen om te voorzien in de organisatiebehoeften. Verwachtingen managen is dus behoeften managen.
Zolang de arbeidsrelatie voorziet in wederzijdse behoeften, bestaat er werkplezier, betrokkenheid én resultaat. Het gaat dus niet alleen om doelen of afspraken, maar ook om onderliggende drijfveren, verlangens en motivaties – zowel van jou als leidinggevende als van je medewerkers. Verwachtingsmanagement is daarom ook mensenwerk.
Het zit tussen de oren
Verwachtingen zitten tussen de oren. Dat is een belangrijk kenmerk voor verwachtingen. Ze zijn vaak impliciet, onuitgesproken of gebaseerd op aannames. En precies dat maakt ze zo ingewikkeld. Als leidinggevende heb je drie dingen te doen:
- Duidelijk maken wat jouw verwachtingen zijn.
- Uitvragen wat de verwachtingen van de medewerker zijn.
- De wederzijdse behoeften op elkaar afstemmen.
Leiderschapsstijl
Wat voor leiderschapsstijl heb jij als leidinggevende? Doe de online test. Zo krijg je inzicht in jouw ontwikkeldoelen.
Resultaatgericht leidinggeven
Bekijk de training resultaatgericht leidinggeven voor het middenkader en hoger kader.
Impliciete verwachtingen en gedachten lezen
Een veelvoorkomende valkuil is het 'gedachten lezen'. Je denkt te weten wat de ander verwacht, zonder dat dit uitgesproken is. Of je gaat ervan uit dat jouw verwachtingen vanzelfsprekend zijn. Dat noemen we impliciete verwachtingen: verwachtingen die niet uitgesproken worden, maar waarvan je veronderstelt dat de ander ze wel zal begrijpen of aanvoelen.
Impliciete verwachtingen zijn verraderlijk, omdat ze vaak gebaseerd zijn op aannames, overtuigingen of eerdere ervaringen. Ze worden niet gecommuniceerd, maar bestaan 'tussen de oren'. Daardoor ontstaan snel misverstanden, frustraties en teleurstelling. De ander kan onmogelijk voldoen aan verwachtingen die nooit uitgesproken zijn.
Naast impliciete verwachtingen zijn er ook expliciete verwachtingen: die worden helder en concreet geuit. Denk aan doelen, afspraken of werkinstructies. En dan heb je ook nog onrealistische verwachtingen: verwachtingen die niet haalbaar zijn of niet passen bij de situatie of bij de persoon.
Verwachtingsmanagement begint dus met het bewust worden van je eigen verwachtingen, ze expliciet maken en ze afstemmen met de ander. Alleen dan voorkom je dat jij of je medewerker in het luchtledige blijft hangen.
Het expliciet maken van wederzijdse verwachtingen is daarom essentieel.
Basis voor succes
Wanneer er voorzien wordt in wederzijdse behoefte en wanneer er voldaan kan worden aan wederzijdse verwachting is de kans op succes bij het behalen van doelstellingen het grootst. Daarmee ontwikkel je focus op doelen en resultaat. Overigens is iedere medewerker zelf verantwoordelijk voor eigen verwachtingen, behoeften en gevoelens. Lees ook: verwachtingen uitspreken is jouw medewerker waarderen.
Afstemmen is communicatie
Verwachtingen managen gaat dus over communicatie. Het is uitvragen, luisteren en begrijpen wat de ander verwacht. Het is tegelijkertijd duidelijk zijn over jouw verwachtingen als leidinggevende of als organisatie. En die twee elementen stem je op elkaar af.
Verwachtingen uitspreken: waarom dat zelden vanzelf gaat
Veel misverstanden op de werkvloer ontstaan niet door onwil, maar door onuitgesproken verwachtingen. In dit artikel leg ik uit waarom verwachtingen uitspreken cruciaal is voor goede samenwerking én voor het opbouwen van vertrouwen. Je leest wat impliciete verwachtingen zijn, waarom ze zo vaak tot teleurstelling leiden, en hoe je het verschil maakt door ze expliciet te maken. Het artikel geeft praktische inzichten, voorbeelden en tips voor iedereen die zijn communicatie wil verbeteren – als leidinggevende of collega.
Verwachting uitspreken is jouw medewerker waarderen
Wat zegt het eigenlijk als je jouw verwachtingen niet uitspreekt? En wat gebeurt er met je team als waardering afhangt van aannames? In dit artikel ontdek je hoe het uitspreken van verwachtingen een krachtige vorm van waardering is. Ik laat jou zien dat verwachtingen niet losstaan van erkenning: door helder te zijn over wat je verwacht, geef je richting én waardering. Dat voorkomt frustratie, teleurstelling en misverstanden. Ideaal voor leidinggevenden die op zoek zijn naar duidelijke communicatie, erkenning én meer betrokkenheid in hun team.
Verwachtingen en autonomie: hoe hangt dat samen?
Wat hebben jouw verwachtingen te maken met autonomie? Meer dan je denkt. In dit artikel leg ik uit hoe het hanteren van verwachtingen direct raakt aan je vermogen om zelfstandig keuzes te maken, je grenzen te bewaken en verantwoordelijkheid te nemen. Vaak leggen we de lat voor onszelf torenhoog – gevoed door impliciete verwachtingen van anderen of van onszelf. Het gevolg? Innerlijke druk, aanpassing en verlies van regie. Dit artikel helpt je inzicht te krijgen in hoe verwachtingen invloed hebben op je autonomie en wat jij kunt doen om weer in balans te komen.
Belemmeringen en valkuilen
Als leidinggevende en manager moet je ook de valkuilen en belemmeringen kennen die het managen van verwachtingen bemoeilijken. Verwachtingen uitspreken lijkt eenvoudig, maar is het in de praktijk vaak niet. We groeperen deze belemmeringen onder drie herkenbare thema's:
-
Bewustzijn van verwachtingen
Verwachtingen zijn er altijd, maar niet iedereen is zich er bewust van. Veel medewerkers handelen vanuit impliciete verwachtingen zonder dat ze die concreet hebben gemaakt – laat staan gedeeld. En ook jij als leidinggevende hebt verwachtingen die je misschien nooit hardop hebt uitgesproken. Pas als je je bewust wordt van je eigen verwachtingen en die van de ander, kun je ze gaan afstemmen.
- Zijn medewerkers zich bewust van hun eigen behoeften en verwachtingen?
- Zijn leidinggevenden zich bewust van hun eigen verwachtingen en hoe zij die communiceren?
- Worden verwachtingen regelmatig besproken of liggen ze verstopt onder de dagelijkse routine?
-
Veiligheid in communicatie
Een veilige gespreksomgeving is essentieel om verwachtingen bespreekbaar te maken. Als medewerkers zich niet gehoord voelen, of vrezen voor repercussies wanneer ze iets uitspreken, blijven verwachtingen ondergronds. En wat ondergronds blijft, gaat op den duur schuren.
- Worden verwachtingen wel uitgesproken?
- Worden verwachtingen serieus genomen?
- Is het veilig genoeg om hierover te spreken met elkaar?
- Durven medewerkers aan te geven wanneer verwachtingen onrealistisch of onduidelijk zijn?
-
Machtsverhoudingen en verborgen agenda’s
Verwachtingen worden vaak beïnvloed door positie en hiërarchie. Als leidinggevende heb jij meer invloed op de werkomgeving dan je misschien denkt. Macht, formeel of informeel, bepaalt in sterke mate of medewerkers hun verwachtingen durven uitspreken. Daarnaast kunnen onuitgesproken belangen of interne spanningen de openheid verstoren.
- Hoe ga je om met tegenstrijdige verwachtingen?
- Zijn er verborgen agenda's binnen de organisatie die verwachtingen beïnvloeden?
- Is er voldoende transparantie om open communicatie te bevorderen?
Verwachtingen managen vraagt dus niet alleen communicatieve vaardigheden, maar ook zelfinzicht, moed en de bereidheid om spanningen bespreekbaar te maken.
Wat leer je in de training?
Een leerdoel voor de training resultaatgericht leidinggeven is het managen van verwachtingen en behoeften binnen jouw team of organisatie. De basis voor verwachtingsmanagement is open communicatie. Verwachtingen bespreekbaar maken omvat de volgende aspecten:
- Medewerkers en leidinggevenden moeten zich open over wederzijdse verwachting kunnen uitspreken zonder restrictie, sanctie en zonder dat het onveilige gevoelens oplevert.
- Duidelijkheid is evenzeer van belang zelfs al is er sprake van tegenstrijdig belang of tegenstrijdige verwachtingen.
- Betrokkenheid van de medewerkers kun je zeker niet missen wanneer het gaat om het managen van verwachtingen.
Veelgestelde vragen – FAQ
Hier tref je enkele veelgestelde vragen.
Wat is het verschil tussen impliciete en expliciete verwachtingen?
Impliciete verwachtingen zijn onuitgesproken aannames. Je gaat ervan uit dat de ander wel weet wat je bedoelt. Expliciete verwachtingen worden helder uitgesproken en afgestemd.
Waarom is het belangrijk om verwachtingen uit te spreken?
Omdat onuitgesproken verwachtingen kunnen leiden tot frustratie, misverstanden en teleurstelling. Verwachtingen uitspreken voorkomt dat je elkaar misloopt. Dit is een onderdeel van open communicatie.
Hoe kan ik als leidinggevende achterhalen wat mijn medewerkers verwachten?
Door actief te luisteren, vragen te stellen en regelmatig in gesprek te gaan. Dit vraagt een veilige sfeer en wederzijds vertrouwen. Onze training resultaatgericht leidinggeven helpt je daarbij.
Wat doe ik als verwachtingen botsen?
Ga in gesprek. Benoem wat je ziet, luister naar de ander en zoek naar gezamenlijke doelen. Soms helpt het om een neutrale derde in te schakelen. Bekijk ook onze trainingen over conflicthantering.
Is verwachtingsmanagement alleen een taak voor de leidinggevende?
Nee. Verwachtingen managen is een gedeelde verantwoordelijkheid. Zowel leidinggevende als medewerker dragen hierin een rol. Wel is het aan de leidinggevende om hierin het goede voorbeeld te geven.
Resultaatgericht leidinggeven
Wil je leren hoe je als leidinggevende verwachtingen en behoeften effectief afstemt binnen je team? Kies dan voor onze training resultaatgericht leidinggeven. Speciaal ontwikkeld voor leidinggevenden in het midden- en hoger kader die resultaatgericht willen werken met oog voor mens én organisatie.
Leiderschapstraining
Wil je als leidinggevende verder groeien in je rol, je stijl verdiepen en beter leren sturen op vertrouwen en verbinding? Ontdek dan onze programma’s binnen leiderschapsontwikkeling – gericht op persoonlijk leiderschap, teamontwikkeling en communicatie.
Auteur
Dit artikel is geschreven door Jan Stevens. Jan Stevens is eigenaar en oprichter van De Steven training & coaching (www.desteven.nl). Op deze website tref je meer dan 2000 blogs over persoonlijke ontwikkeling, loopbaan, leiderschap, teamontwikkeling, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid.
Publicatiedatum: 06-08-2014
