home / leerdoelen / persoonlijke leerdoelen / communicatie gesprekstechnieken leerdoelen / primair reageren

Primair reageren: hoe voorkomt u het?

Primair reageren: we kennen een tweetal varianten namelijk de strijd aanbinden of wegkijken. Beide zijn het primaire reacties maar toch is er een behoorlijk verschil.

Wanneer gebeurt het?

Primaire reacties ontstaan wanneer we ons bedreigd voelen in onze behoeften. Bedreiging in onze behoeften roept negatieve gevoelens bij ons op. Wanneer deze gevoelens worden gecommuniceerd met de ander noemen we dat een primaire reactie. Er ligt een duidelijke relatie tussen mijn verstoorde behoefte, de negatieve gevoelens die dat bij mij oproept en de wijze waarop ik hierop reageer. Meer weten over behoeften en de relatie met negatieve of positieve gevoelens?

Voorbeelden

Mogelijke situaties waar het ontstaat:

• u krijgt kritiek en u hebt de neiging deze kritiek op uzelf te betrekken
• u voelt zich aangevallen
• u voelt zich afgewezen of niet gehoord
• u voelt zich niet serieus genomen
• u voelt zich niet begrepen

Wat gebeurt er?

Primair reageren is een soort van impuls-reactie. Normaliter hebben de hersenen hierover controle. Maar de adrenaline die wordt losgemaakt, zorgt voor een impuls waarover u eventjes niet meer de baas bent. Gevolg is dat u wellicht dingen gaat zeggen waar u later spijt van krijgt.

Twee soorten: de strijd aanbinden of wegkijken

Primair reageren verdelen wij in twee soorten. vechten of vluchten. In andere woorden uitgedrukt: de strijd aanbinden of wegkijken. Het gebeurt wanneer we even de controle kwijt zijn over onze gevoelens en emoties.

• de strijd aanbinden

  Mensen die de strijd aanbinden (vechten) lopen doorgaans tegen leerdoelen aan die te maken hebben met:

  • ik ben te direct in mijn communicatie
  • ik ben te stellig
  • ik ben bot en kortaf in mijn communicatie

• wegkijken of vermijden

  Mensen die wegkijken of vermijden lopen aan tegen leerdoelen die te maken hebben met:

  • ik klap dicht tijdens een gesprek

Leerdoel

De kunst is om uzelf te leren beheersen en anders met kritiek, aanvallen of afwijzing om te gaan. Tips als even tot tien tellen zijn vaak goed bedoeld maar niet toereikend om uw heftige gevoelsreactie te bedwingen. Omgaan met primaire reacties is een leerdoel dat heel veel andere leerdoelen overstijgt. Anders gezegd: het dekt de lading van heel veel leerdoelen. Primaire reacties spelen een rol bij veranderingen, omgaan met veranderingen, conflicten, stress. Wilt u eraan werken? Zoek dan eens precies uit wanneer u geneigd bent om primair te reageren. Dat is alvast een mooi begin. Uw leerdoel noemen wij:

• tactvol communiceren
• verbindend communiceren