Loading ...

Direct informatie? 0528 23 60 30

Of mail naar planning@desteven.nl

Primair reageren: wat is dat?

Primair reageren: wat is dat? Wat voor gevolgen heeft dat voor communicatie? Daarover gaat dit artikel. En natuurlijk hoort daar ook wat uitleg bij over secundair reageren.

Betekenis

De een reageert eerder primair en de ander reageert meestal secundair. Wat is het verschil? Wanneer je primair reageert, heb je snel een weerwoord, ben je ad rem, laat je jouw gevoelens zien. Wanneer je secundair reageert, heb je meer tijd nodig, weet je soms even niet wat je moet zeggen en kun je zelfs het gevoel hebben dat je soms met de mond vol tanden staat. Dat is een eerste duiding van primair reageren.

Een tweede duiding gaat over situaties. In de ene situatie heb je de neiging om primair te reageren en in de andere situatie doe je dat minder snel.

En toch klopt er iets niet in mijn betoog. Vaak wordt een primaire reactie in verband gebracht met een heftige of directieve reactie. Maar dat is niet een volledige weergave van primair reageren. Want een primaire reactie kan ook zijn dat je even wegkijkt of dat je bevriest. Dan spreek je niet met woorden en toch zeg je iets. Voor het oog reageer je secundair en toch is dat niet het geval. Vluchten of bevriezen kan dus ook een primaire reactie zijn.

Primair reageren

Doe de communicatietest!

Bij De Steven kun je een communicatietest doen om inzicht te krijgen in jouw sterke punten en valkuilen, wanneer het over communicatie gaat.

Zo krijg je inzicht in jouw communicatie-ontwikkeldoelen!

Meer informatie

Communicatietraining

Wil je een training volgen om jouw communicatievaardigheden te ontwikkelen?

  • individuele communicatietraining
  • teamtraining communicatie verbeteren

Communicatietraining

Wanneer gebeurt het?

Ik denk dat een primaire reactie vooral ontstaat wanneer je je bedreigd voelt in jouw behoeften. Een verstoorde behoefte roept negatieve gevoelens op. En die reactie, dat primaire gevoel ga je delen met de ander. Meer weten over behoeften en de relatie met negatieve of positieve gevoelens?

Drie soorten van primaire reacties

Ik schreef reeds een artikel over vechten, vluchten en bevriezen. Dat artikel ga ik nu niet herhalen. Ik noem nu wat voorbeelden:

  • Je voelt je aangevallen: je klapt dicht, je slaat terug of je reageert stoïcijns alsof het je niks doet
  • Je krijgt kritiek: je reageert daar zeer fel op (agressief zelfs), je betrekt het op jezelf of je doet alsof het jou niet raakt
  • Je voelt je afgewezen: je maakt een kwetsende opmerking, je bent verdrietig en klapt dicht of je doet je voor alsof je volslagen flegmatiek bent
  • Je voelt je niet serieus genomen: je zoekt de strijd, je zegt niets meer of je doet je laconiek voor

Wat gebeurt er?

Primair reageren is een soort van impuls-reactie. Normaliter hebben de hersenen hierover controle. Maar de adrenaline die wordt losgemaakt, zorgt voor een impuls waarover je eventjes niet de baas bent. Gevolg is dat je wellicht dingen gaat zeggen waar je later spijt van krijgt of dat je spijt krijgt omdat je verzaakt hebt om te spreken.

Gevolgen in de communicatie

Primair reageren gaat dus over primair communiceren. Dat gebeurt wanneer je even de controle kwijtraakt over jouw emoties en gevoelens. En in die reactie zie je weer de drie vormen terugkomen van vechten, vluchten of bevriezen. Bij alle drie tref je een voorbeeld van een leerdoel.

Leerdoel

De kunst is om jezelf te leren beheersen en anders met kritiek, aanvallen of afwijzing om te gaan. Tips als even tot tien tellen zijn vaak goed bedoeld maar niet toereikend om jouw heftige gevoelsreactie te bedwingen. Omgaan met primaire reacties is een leerdoel dat heel veel andere leerdoelen overstijgt. Anders gezegd: het dekt de lading van heel veel leerdoelen. Primaire reacties spelen een rol bij veranderingen, omgaan met veranderingen, conflicten, stress. Wil je eraan werken? Zoek dan eens precies uit wanneer je geneigd bent om primair te reageren. Dat is alvast een mooi begin.

Training communicatie en gesprekstechnieken

Wil je een training communicatie en gesprekstechnieken volgen?

Communicatietraining

Testen, webinars en E-book

Bekijk onze webshop waar je tal van aanbiedingen treft zoals:

  • Webinar over persoonlijke communicatie
  • E-book over authentiek communiceren (in PDF)
  • Communicatietest

ebook communicatie

Webshop De Steven

Auteur

Dit artikel is geschreven door Jan Stevens.

Jan Stevens


Bekijk alle e-books

e-books

  • Analysevaardigheden
  • Authentiek communiceren
  • Burn-out: een error in je lijf!
  • Conflicthantering
  • De kwaliteitenbibliotheek: 163 kwaliteiten uitgebreid beschreven
  • Delegeren en loslaten
  • Hoe ga je met je tijd om?
  • Hoogbegaafd: probleemgeval of gave?
  • Hoogsensitief: label of labiel?
  • Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden
  • Leiderschap in ontwikkeling
  • Luister en zie mij: het diagnostisch gesprek met hoogbegaafde kinderen!
  • Persoonlijike ontwikkeling dat doe jezelf
  • Talenten en kwaliteiten: jouw houvast en zekerheid!
  • Verbeterplan bij disfunctioneren
  • Willen is minder moeten
  • Word assertief: doorbreek de vicieuze cirkel!
  • Zelfdoding: van heilige huisjes naar veilige huisjes
  • Zelfvertrouwen: mag ik er twee kilo bij?

Bekijk alle e-books

 

Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden

Bestel dit e-book (PDF) via de webshop! Titel: Jezelf kwijtraken & jezelf hervinden.

Ebook jezelf kwijtraken

Meer informatie

Bekijk de podcastserie 'reis of bestemming'

Podcast de Steven

Je kunt in het kader van ons jubileum gratis onze podcastserie volgen in de serie van 'reis of bestemming'. De volgende afleveringen kun je volgen:

  • 26 september: podcast met mijn kinderen: Opgroeien in een ondernemersgezin
  • 3 oktober: podcast met Martin Dirks, de directeur die me 35 jaar geleden in dienst nam
  • 10 oktober: podcast met mijn kinderen: Acquisitie of inquisitie, vroeger en nu!

Wil je deze podcast luisteren?

Onze nieuwsbrief

Ben jij leer- en nieuwsgierig? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!
Met jouw aanmelding ga je akkoord met onze privacyverklaring en het ontvangen van onze nieuwsbrief. Je kunt je natuurlijk op elk moment weer afmelden.

Telefonisch contact? Heb je vragen? Bel ons op 0528 23 60 30 en vraag naar Monique van Nuil.