Loading ...

Direct informatie? 0528 23 60 30

Of mail naar planning@desteven.nl

Emoties en gevoelens in het rouwproces

Vaak wordt bij rouw gedacht aan rouw na overlijden. Echter als ik het over rouw heb, dan bedoel ik rouw in de breedste zin van het woord. Er kunnen verliezen in iemands bestaan voorkomen die een soort van aardbeving teweeg brengen. Dat is nogal wat. Verlies heeft een grote impact op lichaam en geest. Van buitenaf is vaak moeilijk in te schatten wat het gevolg is van een verlies bij een ander.

Emoties spelen bij een verlies een grote rol. Voor de een zijn die makkelijk te uiten. Deze mensen gooien alles er makkelijk uit. Ze worden boos of laten hun tranen makkelijk vloeien. Anderen voelen zich juist geïsoleerd, houden hun emoties voor zichzelf en hebben grote moeite hun gevoelens te uiten. Deze laatsten kroppen alles op, maar vanbinnen is het een vulkaan. Laten wij eens verschillende verliezen en hun mogelijke emoties en/of gevoelens op een rijtje zetten.

Verlies van een dierbare

Verlies van een dierbare grijpt enorm in op iemands leven. Die dierbaren kunnen partners, kind(eren), (groot)ouders, broers of zussen, vrienden, collega’s of zelfs huisdieren zijn. Emoties die aan de oppervlakte komen variëren van verdriet tot onmacht. Ook een gevoel van eenzaamheid kan je overvallen. Het gevoel dat je er alleen voor staat kan een enorm gevoel van verlatenheid oproepen. Ook kunnen er gevoelens van opstandigheid ontstaan. Waarom moest mij dit overkomen? Een gevoel van oneerlijkheid. Zeker als je om je heen kijkt. Waarom mogen zij wel gelukkig zijn en ik niet? Zelfs gevoelens van boosheid op de overledene kunnen optreden. Waarom heb jij mij dit aangedaan? Ook al weet je dat dit heel onredelijk is. Maar ook agressie of boosheid naar buiten toe kunnen ontstaan. Juist degenen die dicht bij je staan moeten het dan ontgelden. Ook kunnen bij verlies van een dierbare gevoelens van jaloezie aan de oppervlakte komen. Het kan lijken of alle mensen om jou heen of op straat wel gelukkig zijn. Waarom zij wel en jij niet? Deze gevoelens kunnen heel heftig zijn en kunnen ervoor zorgen dat jij je gaat opsluiten.

Emotie en gevoel bij rouw

Rationele benadering van rouw

Te vaak worden rouwgevoelens rationeel benaderd. We noemen dat dooddoeners. Voorbeelden: het leven gaat verder, je moet het maar nemen zoals het is, that's life, het is nu eenmaal niet anders. Meer weten?

Dooddoeners

Rouw- en verlies

Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.

Rouw- en verliesverwerking

Webinar over loslaten

Bekijk de webinar over loslaten via onze webshop!

Webinar loslaten

Verlies van baan

Het verlies van een baan kan een gevoel van onzekerheid creëren (lees ook: rouwproces bij ontslag). Jouw inkomen geeft jou zekerheid en vastigheid. Als dit ineens wegvalt voel je je onzeker. Zelfs paniek kan zich laten zien. Want hoe moet het met ons gezin, kunnen we ons huis nog wel betalen? Allemaal aspecten die door onzekerheid worden getriggerd. Het verlies van jouw werk kan ook een gebrek aan zelfvertrouwen geven. Vragen als: ik ben toch goed in mijn werk? Of de vraag: waarom krijg ik ontslag en niet mijn collega die nog maar kort bij het bedrijf werkt? kunnen jouw zelfvertrouwen flink ondermijnen. Maar ook juist boosheid en agressie oproepen. Je vindt het oneerlijk dat jouw collega mag blijven en jij niet. Ook angst kan een rol gaan spelen. Waar vind ik een baan en ben ik niet te oud? Hoe moet het allemaal in de toekomst? Emoties en gevoelens die een grote rol kunnen spelen in het rouwproces, want ook dat is het verlies van een baan. Een rouwproces!

Verlies van gezondheid

Verlies van gezondheid heeft een grote invloed op iemands leven. Je kunt vaak niet meer doen wat je gewend was. Je moet jouw levensstijl aanpassen. Dat geldt zowel privé als voor jouw werkzame leven. Soms is werken zelfs helemaal niet meer aan de orde.

Verlies van gezondheid kan komen door een ziekte of een ongeval. Ook versta ik hieronder het rouwproces door het verlies van jouw uiterlijk. Je hebt het moeilijk met jouw veranderde uiterlijk door het ouder worden of je hebt een lichaamsdeel verloren door amputatie. Ook hieronder valt de rouw die veroorzaakt wordt door minder vitaliteit door ouderdom. Je kunt bijvoorbeeld moeilijk accepteren dat je huishoudelijke taken minder goed of minder snel kunt uitvoeren of het onderhoud van jouw tuin, die altijd jouw lust en leven was, zorgt nu voor een grote opgave. Het valt je steeds zwaarder maar dat vind je moeilijk te accepteren. En ook het verlies van gezondheid door sportblessures horen in deze categorie. Je bent gefixeerd geweest om een carrière in de sport te maken. Door blessures valt deze mogelijkheid weg. Je wordt gedwongen na te denken welke richting je nu op wilt gaan. Vaak wordt hier niet of nauwelijks over nagedacht. Dat komt pas aan bod na jouw sportcarrière. Maar helaas is het nu heel anders gelopen.

Gevoelens van verdriet, opstandigheid en boosheid spelen bij verlies van gezondheid vaak een grote rol. Ook boosheid naar jouw omgeving kan meespelen. Soms is aan de buitenkant niets te zien. En wat niet te zien is, is er ook niet redeneert de buitenwacht vaak. Het is jammer dat er zo gedacht wordt. De buitenwereld ziet vaak niet wat zich thuis binnen de vier muren afspeelt. Dat geeft vaak gevoelens van frustratie over het onbegrip dat je ervaart. Acceptatie van jouw verlies is hier vaak erg moeilijk. Ook een gevoel van minderwaardigheid zie je veel in deze categorie. Zeker als er een afkeuringsprocedure bijkomt kun je het gevoel krijgen niet meer mee te tellen. Ook hier doorloop je een intens rouwproces. Ziekte en verlies van gezondheid overkomen je. Vaak zijn er klachten die horen bij een veel hogere leeftijdscategorie. Angst speelt ook vaak een grote rol bij verlies van gezondheid. Hoe ga je weer een plekje vinden in onze maatschappij? Wat kan ik nog en wat zou ik nog willen zijn grote vragen in dit rouwproces. En hoe ga ik de weg vinden om dit doel te bereiken? Maar allereerst moet je de moed in jezelf vinden. De moed om ervoor te gaan en de angst los te laten.

Verlies door echtscheiding of beëindigen van een relatie

Een echtscheiding of het beëindigen van een relatie is zeker niet eenvoudig (echtscheiding is rouwproces). Dit heeft vaak nogal wat consequenties. Als er kinderen zijn worden ook zij erin betrokken. En ook al wordt het geen vechtscheiding, dan nog heeft dit enorm veel impact. Allereerst is er natuurlijk het verdriet. Je bent met de allerbeste bedoelingen aan deze relatie begonnen. Als je dan, al dan niet in overleg, moet constateren dat de relatie niet of niet meer werkt dan geeft dit verdriet. Zelfs als je degene bent die de relatie beëindigt. Ben je altijd de zorgende partner geweest dan komt daar ook nog veel onzekerheid bij. Moet ik een baan zoeken? Kan ik dat wel? Wat zijn voor mij de financiële consequenties? Kan ik hier blijven wonen? Zo nee, waar vind ik mijn nieuwe stekje? Zijn er al meer relaties misgegaan, dan kun je ook erg aan jezelf gaan twijfelen. Ben ik wel geschikt voor een relatie? Maar ook hier kunnen gevoelens van boosheid en agressie de kop opsteken. Zeker als er sprake is van ontrouw of overspel is het moeilijk redelijk te blijven. Als je kinderen hebt, dan is het belangrijk altijd het belang van het kind voorop te stellen. Zorg dat jouw kind(eren) nooit de dupe worden van het beëindigen van een relatie en gebruik ze zeker niet als inzet. Makkelijker gezegd dan gedaan weet ik. Zeker als jouw gevoel van eigenwaarde is aangetast. Ook gevoelens van jaloezie kunnen hier een rol spelen. Zeker als de ex-partner al, of al snel, weer een nieuwe relatie heeft.

Verlies door overige omstandigheden

Hieronder versta ik het verlies van dierbare spullen door brand of diefstal. Of het verlies van jouw vertrouwde omgeving door brand, (gedwongen)verhuizing, het gedwongen verlaten van jouw land omdat het daar niet veilig is. Ook hier speelt de emotie verdriet een grote rol. Al dit verlies is onvervangbaar. Foto’s van jouw overleden oma die verdwenen zijn, het eerste asbakje dat jouw kind voor jou gekleid heeft, de bruidsjurk van jouw moeder, deze spullen krijg je niet meer terug. Dit geldt ook als je huis en haard moet verlaten door een onveilige leefsituatie of als je door bijvoorbeeld schulden jouw huis niet meer kunt betalen. Je kunt echter ook gevoelens van boosheid, onmacht en opstandigheid ervaren. Boos op de veroorzakers van dit leed. Maar je kunt jouw boosheid of agressie aan niemand kwijt.

Verlies en rouw

Als er iets dierbaars van je wegvalt, zul je dit verlies moeten verwerken. Dat is geen gemakkelijke opgaaf. Vaak heb je het idee dat niemand je begrijpt of in ieder geval dat iemand je echt begrijpt. Dat heeft een isolerende werking: Het gevoel hebben dat je er alleen voorstaat. Je voelt je op een eilandje. Jouw leven staat op de kop, want jouw houvast is uit jouw leven verdwenen. Je zult door jouw verlies jouw toekomstperspectief moeten bijstellen. Door een verlies kan jouw gevoel van eigenwaarde behoorlijk worden aangetast. Belangrijk is dat je blijft geloven in jezelf! Bij dit proces is het van wezenlijk belang dat je iemand hebt die je echt begrijpt zonder hier een waardeoordeel aan te geven. Alleen dan kun je stappen vooruitzetten en werken aan jouw veranderde toekomstbeeld.

Rouw- en verlies

Bekijk de mogelijkheden voor rouw- en verliesverwerking.

Rouw- en verliesverwerking

Leerdoelen

Bekijk de leerdoelen voor de training omgaan met veranderingen.

Leerdoelen bij veranderingen

Auteur

Dit artikel is geschreven door Gea van der Veen.

Gea van der Veen: presentatietrainer, spreekcoach, verliesexpert


Jezelf kwijtraken en jezelf hervinden

Bestel dit e-book (PDF) via de webshop! Titel: Jezelf kwijtraken & jezelf hervinden.

Ebook jezelf kwijtraken

Meer informatie

Webinar over burn-out op vrijdag 12 april aanstaande!

Webinar burn-out

Schrijf je in voor de webinar over burn-out op vrijdag 12 april aanstaand!

Meer informatie

Authentiek communiceren: dat kun je leren!

ebook communicatie

Je zendt wie je bent. Dat is authentiek communiceren. Dat betekent dat je communiceert zoals je van origine bent. Originaliteit dus en geen kopie of imitatie van anderen. Niet zoals de wereld om je heen verwacht dat het zou moeten. Maar gewoon: zoals jij bent!

Meer informatie

Onze nieuwsbrief

Ben jij leer- en nieuwsgierig? Meld je dan aan voor onze nieuwsbrief!
Met jouw aanmelding ga je akkoord met onze privacyverklaring en het ontvangen van onze nieuwsbrief. Je kunt je natuurlijk op elk moment weer afmelden.

Telefonisch contact? Heb je vragen? Bel ons op 0528 23 60 30 en vraag naar Monique van Nuil.