Afstemming: de basis voor overeenstemming en instemming
Afstemming is belangrijk in communicatie. Ik noem het de basis voor overeenstemming maar ook de basis voor instemming. In dit artikel ga ik verder in op de betekenis van afstemming, de kenmerken van een goede afstemming en de voorwaarden.
Wat is afstemmen? Betekenis en definitie!
Het woord afstemmen leg ik uit aan de hand van de muziek. Het heeft betrekking op het aanpassen van de toonhoogte van de instrumenten van bijvoorbeeld een orkest. Ook in het koor stem je af op een bepaalde referentietoon waardoor je op gelijke toonhoogte zingt.
Dat verklaart de diepe zin van afstemmen. Het is zorgen dat je met elkaar op dezelfde golflengte zit, dat je op dezelfde toonhoogte spreekt en met elkaar in gesprek gaat.
Doe de leiderschapstest
Wil je inzicht in jouw natuurlijke stijl van leidinggeven (online test)? Wil je weten waar jouw individuele leiderschapskwaliteiten liggen?
Wil je jouw persoonlijke ontwikkeldoelen leren kennen?
Communicatietraining voor leidinggevenden
Wil je een training volgen om jouw communicatievaardigheden te ontwikkelen?
- individuele communicatietraining
- teamtraining communicatie verbeteren
Welke toonhoogte is er dan?
Gelijke toonhoogte kan van alles betekenen. Het gaat over het gevoel van gemeenschap, erkenning en verbondenheid op tal van gebieden zoals politiek, interesses, levensstijl, persoonlijke ontwikkeling of waarden.
Afstemmen met gelijkgestemden
Afstemmen met gelijkgestemden is niet zo moeilijk. Je zit al op dezelfde toonhoogte immers qua opvattingen, standpunten, waarden, interesses, ideeën, denkwijzen of doelen. Je hebt immers al overeenstemming qua gedeelde overtuigingen of gemeenschappelijke belangen. Er is dus minder afstemming nodig en je zal sneller overeenstemming bereiken of instemming verkrijgen.
Afstemmen met ontstemden
Zo gemakkelijk als afstemmen met gelijkgestemden is, zo moeilijk is de afstemming met ontstemden. Ik sprak deze week met een manager van een gemeente uit de Randstad en hij vertelde over cliënten die hun vertrouwen zo kwijtgeraakt zijn in de overheid door de toeslagenaffaire, dat afstemmen onmogelijk was. Wanneer ben je dan ontstemd? Ik denk dan aan mensen die ontevreden zijn, waar het vertrouwen is verstoord of beschadigd. Of aan mensen die wars staan van heersende opvattingen, normen of waarden. Afstemming met ontstemden is een kunst. Het gaat dan in de basis om het herwinnen van vertrouwen en dezelfde toonhoogte (her)vinden.
Afspreken, bespreken, aanspreken en uitspreken
De Steven verzorgt de training afspreken, bespreken, aanspreken en uitspreken van.
Ongelijkgestemden: zijn er die ook?
Ik introduceer het woord ongelijkgestemd. Dat is het tegenovergestelde van gelijkgestemd. Maar als ik het op schaal teken, zijn ongelijkgestemden niet ontstemd. Het tegenovergestelde van gelijkgestemden zijn mensen die van elkaar verschillen in hun opvattingen, standpunten, waarden, interesses of doelen. Deze mensen hebben vaak uiteenlopende ideeën en denkwijzen over bepaalde onderwerpen en kunnen van elkaar verschillen op basis van hun overtuigingen of belangen.
Toch worden ze vaak geduid als tegenstander terwijl ik het liever ‘tegenstem’ noem omdat zij tegenspraak bieden of een tegenpool zijn. Tegenpolen hoeven wat mij betreft niet geduid te worden als tegenstander of als vijandig. Ze kunnen ook bijdragen aan ontwikkeling, het verkennen van verschillende perspectieven of ideeën en het bevorderen van kritisch denken.
Harmonie en disharmonie
Ik hou de stemming erin door te kijken naar de metafoor van de muziek. Ik heb een klein beetje harmonieleer gehad tijdens mijn muzieklessen door een gepensioneerd docent van het conservatorium. Wie harmonieus is ingesteld, zoekt de afstemming en overeenstemming. Dat is een kwaliteit. Maar wat vaak vergeten wordt is dat het zonder disharmonie niet gaat. Disharmonie draagt bij aan diepte, contrast, dynamiek en levendigheid. Daardoor blijven mensen geboeid en wordt voorspelbaarheid vermeden. Je kunt hieraan bijdragen door disharmonie toe te staan, het niet als een bedreiging te zien en juist door de juiste afstemming kun je bijdragen aan het herstellen van harmonie tussen mensen.
Wat is er nodig voor een goede afstemming?
Een goede afstemming hangt van heel veel zaken af. Ik noem er een aantal:
- Vertrouwen is de basis voor een goede afstemming. Daardoor durven mensen zich kwetsbaar op te stellen en durven ze open te zijn. Als er vertrouwen is, is er openheid in de communicatie en is er eerlijke communicatie waarin ideeën en zorgen kunnen worden geuit. Vertrouwen heeft natuurlijk alles te maken met wederzijds begrip en respect voor elkaar.
- Duidelijke communicatie: heldere standpunten, verwachting en meningen.
- Tijdigheid: afstemming op het juiste moment is een voorwaarde voor het welslagen van de afstemming.
- Vastleggen: soms is het noodzakelijk om vast te leggen wat overlegd is.
Waarover stemmen we af?
Je kunt afstemmen op tal van onderwerpen. Ik verdeel ze wel eens in strategisch, tactisch en operationeel niveau.
- Afstemming op strategisch of tactisch niveau gaat over beleid, visie, missie, strategie, bedrijfsdoelen. Alles wat gericht is op de lange termijn of op de middellange termijn.
- Afstemming op operationeel niveau kan gaan over bijvoorbeeld de voortgang van projecten, planning, werkvoorraad en capaciteit.
Overeenstemming en instemming
Het doel van afstemming is natuurlijk om te komen tot overeenstemming. Je wilt komen tot gezamenlijkheid of je wilt een overeenkomst realiseren of een akkoord bereiken. Belangrijk is dat je je uitspreekt en dat je anderen gelegenheid geeft om zich uit te spreken. Wanneer mensen instemmen met het akkoord of met de overeenkomst is er ook draagvlak en commitment. En draagvlak betekent dat het ook gedragen wordt. Men staat er achter. Men heeft zich gecommitteerd.
Training communicatie en gesprekstechnieken
Wil je een training communicatie en gesprekstechnieken volgen?
- boek snel effect door onze training communicatie en gesprekstechnieken die zelfs individueel te volgen is
- bekijk de training effectief beïnvloeden
- bekijk de training communicatie voor technici
- bekijk de leerdoelen communicatie voor leidinggevenden
Testen, webinars en E-book
Bekijk onze webshop waar je tal van aanbiedingen treft zoals:
- Webinar over persoonlijke communicatie
- E-book over authentiek communiceren (in PDF)
- Communicatietest
