Roze verzuim: wat is dat?
Roze ziekteverzuim? Wat is dat nu weer? Bij de aanpak van verschillende vormen van ziekteverzuim wordt vaak gesproken over wit, grijs of zwart verzuim. Er is ook een vorm van verzuim die qua productiviteitsverlies minstens zo ernstig is. Roze verzuim. Bij roze verzuim zijn mensen wel aanwezig op het werk maar presteren niet meer optimaal. Ziekteverzuim is eigenlijk geen correcte naam, wat eigenlijk verzuimd wordt, is arbeid. Wit, grijs, zwart of roze, arbeidsverzuim zou een betere naam zijn. Roze verzuim is arbeidsverzuim wat je niet terug ziet in jouw normale verzuimcijfers, maar wel in jouw productiviteitscijfers. Roze verzuim kan op termijn leiden tot functioneringsproblemen, tot wit, grijs of zwart verzuim of tot ontslag.
Presenteïsme
Roze verzuim, wordt ook wel presenteïsme genoemd. Het is een concept dat relatief weinig aandacht krijgt in de wetenschappelijke literatuur, in vergelijking met wit, grijs of zwart verzuim. Ook binnen Arbo diensten, HR-afdelingen en in managementkringen is het terugdringen van het normale verzuim doorgaans één van de prioriteiten, terwijl presenteïsme 2 keer meer nadelige gevolgen heeft voor de productiviteit van jouw organisatie.
Twee soorten
Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen 2 soorten van roze verzuim.
- De eerste variant is als werknemers te veel doen – de zgn. workaholics.
- Een tweede variant is die waarbij werknemers toch komen werken hoewel ze ziek zijn.
Training duurzame inzetbaarheid
Bekijk de mogelijkheden voor de training duurzame inzetbaarheid.
Training verzuim en inzetbaarheid
Bekijk de mogelijkheden voor de training verzuimmanagement.
Wat zijn de kenmerken?
Ik noem enkele kenmerken:
-
De Workaholics
Op korte termijn is de workaholic een fantastische medewerker. Hij is altijd beschikbaar, zegt nooit nee en kan een hoop werk verzetten. Maar de workaholic vormt ook een groot risico. De workaholic gaat zelfs naar het werk als hij ziek, vermoeid of depressief is. Immers, thuisblijven omwille van ziekte, vermoeidheid of depressie wijst op tekenen van gebrek aan beschikbaarheid, motivatie of als zwakte. Dit gedrag is doorgaans ingegeven door angst of onzekerheid over de eigen positie, of door een gebrek aan waardering of erkenning. Bij de workaholic zijn de taakeisen zeer hoog maar de hulpbronnen in het werk schieten tekort.
-
Ziek maar toch gaan werken
Hoewel ziek gaan werken voor de ene een blijk is van toewijding, is het niet altijd de beste optie. Onderzoek toont namelijk aan dat wie ziek gaat werken, op lange termijn minder productief is dan de collega's die wel ziektedagen opnemen. Mensen die ziek aan het werk gaan voelen een dwang om te gaan werken, ook al zijn ze daar eigenlijk niet toe in staat. Dat kan er echter voor zorgen dat ze wel lichamelijk aanwezig zijn, maar niet met hun geest. Uiteraard leidt dat tot verminderde productiviteit. Ze zijn wel aanwezig, maar daarmee is het meeste ook gezegd. Over collega's die eigenlijk ziek zijn maar toch komen werken zijn de normen merkbaar aan het verschuiven sinds de coronacrisis. Werden deze medewerkers eerder geprezen en gerespecteerd om hun inzet en zelfopoffering, tegenwoordig wordt het meer gezien als asociaal. Niet alleen omdat in geval van een virus de kans op besmetting door een zieke collega aanwezig is, maar ook doordat het een verwachting schept binnen de organisatie. Mag een medewerker nog wel gewoon ziek zijn? In sommige gevallen is een tussenweg mogelijk, doordat de mogelijkheden van thuiswerken sterk uitgebreid zijn aan het begin van de coronacrisis.
Leerdoelen
- de valkuil té loyaal vermijden
- inzicht en bewustwording rond de keerzijde van organisatieloyaliteit
Wat is de kleur van jouw ziekteverzuim?
Naast roze ziekteverzuim is er grijs, zwart en wit verzuim. Wat betekent dat precies?
Percentages
Gemiddeld vormt zwart verzuim 10% van het totale ziekteverzuim, wit verzuim 30% en grijs verzuim 60%. Van roze verzuim is het vermoeden dat de impact hiervan op de productiviteit minstens 2 keer zo groot is als bij het normale ziekteverzuim.
Oorzaak?
Ongetwijfeld de grootste oorzaak van deze vorm van presenteïsme is de job-onzekerheid. Dit is onder andere te zien tijdens reorganisaties, dan zie je ook vaak een lager ziekteverzuim cijfer.
Mensen die niet bang hoeven te zijn dat ze hun baan verliezen door een eenmalige afwezigheid, durven meer ziektedagen op te nemen.
De beslissing om al dan niet te gaan werken, wordt dus niet enkel bepaald door de gezondheidstoestand, maar is ook gerelateerd aan tal van andere factoren zoals baan -onzekerheid maar ook vervangbaarheid van de werknemer, de sociale druk, autonomie, taken, werkdruk, bedrijfscultuur enzovoort.
Herstel belangrijk
Een belangrijke functie van ziekteverlof is de mogelijkheid om te herstellen van lichamelijke en/of psychische klachten. Indien ondanks ziekte toch wordt doorgewerkt, dan kan deze recuperatie in het gedrang komen, wat het herstel in de weg kan staan en de gezondheid van de medewerker dus zou kunnen schaden. Dit kan op zich weer leiden tot een lange verzuimduur.
Aanpak roze verzuim
Organisaties die geconfronteerd worden met roze verzuim kunnen het probleem bestrijden door:
- Sensitiviteit en signaal herkenning bij hun leidinggevenden te verbeteren
- Medewerkers die echt ziek zijn naar huis te sturen.
- Vooral bij workaholics aan te geven dat hun werk overgenomen wordt als ze ziek thuis zitten, zodat de workaholics als ze weer beter zijn niet geconfronteerd worden met achterstallig werk.
Beter nog is om het roze verzuim te voorkomen door:
- De hulpbronnen in het werk en de persoonlijke hulpbronnen te verbeteren.
- De taakeisen te verbinden met de kennis, motivatie en gezondheid van de medewerker
De beste aanpak om roze verzuim te voorkomen begint met vertrouwen in de medewerker en de juiste begeleiding door rechtstreekse leidinggevende:
- Hiervoor moet als eerste gezamenlijk de zinvolheid van het werk gedefinieerd worden,
- daarna kan en mag de medeweker autonoom zijn taken doen en
- geeft de leidinggevende vooral positieve feedback en waardering.
